İlköğretim okullarının 1, 2 ve 3 üncü sınıf öğrencilerinin yılda 5 saat; 4, 5, 6, 7 ve 8 inci sınıf öğrencilerinin 10 saat; ortaöğretim okullarının hazırlık sınıfları dâhil tüm sınıf öğrencilerinin 15 saatten az olmamak üzere ders yılı başında yapılan öğretmenler kurulunca belirlenen toplum hizmeti çalışmalarına katılmaları sağlanacaktır. Madde:12,13) MEB
Toplum hizmeti çalışmaları, öğrencilerin yaş ve bilgi seviyelerine uygun öğrenci kulübü çalışmaları kapsamında, ayrı olarak veya bireysel olarak ya da grupla hazırlanacak çalışma planlarına ve tasarımlara göre yaptırılır. Toplum hizmeti; aynı zamanda Velilerin, okulla iş birliğini artırmaya yönelik çalışmalardır.
Okulu ve çevresinin güzelleştirilmesi, bakım ve onarımının yaptırılması yönünde çalışmalar yapmak. Kendi okulunun veya imkânları yetersiz diğer okulların kitap, araç-gereç ve ihtiyaçlarını gidermek için kampanyalar düzenlemek. Alt ve diğer sınıflardaki öğrencilerin ders, ödev ve tasarım çalışmalarına yardımcı olmak. Toplumda Türkçeyi doğru, güzel, etkili kullanma bilincini geliştirme ve kitap okuma alışkanlığını kazandırmaya yönelik çalışmalar yapmak. Çevreyi korumak, güzelleştirmek, parklar oluşturmak, tarihî ve kültürel değerlerimizi korumak ve yaşatmak için çalışmalarda bulunmak. Toplum kurallarına uyulması için öğrencileri ve halkı bilinçlendirme çalışmaları yapmak. Trafik kurallarına uyulması için öğrencileri bilinçlendirme çalışmaları yapmak. Erozyonla mücadele etmek, Okul bahçesini, çevreyi, boş arazi ve alanları ağaçlandırma, yok olmaya yüz tutmuş bitki türlerini korumak ve yetiştirmek için çalışmalar yapmak. İhtiyaç sahibi insanlara yardım etmek. Bakıma muhtaç insanların günlük işlerinde onlara yardım etmek. Huzur evleri ve çocuk yuvalarındaki insanların hayatlarını kolaylaştırıcı, onların toplumla kaynaşmalarını sağlayıcı çalışmalar yapmak. Kimsesizlere, engellilere, sokakta yaşayan çocuklara her konuda yardım yapmak. Sosyal hizmet amaçlı Sivil Toplum kuruluşlarının çalışmalarına destek vermek. Bahçe düzenlemesi, çapalama, sulama, bakım, ağaç dikimi, vs. Kurum ve kuruluşlarda her türden yardım. Çevre temizliği: Sahil, yol, sokak, cadde, mahalle, köy, okul yolu benzeri yerleri çöpten arındırmak. Hastane temizliğine yardımcı eleman, refakatçilik, vb. Kütüphanelerde kitap düzeltme, temizleme, nöbet tutma. Komşulara ihtiyaca göre yardım. Yaşlı ve kimsesizlere yardım ve bakım, vb.leri gibi çok amaçlı etkinlikleri kapsar.
Öğrenciler, bireysel olarak veya grup hâlinde yapacakları toplum hizmeti çalışmalarına Sosyal Etkinlikler Yıllık Çalışma Planı veya Sosyal Etkinlikler Tasarım Öneri Formunu hazırlayıp danışman öğretmenlerine onaylattıktan sonra başlarlar. Projelerini tamamladıklarında Sosyal Etkinlikler Tasarım Sonuç Raporunu danışman öğretmene verirler. Öğrenci kulübü çalışmaları kapsamında yapılacak toplum hizmeti çalışmaları da kulüp çalışmaları kapsamında hazırlanacak Sosyal Etkinlikler Yıllık Çalışma Planı veya Sosyal Etkinlikler Tasarım Öneri Formunda belirtilir, gerekli onaylar alındıktan sonra uygulamaya konur. Öğrencilerden değerlendirme, geri bildirim ve Veli İzin Belgesi alınır.
Öğrenci kulübü kapsamında yapılacak toplum hizmeti çalışmalarında halk eğitim merkezleri, diğer resmî, özel kurum ve kuruluşlar ile sosyal etkinlikler kurulunca uygun bulunan sivil toplum kuruluşları arasında iş birliği yapılarak bunların imkânlarından yararlanılır. Maddi ve manevi destek verilir, maddi ve manevi destek sağlanır. Öğrencilerin; kendilerine, ailelerine, çevrelerine ve topluma duyarlı, gönüllü çalışma bilincine sahip, sorun çözen ve çözüm üreten, resmî, özel kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği içinde çalışma becerilerini geliştirmiş bireyler olarak yetişmeleri için toplum hizmeti çalışmalarına yer verilir.
Buraya kadar her şey ayrıntılı bir biçimde düşünülmüş aynı zamanda tasarlanmış. Gel gör ki kazın ayağı öyle değil. Bu marifetle uyuyan bir dev uyandırılmak istenmiş ama rehberlik makamında olanların ninnileri bu devi uyandırmayı bırak daha derin uykulara gark etmiştir. Maalesef bu tasarım hayata geçirilmek yerine hayatımızdan çıkarılma gayretlerinin hücumuna uğramış, yok sayılma çabalarıyla eğitim-öğretimin parçası olmaktan çıkarılma noktasına sürüklenmiş ve halen uyutulmaya da devam ediliyor.
Basit bir örnekle mevcudu yirmi milyona yaklaşmış öğrenci gücü ile bir günde yirmi milyon ağaç dikilir. Bir günde yirmi milyon insanın ihtiyacı ekmek temin edilir. Bir günde yirmi milyon çocuğa moral destek sağlanır. Bir günde yirmi milyon kitap bağışlanır. Bir günde yirmi milyon atık madde toplanır. Bir günde her türlü kullanılmayan eşyadan yirmi milyonlarcası ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır. Bir günde yirmi milyon kişi yirmi milyon kişiye selam verir. Yirmi milyon süsleme yapılır. Atık durumuna düşmeden yirmi milyon malzeme kullanıma alınır. Ve benzerleri rahatlıkla yapılır.
Bütün bu sözü edilen çalışmaları ekonomik değer kaybı olarak düşündüğünüzde ortaya çıkan rakamların dudak uçuklatır bir tablo oluşturacağından kimsenin şüphesi olacağını zannetmiyorum. Bilakis toplum hizmeti marifetiyle ortaya çıkan değerin akıllara durgunluk verecek miktarlarda olduğunu bir küçük hesapla bulmak mümkün. Pek ala o zaman atıl duruma düşme/ düşürülme meselesi nereden kaynaklanıyor. Bu bir öteleme mi? Bu bir erteleme mi? Vurdumduymazlık mı? Aman sendecilik mi? Tepeden inmecilik mi? Gereği gibi izah edilmeyip benimsetilememe mi? Denetim elemanlarının zafiyeti mi? Bireysel olarak var olan üstün becerileri takım ruhu haline dönüştürememek mi? Liderlik vasıflarının eksikliği mi? Güdüleme, isteklendirme, kabaca gaza getirme yoksunluğu mu? Paylaşım eksikliği mi? Yardımlaşma becerisinin toplumsal değer olmaktan yavaş yavaş çıkması mı? Vakıf neslinin torunlarının başkaları adına yapıp-etmelerden yorulmasının göstergesi mi? Japonların hayatında var olan küçük adımların bizim hayatımızda önemli olmaması mı? Büyük düşünelim derken küçük şeyleri kaçırmamızın sonucu mu?
Olumsuzluğun çıkış noktası her ne ise ilgililerce tespit edilip gerekli önlemlerin alınması –emrivaki harici bir yol - şahsi kanaatimdir. Marifet iltifata tabidir sözü göz ardı edilmemelidir. Ben yaptım oldu yanlışlığında ısrar edilmemelidir. Elin altındaki görülmeyen kıymetin israfı önlenmelidir. Gelecek neslin yapılandırmasında yaparak yaşayarak öğrenmenin ne kadar kıymetli olduğu gerçeğinin inkâr edilmesi, yok sayılması yerine kıymetinin fark edilmesi gerekmektedir. Yanılmaların ve yanlışların daha az yapıldığı yarınlara kavuşmak dileğiyle… Muammer AZMAK 18/08/2012