MANİSA’DA EVLİYA ÇELEBİ SERGİSİ
Telefonun acı acı çalan sesinden anlamalıydım.
Eskilerin kenarı yakılmış mektup gördüklerinde hissettiklerini hatırlatan telefonun sesi bir haftadır susmadı.
İyi ki susmadı!
Duyarlı insanların varlığı şehre kattıkları değerin büyüklüğünü gösterir bir bakıma. Keşke daha çok olabilse bu tür insanların sayısı…
Bilmeyen, duymayanlar için hatırlatalım: Manisa’ da “Evliya Çelebi Sergisi” açıldı! Ancak gidip görmeyi düşünenlere şimdiden hatırlatıp lafı sona bırakacağımıza baştan ortaya koyalım. Evliya Çelebi Sergisinde Manisa’ya dair hiçbir iz bulunmamaktadır! Ne bir minyatür ne de eski bir Manisa fotoğrafı-gravürüne rastlamanız mümkün olmayacaktır!
İl Kültür Turizm Müdürlüğümüz ve ilgili her kimse öyle uygun görmüşler! Ya da Kültür Bakanlığının talimatı böyledir. Bilmiyoruz! Açıklama yapılırsa öğreniriz!
Bir haftadır telefonla da olsa arayıp bunun yanlışlığını ve tepkilerini dile getiren duyarlı dostlarımız hatırlatmasa belki bizim de haberimiz olmayacaktı böyle bir serginin açıldığından. Sağ olsunlar…
29 Eylül 2011 Perşembe günü saat 11.30 da sergiyi görme imkânımız oldu.
Heyecan ve merak içerisinde “Evliya Çelebi Sergisini” gezerken bir yandan da sergilenen eserlerin fotoğraflarını çekiyorum. Ümidimi hiçbir zaman kaybetmedim Manisa adına. Sonuçta bu sergi Manisa’da açılmıştı. Ve Evliya Çelebinin Manisa’ya olan ilgisi biliniyordu. Bilinmeliydi. Nasıl bilinmesin ki Seyahatnamesinin 10. cildinde geniş şekilde Manisa’dan bahsediyordu Evliya Çelebi. Bu nedenle ümidimi serginin sonuna kadar muhafaza ettim! Ancak hayal kırıklığı, sinir ve bir bir karmaşık düşünce içerisinde kalakaldım! Sergide Manisa’ya dair hiçbir bilgi ve gravür-resim yoktu!
Fazla değil daha geçen Mayıs ayında Valilik, Milli Eğitim ve Kültür Müdürlüğü’nün katkılarıyla Kitapsaray’da “Evliya Çelebi’den Günümüze Manisa” konulu konferans tertip etmemi sağlayan onlardı!
Valilik ve Milli Eğitim Müdürlüğünün 2 Mayıs 2011 tarih ve 14032 sayılı izniyle gerçekleştirilen Kitapsaray’daki konfrensa olan ilginin yoğunluğuyla önümüzdeki aylarda da konferanslara devam etme kararı alınmıştı üstelik!
Bunları şunun için anlatıyorum: Kültür Müdürlünün Manisa’da “Evliya Çelebi Sergisi” açmasına rağmen Evliya Çelebinin Manisa’ya dair herhangi bir bilgisine, gravürüne, minyatürüne yer verilmemiş olması… En azından Evliya Çelebi’nin anlatımıyla 1671–1672 yıllarına dair Manisa’dan birkaç örnek resmin-gravürün de bulunmaması çok yadırgandı duyarlı Manisalılar tarafından. Yadırganacaktır da!
Her ne kadar üniversitede bu konuda herhangi bir yüksek lisans, doktora tezlerine rastlanılmamış olsa ve maalesef konu ile ilgili müstakil bir eser meydana getirilmemiş olsa da yapılması beklene şey pek ala yapılabilirdi… Hem de çok basit ve çok ucuza…
UNESCO’nun Evliya Çelebinin 400 yaşını “Dünya Evliya Çelebi Yılı” ilan etmesi ile başlayan çalışmalar çerçevesinde Kültür Bakanlığı birçok ilde “Evliya Çelebi Sergisi” açarak Seyyahın tanıtımını yapmaya çalışmaktadır. Elbette bu takdire şayandır. Ancak Evliya Çelebinin uğradığı ve geniş bilgilerle dünden bu güne şehirlerimize ayna tutması söz konusu şehirleri de sorumluluk yüklemelidir. Ankara’dan gelen malzemeyle sergi açmak bir etkinliktir ancak yeterli değildir…
İstanbul, Bursa, Afyon, Uşak üzerinden Saruhan sancağı topraklarına giren Evliya Çelebi Demirci, Kula- Alaşehir- Sart- Gördes-Kayacık-Akhisar-Marmara-Turgutlu-Nif’ten sonra Ulucak Köyü’ne[*] uğrayarak Şehzadelerin yaylası olarak kabul edilen Sultan Yaylası, Beyzad-ı Sani Yaylasını gezerek Manisa şehrine girmiştir.
Evliya Çelebinin Seyahatname’de Manisa hakkında ayrıntılı bilgi verdiği görülmektedir. Evliya Çelebi Manisa hakkında her zaman bilgi sahibi olmuş hatta hiçbir zaman Manisa ile irtibatını kesmemiştir. Bu mümkün de değildir. Ablası, akrabaları ve yeğenlerin burada bulunuyor olması ayrıca bir evlerinin de Manisa’da olması Evliya Çelebinin Manisa hakkındaki bilgilerini derinleştirmesinde yardımcı olmuştur.
Manisa’daki Evliya Çelebi Sergisinden sonra Evliya Çelebinin Manisa ile bağı kopmuştur. Manisa’lı Evliya Çelebi’yi unutmuştur...Tıpkı Ablası İnal Hatun’un Çaybaşı Mezarlığındaki kabrini yok edip unuttuğumuz gibi!...