Maniler söylerdik, ta Türkistan coğrafyasından Anadolu coğrafyasına, Anadolu coğrafyasından Rumeli coğrafyasına kadar her vakit her yerde her fırsatta. Dertlerimizi, tasalarımızı, acılarımızı kaygılarımızı, umutlarımızı, sevinçlerimizi, sevdalarımızı, beklentilerimizi, hayallerimizi fırsat buldukça dillendirirdik manilerimizle. Kimi zaman düz mani, kimi zaman kesik ( cinaslı) mani, kimi zaman da yedekli ( artık)mani olarak adlandırmışız oluş biçimine göre ama bu bizi çok fazlada ilgilendirmemiş. Biz dilimizi gönlümüze ortak etmiş efkârımızı söylemişiz.
Maniler söylerdik, anonim halk şiirinin en küçük nazım biçimi maniler. Yüz yılların denenmiş durumlarını, tecrübeleri kendisine rehber kılmış belirli kurallarını oluşturmuş nesilden nesile aktarılarak bu günlerimize kadar gelmiş ve milletimizin beğenisini yansıtan küçük fakat çok engin bir dünyayı ifade eden maniler.
Maniler söylerdik, insanımızın düşünce yapısını anlatan, beğenisini ortaya koyan, dertlerini dillendiren, kıskançlıklarını, özlemlerini, sevgilerini kısacası ortak kültürümüzün sergilenişini gösteren estetik yargılarını anlatan maniler. Kendine özgü bir gelenek içinde, şekil şekil söylenen maniler bir ucuyla geçmişe uzanırken bir ucuyla günümüze dayanır. Diğer halk kültürü eserleri gibi toplumumuzu ayakta tutan değerler bütününü belirlemekte önemli bir role sahip olan bu manileri söylerdik.
Maniler söylerdik, biz mısır koçanlarını kırarken harman yapıp taneleri ufalarken üzümleri keserken kelterleri çekerken bandırma taşırken sergide üzüm sererken ekin ekerken ekin biçerken deste kaldırırken harman döverken harman savururken uzun kış gecelerini sohbetle yarılarken yardımlaşırken kollaşıp bir işin üstesinden gelirken imece yaparken maniler gücümüze güç katardı. Yaptığımız işin büyüklüğü-çokluğu-zorluğu kendiliğinden ortadan kalkar hal tanımlanırken yapılması gereken iş hallediliverirdi.
Maniler söylerdik, yavuklumuza bizi fark etsin diye, elem vermesin, naz etmesin, halimizden anlasın diye. Buluşmak isteğimizi, görüşmek dileğimizi, vermek istediğimiz hediyeyi, tatlı bir tebessüm arzumuzu, engellerimizi, rakiplerimizi, hoşlandıklarımızı, hoşlanmadıklarımızı, ayağa düşmesin sırrımız, daha da yücelsin sevdamız diye gizemli maniler söylerdik.
Maniler söylerdik, On bir ayın sultanı mübarek Ramazan ayının geldiğini herkese ilan eden.
Göz aydın hepimize /Mübârek günler bize /On bir ayın sultanı /Hoş geldin evimize.
Maniler söylerdik, gelen günlerin ne kadar kıymetli, ne kadar bereketli ve hikmetli olduğunu ortaya koyan maniler. Yapılacak işlerde yol gösteren örfü, âdeti, geleneği anlatan maniler.
Bu gece ayın evveli /Açıldı İslâm’ın gülü /Geldi Mübârek ramazan /Mesrur etti cân ü dili.
Bu aya sultan ay derler /Kaymak ile baldan yerler /Ezelden adet kılınmış /Fakire fitre verirler.
Bu aya hürmet gerek/Nîmete şükür gerek/Mübârek Ramazan’da/Hakka ibâdet gerek.
Maniler söylerdik, birbirimizden haberdar olmamızı hatırlatan, kırılan gönülleri tamir eden, sosyal hayatın olmazlarını anlatan, selamlaşmanın önemini vurgulayan, Dinlenince midelerin daha sıhhatli olmayı getirdiğini açıklayan, ibadetlerin maneviyatımızı kuvvetlendirdiğini ifadelendiren maniler.
Deniz suyu serindir /Damla gibi derindir /Bir tek hurma da olsa /Bir mü'mini sevindir.
Akşam ezanı dinlemek/Sahur vakti yemek yemek/Ramazana mahsus şeydir/Gece davulcu söylemek
Ezanlar hep okundu /İftarlığım lokumdu /Aç karnına çok yedim /Bana biraz dokundu.
Akşamdan pilavı pişirdim /Gene karnımı şişirdim /Davulumun ipi kaytan /Kalmadı sırtıma mintan
Besmeleyle çıktım yola /Selam verdim sağa sola /A benim ağalarım /Ramazanınız mübarek ola.
Kavuştuk Ramazan’a,/Hem de büyük ihsana,/Bu ayda oruç tutmak,/Huzur verir insana.
Maniler söylerdik, artık söylemeyi azalttık hatta bıraktık. Medenileşme vasıtalarına hızla sahip olurken bütün kıymetlerimizde olduğu gibi bunda da hoyrat davranmayı ihmal etmedik. Üretmek yerine tüketme önceliğimiz olunca güzelim manilerimizi de tükettik. Artık davulun sesi uzaktan hoş gelmiyor, büyük bir çoğunluğa boş geliyor. Çünkü manilerle süslenmiyor. Sadece dan dan daaan. Hem de çok erkenden.