Geçtiğimiz cumadan itibaren 3 günlük bir Balkan turumuz oldu. Üsküp, Prizren, İpek ve Tiran’dan hızla geçtik. Yakova’da bir gün geçirdik.
Alaaddin (Yayıntaş) Baba’nın evlatlarının kurduğu Genç Tasavvufçular Derneği’nin düzenlediği “Bakü’den BalkanlaraHalvetilik” Sempozyumlarından 4. sü, 27 Nisan günü Yakova’da yapıldı. Bu yazı oralara gidişimizden önce yazıldı.
Önümüzdeki günlerde seyahat ve faaliyet izlenimlerini de yazarım inşallah.
BALKAN MACERAMIZ
Osmanlı‘nın Balkanlar’daki harekatı uzun ve maceralıdır. 1389’da Kosova Zaferi’ni kazanan I. Murat şehit edildi, iç organları şehid olduğu yere gömüldü ve buraya Meşhed-i Hudâvendigâr denildi.
Mehmed Akif Kosova şiirinde bunu hatırlatır: “Söyle Meşhed öpeyimsecde edip toprağını/ Yok mudurMurad’ın sende iki üç damla kanı.”1455’te Fâtih Sultan Mehmed Kosova’nın tamamını Osmanlı idaresi altına aldı. Yıllar içinde Kosova’da Müslüman nüfus çoğunluğu teşkil etti. Bu nüfusun büyük ekseriyeti Arnavut’tur.
Tito Yugoslavyası döneminde Kosova’nın sosyal ve etnik yapısında değişmeler oldu. 1919-1941 yılları arasında Kosova’daki müslümanların büyük bir kısmı Türkiye‘ye göç ettirildi. Bunun arkası kesilmedi. 1953-1967 yılları arasında Kosovalı tarihçilerin verdiği bilgilere göre Anadolu‘ya 412.000 kişi göç etti.
SIRP ZULMÜ VE KATLİAMLAR
20. asrın sonlarına doğru Kosova çok büyük zulümler yaşadı. Sırplar büyük katliam yaptılar. Pek çok tarihi yapı harap oldu. 1999’da bir ay zarfında Kosova’dan Makedonya’ya, Arnavutluk, Karadağ ve Türkiye’ye 900.000’i aşkın Arnavut ve diğer müslümanlar göç ettirildi.
Günümüzde Kosova’nın yüzölçümü 10.877 km2 olup başşehri Priştine’dir 2 milyon 500 bin nüfusu olan Kosova halkının çoğunluğunu Arnavutlar oluşturur.
Arnavutlar’ı Sırplar ve Türkler takip eder; ayrıca Boşnak, Hırvat ve Rom (Çingene) halkları de vardır.
Kosova’da hem Osmanlı döneminde hem Osmanlı sonrası dönemde yaptırılmış pek çok dini tarihi vakıf ve sanat eserleri mevcuttur. Kosova Diyanetİşleri Başkanlığı‘nın verdiği bilgilere göre son savaş sırasında 218 cami, dört medrese, üç tekke, bir hamam ve yetmiş beş dükkân yakılmış veya yıktırılmıştır.
TEKKELER ŞEHRİ YAKOVA
Yakova (Djakovo), Balkanlar’da tekkeler şehri olarak bilinir. 1626’da şehrin yüzde 90’ından fazlasını Müslümanlar oluşturuyordu. Bugünkü nüfusu 130 bin olan şehirde neredeyse her sokakta bir tekkeye rastlamak mümkün. Balkanlarda tasavvuf kurumlarından en yaygını Halvetilik’tir.
Ayrıca Bektaşi Rifai, Nakşi, ve, Sâdi tarikatlerinin birçok tekkesi vardı. Günümüzde bir kısmı yaşamaya devam ediyor.
Evet o topraklar Osmanlı’nındı, yani bizimdi. Şimdi ise bizim değil. Ancak oralarda yaşayanlar yine bizim insanlarımız. Kosova, halen Balkanlarda Müslümannüfusun en yoğun olduğu ülkedir.