SANATA ADANMIŞ ÖMÜR
Tarih boyunca millet olarak her gittiğimiz yere sanatımızı ve kültürümüzü taşımışız. Varlığımız sanat ve kültürümüzle pekişmiştir. Gerek Selçuklu gerek Osmanlı döneminde gerekse daha önceki Türk devletleri zamanında o günün şartlarını çerçevesinde olan sanatlarımızı korumuş değerlerimizi unutmamış, değerlerimizi ve sanatımızı her gittiğimiz, fethettiğimiz bölgelere taşıyarak adeta oralara mührümüzü vurmuşuz.
Bugün Anadolu topraklarına baktığımızda, hemen hemen her bir ilimizde bir sanat eserine rastlamaktayız. Yine kültürel değerlerimizin izlerini taşıyan soyut veya somut eserler ile karşılaşmaktayız. Bugün hala yerli ve yabancı turistler ülkemize geldiklerinde ecdadımızın yapmış olduğu sanat eserlerini gıpta ile izleyerek ziyaret etmektedirler. Bu ziyaretleri vesilesiyle ecdadımızın ne kadar yüce olduğunu ne büyük sanatkar olduklarını görmüş oluyorlar.
Bir milletin var oluşu kültürel ve sanatsal değerleri ile ölçülmektedir. Batı dünyası reform ve rönesans dönemine kadar medeniyetten, sanattan, kültürel değerlerden çok çok uzakta idi. Bugün ise kendi değer yargıları ile ürettikleri sanatsal değerleriyle gerek sömürge yoluyla, gerekse de kültürel emperyalizm yoluyla bütün diğer dünya ülkelerini kuşatma altında tutmaktadırlar. Kuşatma altında tutmak ile kalmayıp kendilerine benzetebilmek için var güçleri ile mücadele vermektedirler. Özellikle medya algısı ile bunu çok daha hızlı ve çok daha etkileyici hale getirmektedirler.
Bu girizgâhtan sonra, bu yazımızda sizlere sanat için ömrünü adamış bir büyüğümüzden bahsedeceğim. Neredeyse 60 yıla yakın bir zaman diliminde kendisini Osmanlı döneminin önemli sanatlarından biri olan Ebru sanatına adamış ve bugün yaptığı ebrular ile kendinden söz ettirmeye devam eden, yüzlerce yetiştirdiği talebesi ile de büyük bir gurur kaynağımız Balıkesir ilimizin şirin ilçesi Manyaslı Osman Şimşek beyefendiyi tanıtmaya, yaptığı çalışmalardan bahsetmeye çalışacağım.
1948 yılında Manyas’ın Çakırca köyünde doğmuş olan Osman Şimşek, İstanbul İmam Hatip okulunda okuduğu yıllarda Hüsn-ü hat sanatı ile uğraşırken ebru sanatı ile de tanışmış. Daha sonra bu sanatı öğrenmek ve yaşatmak için ciddi bir mücadele içinde olmuş. 1965-68 yıllarında Milli eğitim Bakanlığı’nın Hüsn-ü hat kurslarında eğitmenlik yaparken ebru sanatını da kursiyerlere gönüllü öğretmeye başlamış. 1995 yılında ise gösterdiği büyük bir başarı ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından resmi kurs açılmasını sağlamış. Açılan bu kurslarda ebru sanatı eğitmenliği yaparken aynı zamanda kendisini de geliştirme fırsatı yakalamıştır. O yıllarda Türkiye’nin dört bir yanından gelen 300’den fazla öğretmeni ebru sanatı ile tanıştırmış ve bu sanatı öğrenmelerini sağlamıştır. Kendisine özgü tarzı ile o yıllardan bugüne ebru yapmayı hiç terk etmemiş. Ve sürekli kendisini geliştirmiştir.
Kendisini Manyas’ta ikamet ettiği evinde defalarca ziyaret etme imkanı buldum. Evinin bodrum katında kurmuş olduğu atölyesinde, büyük tekne içinde katkısız su ile hala ebru yapmaya devam etmektedir. Bir dönem cemil İpekçi’nin “Sahire” adlı defilesi için tekstiller üzerine uyguladığı ebrular “Sahire” isimli televizyon dizisinde kullanılmıştır.
Ebru sanatını yaşatma adına evinin bahçesine kurduğu çok büyük teknelerde de farklı farklı uygulamalarla yekpare büyük dokumalar üzerine, toprak vazo vb. gibi şeylerin üzerine de ebru uygulamaları yapmaya devam ediyor. Bu uygulamaları yaparken sanatsal zekasını da kullanarak muhteşem eserler ortaya koymaktadır. Yine kendisinin ifadesi ile bir defasında Marmara denizinde ebru denemesi yapmış ve çok başarılı olmuştur. Denizde ebru uygulaması ile Türkiye’de bir ilki başarmıştır. Hiç yılmadan yaptığı bu çalışmalar takdire şayandır. Türkiye'nin dört bir yanında zaman içerisinde çeşitli sergilere katılarak çalışmalarını sergilemiştir. Son zamanlarda yaşı ilerlemiş olması nedeniyle çok uzak bölgeler olmasa da yakın bölgelerde sergiler açmaya devam etmektedir. Açtığı sergilerde yaptığı ebru çalışmalarını gıpta ile izlettiren Osman Şimşek ağabeyimiz, bugün ilgisizlikten yakınmakta.
“En büyük dert ettiği konu sanata ve kültüre değer vermeyişimiz” diye söze başlıyor ve yarım asırlık ömründe yetkililerden ilgi görmediğinin altını çiziyor. Özellikle Balıkesir ilinde şehre de değer katacak sergiler yapmak istediğini, ancak bu noktada ilin yöneticileri ile yaptığı görüşmelerde ilgi görmemesi, yaptığı çalışmaların yetkililer tarafından yok sayılması, değer verilmeyişi kendisini çok üzdüğünü ifade etmekte. En büyük arzularından biri de bu sanatın Balıkesir’de yaşatılabilinmesi için belediye destekli kursların açılması. Lakin defalarca yetkililere bu yönde talep iletmesine rağmen kendisine hiçbir dönüş olmamış.
Bugün sanata, kültüre değer vermediğimiz için binlerce yıldır ortaya koyduğumuz sanat eserlerini artık yapamaz olduk. Kendi değerlerimize yabancı kaldık. Özellikle sinema, çizgi film gibi televizyon boyutunda da kendi değer yargılarımız, kendi bilim, ilim ve sanat insanlarımızı dahası kahramanlarımızı beyaz perdeye taşıyamadığımız için kendi kültür ve değer yargılarına yabancı bir nesil ortaya çıktı.
Eğer bu konuda ciddi tedbir almaz ve yetkililer gereğini yapmazsa, Osman Şimşek gibi sanat ve kültür alanında duayen olmuş insanlara sahip çıkılmazsa yarın oların yokluklarında çok arar duruma geliriz. Hem bu sanat için ömrünü adayan insanlara değerleri vermeli hem de bu sanatların yaşaması sağlanmalıdır.
Kendi ifadesi ile sürekli kendisinden fedakârlık beklenmekteymiş. İlerlemiş yaşına rağmen bu sanatı genç nesle aktarabilmek için gayret gösteren Osman Şimşek ağabeyimizin elinden tutulmalı. Bana göre Balıkesir Büyükşehir Belediyesi sponsorluğunda, ikamet ettiği Manyas ile birlikte yakınındaki ilçeler Bandırma yada Gönen’e onun adını taşıyan bir kültür merkezi veya bir kurs merkezinde arzu eden ebru öğrenmek isteyen her yaştaki kişilere kurs vermesi imkanı sağlanmalıdır.
Ne zaman kültürel değerlerimiz ile birlikte sanata ve sanatkâra değer verirsek, işte o zaman kalkınma ve gelişmişlik başlayacaktır.
Ümit ediyorum ki, Orta Asya’dan bugüne kadar gelen ebru sanatını kendi sanatsal zekası ile geliştirerek Balıkesir’imizin bir değeri olmayı başaran Osman Şimşek ağabeyimize hak ettiği değeri veren bir yönetici, bir idareci çıkar.
30.12.2019