Önder GÜZELARSLAN

Önder GÜZELARSLAN

[email protected]

TİRİDİNE BANDIN MI?

16 Eylül 2020 - 09:48

                                                  TİRİDİNE BANDIN MI?
 
Anadolu’yu birleştiren kültürel yemek Tirit, Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde yapılsa da Karadeniz bölgesinde özellikle Samsun ve civarında yaygın bir yöresel lezzettir. Basitçe Tirit, et suyuna kızartılmış veya bayat ekmek konularak yapılan yemeğe verilen isimdir. Kaz, ördek, tavuk, inek, koyun eti ile yapılan çeşitleri görülmektedir.  Yörelere göre farklı etler de kullanılabilir.
Birçok defa ziyaret ettiğim Karadeniz’in güzel illerinden biri olan Samsun ilimize bu kez yine yolumuzu düşürdük. İlk olarak ta Kavak ilçesine uğradık. Kavak’ta ilk olarak belediyeye uğradık. Belediyede Mali Hizmetler müdürü olarak çalışan Abdullah Ayaz beyefendi ile tanıştık. Abdullah bey ile derin bir sohbete daldık. Sohbetimizde konu konuyu açtı ve konu İstanbul’a gelince, İstanbul’da yaşayan Kavaklı değerli bir dostumuz olan İbrahim Altundal’dan bahsettik. Samsun Kavaklı İbrahim kardeşimizin  Abdullah Ayaz beyefendi ile akraba olduğunu öğreniyorum. O anda İstanbul'a uzanıp kendisiyle bir bağlantı kurarak sohbetimize iştirak etmesini sağladım. O esnafa bana şu tavsiyede bulundu. Önder hocam “Kavak’ta tirit çok meşhurdur orada tirit yemeden dönmeyin” Bu tavsiyenin üzerine yönümüzü Kavak Belediyesi tarafından işletilen şehrin tepe bir noktasına kurulmuş Tirit Evi’ne çevirdik. Ahşap bir yapı olarak yapılmış Tirit Evi belediyenin işlettiği bir restoran. Burada yöresel bütün lezzetleri tatma imkanınız var. Özellikle de tirit ana yemek. Tirit Evi’nin müdürü Çoşkun Başak beyefendi bizleri güler yüzü ile karşıladı. Vakitte öğle vakti olunca içerisi epey kalabalıktı. Şehri ayağımızın altında gibi seyredebileceğimiz bir yere oturarak sabırla sipariş verdiğimiz tirit yemeğimizin gelmesini bekledik. Tirit birçok yöremizde  yapılmakta ve her yörenin kendine has kültürü ile farklı farklı şekillerde yaptığına şahit oluyoruz. Uzun bir bekleyişin ardından tirit yemeğimiz geldi. Taze ev bulguru tadında özel çekim bulgur üstüne kaz etleri koyularak ve onun üzerine de yufka ekmeklerinden serpiştirilmiş halde tirit yemeği servis edildi. Aslında kaz etini kar yağdıktan sonra yemek daha lezzeti oluyor. Mevsimi de kış ayı. Ancak yine de her zaman bulabilir ve yiyebilirsiniz. Taze kaz etinin lezzetine doyum yoktu. Hele bulgur pilavi bambaşka lezzette idi. Birçok yerde bulgur pilavı yedim, buradaki gibi lezzetli olanına açıkçası rastlamadım. Tabii kaz eti ve o etin suyu da bulguru daha bir başka güzel, daha bir başka lezzetli hale getirmiş.
Yemeğimizi yedikten sonra bölge hakkında ve özellikle de tirit hakkında bilgiler öğrenme fırsatım oldu. Kaz ile yapılan tirit hakkında bilgiler aktaran işletme müdürü Samsun’un ilçeleri Çarşamba, Kavak, Vezirköprü, Havza, Ladik ve Asarcık’da Kaz Tiridi özellikle öne çıkmakta ve patenti alınmış bir yemek çeşidi olduğunu ifade etti. Bu ilçeler içerisinde de en yaygın olarak Kavak’ta yapıldığını belirtti. Yapılışı da bir o kadar ilginç ve özel. Yukarıda da bahsettiğim gibi Samsun’da tirit, Kaz eti, sac yufkası (yoka), pilav birleştirilerek yapılmaktadır. Öncelikle kaz eti uzun bir süre kısık ateşte pişirilerek yağı çıkartılır, daha sonra bu çıkan kaz yağı ile pilav yapılır. Genişçe bir tepsiye önce pilav, sonra kaz eti ve üzerilerine kazın suyu ile ıslatılmış yufka konulur. Böylece servis edilmeye hazır hale gelir. Kaz eti uzun süren bir ateşte piştiği için yediğinizde adeta ağzınızda eriyip gidiyor. Bu bölge de kullanılan bulgur da özel bir bulgur. Kaz etinin yağı ile de pişmiş olması bulgura ayrı bir lezzet katmaktadır.
Yolunuz bir şekilde Samsun Kavak ilçesine uğrarsa burada Kaz Evi’ni mutlaka ziyaret edin ve lezzetine doyum olmayan tiridinden tatmayı ihmal etmeyin. Ülkemizin dört bir köşesinde Anadolu kültürümüzü yansıtan bir yemek olan tiridin Samsun Kavak ilçesine özgün yapıldığı şeklini tatmak ve yemek böylece nasip olmuş oldu. Ancak burada şunu açıkça ifade etmem gerekirse Samsun’da tirit bir başka güzel. Buralara yolunuz düşer ve tirit yemeden ayrılırsanız büyük bir eksiklik yapmış olursunuz.
Tirit kelimesi kökeni itibariyle Farsça’dır. Anlamı ise et suyuna kızartılmış veya bayat ekmek konularak yapılmış olan yemektir. Tirit, Orta Asya’da yapılan “Beşbarmak” yemeği ile benzerlik göstermekte ve Anadolu’nun dört bir yanında farklı farklı şekillerde yapılması nedeniyle Anadolu kültürümüzün önemli bir yemeği sayılmaktadır. Bu yönüyle “Tiridine Bandım” sözleriyle türkülere bile konu edilmiştir.

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum