AMERİKANIN OSMANLIYA BAKIŞI(Amerikan Misyoner Çalışmalarının Zihniyet Dünyası)

AMERİKA'NIN OSMANLI'YA BAKIŞI

(Amerikan Misyoner Çalışmalarının Zihniyet Dünyası)

 Naci YENGİN

www.tarihistan.org

Cogu Zaman etrafımızda olan olayların, çevremizde yaşayan insanların kim oldukları ve ne yaptığından haberimiz Olmaz.

Bizim tıklayın Tanrı misafiridir becerileri. Ayşe gözle bakarız misafirlerimizi Dari olarak.

Üstelik hasletimizin bizi cogu Zaman zarar verdiğini bilsek de değiştiremeyiz bunu bir araya geldi. Değişmez alışkanlıklar ve reflekslerimiz. Karakterimiz haline gelmiştir artik.

Milletimizin üstünlüğü ve zayıflığıdır insanlara ve özellikle kendisinden olmayanlara güvenmesi! Üstelik İslamiyet dahi yönümüzü ona nedense değiştirememiş bir araya geldi. Biraz saf Tense'lerde bazılarının ifadesiyle söylemek gerekirse alıklık derecesine varabilir Güven araya geldi. Gerçi biraz da kendine olan öz güvenle ilgili BİR durumdur başkalarına güvenmek.

Bilinen Tür Türk devletinden Yana değişmedi kendinden olanları bırakıp 'yabancılara' güvenme hasletimiz bir araya geldi. Göktürklerde Çinli vezirler, Gazne ve Selçuklularda İranlılar, Osmanlılarda İMKB 'Devşirme' denilen Hıristiyan unsurlardan toplanıp Müslümanlaştırılan unsurlar! Tarih boyunca Devam etti ...

Türkiye'nin Su Anda içinde bulunduğu açmazlarının Basında Osmanlı Klasik çağında görülen kendine olan öz güvenin aksine güvensizlik Hatta aşağılık kompleksi psikolojisi hâkimdir insan ve devletimizde. Ayşe Durumu "" devlet adamları, yazarlar ve Halk arasında gözlemlemek mümkündür.

Çöküş Döneminde ters Osmanlı'nın kendine olan Güven ve içinde barındırdığı unsurları sonuna kadar güvenme, yaslanma Politikası tepmiştir.

AVRUPA devletlerinin kurulma aşamaları, halkların özgürlüklerini elde edebilmek amacıyla verdiği mücadeleler ile Osmanlı devletinin içinde yaşayan 'azınlıkların' arasında kıyas Kabil etmez farklar vardır.

AVRUPA devletlerinin Oluşum süreci Ortaçağ Avrupa'sında oluşan feodal Toprak düzenine Karşı milli krallıklar ve milli krallıkları destekleyen burjuvazi * Osmanlı'da durum cok farklı BİR Seyir izlemiştir araya geldi. Üstelik Osmanlı'da görülen azınlık isyanlarında İÇ faktörlerden ziyade Dış dengelerinin rolleri olduğunu söylemek Doğru BİR tespit olacaktır.

Osmanlı Devletine Karşı başlayan azınlık isyanlarının kuşkusuz PEK cok nedeni vardır. Ancak araya geldi nedenleri ortaya koyarken Bazen öyle BİR Bilgi, Belge ve kaynakla karşılaşırsınız ki adeta sizi çeker ve alır derin kuyuların karanlıklarından aydınlığa çıkarıverir.

Elimde Cyrus Hamlın'in 'Türkler Arasında-Türkiye'de Misyonerlik Faaliyetleri ve Robert Koleji '1 çalışması var.

Çalışmayı ele almadan BİR kez misyonerliğin ne oldugu sorusunun ortaya konması gerekir.

"Misyonerlik "  BİR Dini Teşkilat kurarak, din propagandası yapmak, insanları o dinin mensubu haline getirmektir.2

"Baska dinden olanları kendi dinine kazandırmak tıklayın kurulan Kriminoloji Kriminoloji, "Özel de İMKB," Hıristiyan olmayan ülkelerde Hıristiyanlığı yayma amacını Guden kurumlar"3alışmadıkça Özel olarak yetiştirdiği insanlardır misyonerler.

XIX. yüzyılın başlarından itibaren misyonerler, Politik Güç Merkezi olan bazı ülkelerin emperyalist amaçları doğrultusunda az gelişmiş ülkelerde kendi çıkarlarını koruyacak taraftarlar oluşturmak, kültürel olarak Etki yapmak ve ekonomik çıkarlar elde etmek amacıyla kullanmışlardır. "BİR Baska ifadeyle, misyonerliğin Esas amacı Dini propaganda * Ne zaman, XIX. yüzyıldan itibaren kültürel, siyasi ve ekonomik çıkar elde etmeye yönelmiştir. "4

Osmanlı topraklarında misyonerlik faaliyetlerinin sistemli ve yoğun olarak gerçekleştiği dönem kuşkusuz XIX. yüzyılın ortalarına Doğru başlayan dönemdir. Basta İngiltere, FRANSA ve daha Gale da Amerika hazırsındır ülkeler Osmanlı topraklarına sistemli ve yoğun BİR şekilde "İleri karakolları" baktıkları cok sayıda misyoner göndermişlerdir gözüyle.5

Misyonerlerin Genel HEDEF kitleleri, İslamiyet'in Yaygın oldugu bölgeler olmuştur. Ayşe ÇALIŞMA Osmanlı Devleti ile sınırlı kalmayıp Afrika Kıtası, Arap Yarımadası, İran ve Orta Asya halklarına yönelik olarak görülmektedir.

Üzerinde durduğumuz misyoner Cyrus Hamlin görünüşte Dini Hizmetleri düzenlemek amacıyla görevlendirilmiştir. Ancak Osmanlı topraklarına gelen Tür Protestan misyonerin 1815'te Mısır'a gönderilen İngiliz Church Missionary Society'e bağlı BİR papaz oldugu söylenir ve6

            Anadolu'ya gelen Tür Protestan misyonerler İMKB Amerikalılara aittir.19. yüzyılın başlarında gelmeye başlayan misyon'ların yanı Şıra çeşitli seviyelerde okullarını da Acarlar misyonerler kurdukları 'bir araya geldi. Ayşe okulların Büyük da Boston'da kurulan ve kısaca American Board olarak anılan American Board komisyon Yabancı Misyonlar (ABCFM) isimli Click Teşkilat tarafından açılmıştır 18 Yüzyıl kısmı.7

            Cyrus Hamlin'in ele aldığımız eseri BİR Gerçeği ifade etmesi bakımından önemlidir:

            BİR misyonerin hangi şartlarda çalıştığı ve amaçlarının ne oldugu ve bir araya geldi amaçla yapması gereken çalışmalar hakkında genis bilgiyi 'Türkler Arasında ' kitabından öğrenebilmekteyiz.

Ülke olarak cogu Zaman bizi kimsenin anlamadığı, 'Türkün Türk'ten Baska dostunu olmadığını'  söyler dururuz. Avrupa'nın Türkler ve Müslümanlara Kasi ön yargılarını Yazar ancak görüşlerimizi; doğrularımızı BİR türlü 'Medeni!' AVRUPA kamuoyuna Kabil ettirememekten şikâyet ederiz.

Millet olarak teknolojik ve ekonomik Geri kalmışlığı kültürel ve Dini sebeplerde aradığımız tıklayın mili kompleks-aşağılık duygusu-milli travma'yı da beraberinde getirmiştir makarnalık Zaman içresinde 'bir araya geldi. Bizi çıkarırız durumdan kurtaracak, yazı, Görüş ve Ümit ışıklarına sarılır; Hatta artik onların Müslüman olmalarını, bizi anlamalarını ballandıra ballandıra anlatır, zevkini bir araya geldi.

Durumun sanıldığının tam tersi olabileceğini aklımız dahi getirmeyiz.

Avrupa'nın BİR Konu hakkındaki Görüş ve Uygulamaları artik Bizim tıklayın mutlak doğrudur. Üzerinde Görüş serdetmeyi aklımızdan dahi geçirmeyiz.  Devlet, birey, Halk Tense'lerde Akademik disiplini benimseyenler arasında Fark yoktur Batının söylevleri karşısında hepimiz iman etmiş müminler oluveririz.

Ne var ki Bizim Baş tacı ettiğimiz Batı kurum,, ve kişilerinin belli amaçlar uğruna aramızda dolaşan ve bizi 'kendi ekonomik ve siyasi gelecekleri uğruna Uygun kıvama getirmek amacı' güttüklerini öğrendiğimizde BİR işten geçmiş Olur.

Bahsettiğimiz durum Halen faaliyetlerine Devam eden ve sözüm ona Demokrasi, Açık Toplum ve insan hakları alanında HİZMET veren bazı taşeron Dernek, Vakıf Havza Yayın kuruluşları tarafından yapılmaktadır.

Cyrus Hamlin, Osmanlı topraklarına gönderilmiş sıradan misyonerlerden değildir. Amerikan Kurulu Teşkilatının Özel olarak yetiştirdiği Cyrus Hamlin Arapça, Farsça, Ermenice, Bulgarca, Sırpça, Türkçe hazırsındır dilleri ana dili hazırsındır bilmektedir.

1782'den itibaren Amerikanın Osmanlı sularına gelmeye başladığı ancak herhangi BİR Resmi anlaşma olmaması nedeniyle İngiliz bandıralı gemileri tercih ettiği bilinir. Amerikanın Bağımsızlığı ile başlayan bir araya geldi ilişkilerin Amerikanın talebi ile geldiği bilinmektedir

"... Devlet-i aliyye-i dâimi'l-karârımla Memâlik-i Müctemia-i Amerika Devleti beyninde şimdiye kadar BİR Güne muâhede-i resmiyye cereyân etmemek hasebiyle BU defa" devlet "-i müşârun-ileyhâ tarafından Devlet-i aliyye- i sermediyyi'l-kıyâm ile Ticaret ve muâmelât mevâddını mutazammın muâhede akdine Kemâl'in-i hâhiş ve arzu zuhûruyla ... "

            1827 Navarin Olayı sonrası Osmanlı-Amerikan ilişkilerinde başlayan Resmi antlaşma Osmanlı-ABD Ticaret ve Seyrisefain Antlaşması 7 Mayıs 1830 Tarihinde imzalanmıştır.8  Osmanlının Amerika'ya verdiği imtiyazlar Padişah II. Mahmut tarafından tepkiyle karşılanmıştır. 

"... Frenklerin âdetleri kendülerinin mukaddema söyledikleri sözden nükûl etmeğe (vazgeçme) Ve bilmek utanmazlar hemen öğrenmek istiyorum kendilerine menâfi'i olacak maslahat ne IMKB tervice bakarlar."9

Osmanlı Amerikan Askeri de her ne kadar ekonomik içeriğe sahipmiş hazırsındır görünse, teknolojik, Dini ve Hatta siyasi mahiyet arz ettiği anlaşılmaktadır Antlaşması. En azından alanlarda BİR altyapı hazırlamaya dönük Çalışmaları başlatmıştır bir araya geldi.

Cyrus Hamlin hazırsındır papaz misyonerlerin Boyle durumlarda ortaya çıkması tesadüf sayılmamalıdır. 'Türkler Arasında ' eserinde Hamlinin istediği şartları oluşturabilmek amacıyla yaptığı çalışmalar Açık yüreklilikle anlatılmaktadır. Ermeni, Bulgar, Rum, Makedon ve Türkler arasında yapmış oldugu Protestanlık Çalışmaları ve amaçla açılmak istenen Robert Kolejinin Öyküsü etrafında Amerikan siyasi ve ekonomik sömürge mantığını da ortaya koymaktadır Kitap araya geldi.

Amerikan Misyoner Teşkilatı BOARD'ın amacı Yalniz İslam ve Müslümanlar olmayıp Protestanlık dışında Kalan çift Sayfalar din ve mezheplerdir. Zira misyonerlerin GERÇEK amacı "DÜNYANIN Yeşil kalmış Oğlu Toprak parçasının ırzına geçmek... "Tir.10

Cyrus Hamlin hazırsındır misyonerlerin amacı Eğitim midir yoksa Amerikan ekonomik ve siyasal çıkarlarına HİZMET midir sorusuna verilecek en önemli Cevap su olmalıdır:

"Türkiye'deki modern Eğitim kurumları BU ülkenin insanlarının Yaşam, düşünce, adet ve alışkanlıklarını yeniden biçimlendirmede önemli BİR güçtür. Ayşe okullardan çıkan ERKEK ve KADINLAR hakkinda hakkinda bilgi isteyen mesleklerde oldugu hazırsındır olduğunu bir araya geldi ve ticarette de ön sıralarda yer almaktadır. Misyoner okullarının eski öğrencilerinin Büyük BİR kısmı AVRUPA ve Amerikanın varlıklı tüccar ve BİR adamlarıdır... "11

Her ne kadar misyonerler 1901'de Amerikan başkanı olan Thedore ROOSEVELT de ve Cyrus Hamlin GERÇEK amaçlarının insanlık olduğunu iddia etseler "Dünya'da BİR kez ezmek istediğim Iki Güç İSPANYA ve Türkiye (Osmanlı) di herkestenr. "12Diyerek GERÇEK amaçlarını ifşa etmistir.

Osmanlı İmparatorluğYaygın olan en u içinde eğitim kurumları Amerikan Okullarıdır. Ayşe okulların sayısının artması Protestanlığalışmadıkça artmasıyla paralel olmuştur. Amerikan Board Teşkilatı eği itimsine Özel önem vererek Osmanlı Devleti'nin her yerinde;, ortaokullar, ilkokullar kolejler ACMIşlardır.

 Osmanlı Devletinde hızlı BİR şekilde Amerikan okulları yayılmıştir. 1880 yılına gelindiğinde sadece Batı Türkiye misyonunda eğitim istatistikleri söyle olmuştur:

"1880 Yılı Amerikan Board'un eğverileri incelendi itimğinde gerçekten de Amerikalı Protestanların misyonerlik faaliyetleri içinde eğitimden beklentilerinin cok olduğu anlaşılmaktadır. Misyonerler, Batı Türkiye misyonunda 6 adet Yüksek Okul ve Ruhban Okulu açarak, okullarda Kurulu Teşkilatı kendi elamanlarını yetiştirmeye başLamiştir. Papaz, öğretmen ve diğer yardımcılarını kendi görüşleri doğrultusunda eğitmişlerdir. Misyoner okullarından mezun olan öğrencileri, Osmanlı Ülkesi'nin Çeşitli yerlerinde maaş karşİliğINDA Çalıştırmışlardır. "13

Cyrus Hamlin'in 'Türkler Arasında ' eseri (Türkiye'de Misyonerlik Faaliyetleri ve Robert oleji) de BİR anlamda Roosvelt'in ifade ettiği amaçlar doğrultusunda okunması gereken önemli BİR eserdir.

Eserin ortaya koyduğu DİĞER önemli BİR Konu İMKB Osmanlı'nın 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren basta AVRUPA Olmak üzere Amerikanın etkisinde kalması ve Osmanlı bürokrasisinin içinde bulunduğu acıklı durumun Gözler önüne serilmiş olmasıdır.

Cyrus Hamlin Kimdir?

Robert Koleji BİR eğitmen, mucit, teknisyen, hayırsever Zengin BİR tüccar olan New York'lu Mr Christopher Rheinlander Robert tarafından İstanbul, Türkiye'de kurulmuştur ve Mimar ve kurucu olan Dr Cyrus Hamlin ile tanınmış.

Cok yönlü ve yetenekli BİR dahi olan Dr Cyrus Hamlin, 1839 yılında Türkiye'ye gelmiş 1860 yılına kadar ERKEK öğrencilere Seminerler vermiştir ve. 1856 yılında Kırım Savaşı sırasında Mr Robert ile tanışmıştır. Sayın Robert'in vapuru İstanbul Limanı'na yanaşırken, görüntüsü insanı cezbeden BİR kayık dolusu ekmeği Fark etmistir. Merakı artmış, ve yanıma ekmeklerin Cyrus Hamlin tarafından Üsküdar civarındaki Selimiye Kışla'sında bulunan yaralı askerlere gönderildiğini öğrenmiş tesadüf garip bir araya geldi onların tanışmalarına neden olmuştur. Huguenot neslinden gelen Iki adamın daha sonraki görüşmeleri, Birleşik Devletler sınırları dışındaki en eski Amerikan Koleji'nin kurulmasına vesile olmuştur araya geldi.

Bay Robert finansal yükü üstlenirken, Dr Hamlin İMKB Birleşik Devletlerden Kaynak sağlayarak Kolej'in kurulumu sorumluluğunu eline almıştır. BİR müfredat programı oluşturulmuş ve Dr Hamlin Öğretim lisanının etimolojisi olması konusunda ısrar etmistir. Yeni kurulan Yönetim Kurulu'nun aldığı kararlar doğrultusunda, Kolej'in kapıları bıktırmak, Milliyet, din gözetilmeksizin önyargısızca ve Ayrım yapılmadan çift Sayfalar öğrencilere Açık olacaktı. Bunun yanında, Sayın Robert'in isteği doğrultusunda Kolej hiçbir koşulda herhangi BİR Politik eğilim göstermeyecek ve de hiçbir Politik düşünceye Dahil olmayacaktı.

Çeşitli alternatifler Gale, Bay Hamlin, Kolej'in Yeri konusunda düşündüğü en Uygun Yeri belirledi düşünüldükten. Ayşe yer Ahmet Vefik Paşa'ya ait Taşocağı olan BİR arsaydı. Aynı Taşocağı, İstanbul fethedilmeden hemen Gale, 1453 yılında, Boğaz'ın AVRUPA Yakasında olan heybetli Rumelihisarı'nın yapımında Fatih Sultan Mehmet tarafından da kullanılmıştı. Ayşe ocaktan çıkan mavi kireçtaşı Birinci Dünya Savaşı'na kadar Insa edilen BÜTÜN Kolej binalarında kullanılmıştır.

Önceleri Ahmet Vefik Paşa arazisini satmak istememiş, fakat daha Gale sultanın elçisi olarak III. Napoleon'un Paris'teki sarayına çağrılınca, anlaşmaya mecbur kalmış ve de           1861 yılında arsasını satmıştır. Ödeme, dönemin Eğitim Bakanlığı'nın verdiği Yapım izniyle Birlikte en Kisa zamanda yapılmalıydı; Padişah'ın Fermanı olmadan inşaata başlanamayacağı konusunda da Sayın Hamlin bilgilendirilmişti. Padişah'tan Boyle BİR iznin alınmasının Uzun süreceğinin farkında olan Mr Hamlin, Yönetim Kurulun'dan bugünkü Boş-seminer binasını kiralamıştı. Böylece Robert Kolej, yardımsever Christopher Rheinlander Robert'ten ismini almış, kararname ile onaylanmıştır BİR mezunlarına BA derecesi Verme yetkisi IMKB. Eylül 1863'te, ucu Baskan Dr Cyrus Hamlin'le kapılarını öğrencilere açmıştır.

Sonuçta, 4 Haziran 1869'da Padişah Topçu Alay Komutanı hükmünü vermis, TUR binanın köşetaşı yerleştirilmiş ve ismi Hamlin Hall olarak atanmıştır. Dr Hamlin bizzat inşaatın her detayıyla ilgilenmiştir. Rumelihisarı'nın yapımında kullanılan harcı incelemiş, binayı da ortasında Açık BİR Avlu bulunan eski Türk Kervansaray Tense'lerde hanları hazırsındır dizayn etmistir. Hamlin Hall 1871 yılında tamamlanmıştır. Tek Katlı, 1873 yılında Hamlin Hall'ın Arka kısmına ilave edilmiş fakat otuz Yıl Gale BİR Çukurcuma da genis Çukurcuma Washburn Hall yapılırken yıkılmıştır araya geldi.

Dr Hamlin, Kolej tıklayın Bağış ve yardımları artırmaya çalışsa da başarılı olamamıştır Ve bilmek bilmek istiyorum. 1869'da, 1865-1868 yılları arasında Robert Kolej'de Öğretmenlik Yapan Dr Hamlin'in damadı Dr George Washburn, Kurul tarafından Yönetimi ele bloğu tıklayın İstanbul'a Geri gönderildi. Ayşe Sayın Hamlin'i tedirgin etti çünkü damadıyla olan İlişkileri gittikçe gerginleşiyordu. Dr Hamlin, Dr Washburn'ün genişleme ve politikaya Dahil OLMA fikrini onaylamadı. Bununla Birlikte, Bir kiz Koleji Kurma düşüncesi de Bay Robert tarafından onaylanmadı. Dr Hamlin ve Dr Washburn arasındaki çatışma zamanla öyle Büyük BİR boyuta geldi ki, 26 Eylül 1873'te, Dr Hamlin BİR daha Türkiye'ye Geri gelmemek üzere Birleşik Devletler'e kesin dönüş yaptı. Dr Washburn henüz Kurul tarafından Mayıs 1872'de müdür yapılmıştı. Dr Hamlin Mart 1877'de istifasını verdikten Gale, Dr Washburn 1877'den 1903'teki emekliliğine kadar, Kolej'in ikinci Başkanı olmuştur. Birleşik Devletler'deki çalışmalarına Devam eden Dr Hamlin, seksen Dokuz yaşında vefat 8 Ağustos 1900'de etmistir İMKB. (http://www.boun.edu.tr/about/history_tur.html)