MEXICO CITY VE OSMANLI 28.07.2019
Bütün Dünyada ünlü şehirlerin sembol yapıları vardır.Turistik önem taşır o şehirlere giden ziyaretçiler
orada bulunmalarının anısına resim video çekilir ve hediyelik eşya olarak minyatür heykelcikleri alırlar.Yaşamları boyunca hediyelik eşyalara bakarak yaşadıkları ürkek,çekingen ve heyecanlı anılara bir an geri dönerler.
Türkiyenin de gözbebeği İzmir’i anımsatan en önemli sembol yapı zarif saat kulesidir. 116 yıldır İzmirde yaşamış herkesin anıları arasında mutlaka saat kulesi vardır.Mobil telefonların hayatımıza girmediği dönemlerde Konak tarafında buluşmak için tek nirengi noktası tabii ki saat kulesiydi. Arkadaşıyla,ailesiyle,sevdiğiyle birlikte yaşanacak zamanların ilk anları saat kulesinin çevresinde başlardı.Seksenli yıllarda genç olan İzmirliler mutlu birlikteliklere giden ilk randevuların tedirginliğini ve telaşını burada yaşamışlardır.O zamanlarda beklerken kolunda saat olmayanlar haricinde pek kuleye bakılmazdı ya deniz tarafında Karşıyakadan gelecek vapura bakılır yada otobüs dolmuş duraklarından dağılan telaşlı kalabalık gözlenirdi.O insan seli arasında gelmesi muhtemel simalar seçilmeye çalışılırdı. Ta ki...1 Şubat 1974 e kadar.Bu tarihte meydana gelen depremde kulenin üst kısmı yıkılmıştır.Sembolü yıkılan şehrin insanları olarak her Konaktan geçişimizde üzüntü ile hep sağlam kuleyi aradık.Bir daha yerine gelmeyeceği endişesini taşıdığımız tarih parçası için hep hüzünlendik.Neyse ki başarılı tamirat sonucunda 1976 yılında kule eski haline döndü.
XVI. Y.Y.da saat ve saat kuleleri batıdan örnek alınıncaya kadar güneş saatları kullanılmıştır. Fatih’in emri ile Ali Kuşçu’ya yaptırılan güneş saati topkapı sarayının 3.Avlusundadır.Fatih Süleymaniye, Mihrimah Sultan,Cerrah Paşa camilerine güneş saati yaptırılmıştır.Adana,Amasya Balıkesir,Erzurum,Gaziantep,Gebze,Kütahya, Manisa,Safranbolu, Urfa, Diyarbakır,Konya Sivas Edirne’de de güneş saatleri yaptırılmıştır.
İzmir saat kulesi 1901 yılında II.Abdülhamidin tahta çıkışının 25.yılı onuruna Vali Kıbrıslı Kamil Paşa,Bahriye Mirlivası Said Paşa,Belediye reisi Eşref Paşa’dan (Eşrefpaşa semt ismi buradan gelmektedir.) oluşan komisyon tarafından yaptırılmıştır.İzmirli mimar Raymond Charles Pere’ye aynı yıl inşa ettirilmiştir.Raymond Pere Kulenin kopyası kadar benzerini Gürcistan’nın Batum kentinde de inşa etmiştir.Bu eserde yalnızca mermer işlemeler yoktur. Chacha Tower olarak anılmaktadır.İzmir Saat kulesinin saatini Alman İmparatoru II.Wilhelm’in hediye ettiği rivayet edilmektedir.
İzmir saat kulesi Abdülhamit tarafından çok beğenilmiş ve valilere saat kulesi yapımı için irade gönderilmiştir.Osmanlı devlet yöneticileri namaz vaktini belirlemek için saate önem vermişlerdir.
Saat kulesi yapılmasının vakti bilmek bakımından ibadete yardımcı olduğu düşünülerek hayırlı ve sevaplı bir iş olarak görülmüştür.
İmparatorluğun hakim olduğu coğrafyada Anadolu, Arnavutluk,Bosna Hersek,Bulgaristan,Cezayir, Filistin, Irak, İsrail, Karadağ, Kosova, Libya, Lübnan, Macaristan, Makedonya, Mısır, Romanya,
Sırbistan, Suriye, Suudi Arabistan ve Yunanistan'da olmak üzere toplam, 20'nin üzerinde değişik ülkede 260'a yakın saat kulesi bulunmaktadır.
Kuşkusuz bu saat kulelerinin en ilginci Osmanlı topraklarından binlerce kilometre uzakta Mexico City’de 1910 yılında yaptırılan kuledir.Osmanlı’nın anısını yaşatan bu saat kulesi halen sağlam ve faaldir. İspanyolca kitabesinde “Osmanlı Devletinden Meksika’ya Eylül 1910” yazmaktadır.Amerika kıtasındaki bu uzak ülkede “Osmanlı saati”diye bilinen tarihi saat kulesi Osmanlı izlerini ve anısını taşıyan tek yapıdır.
Meksika kadar uzak diyarlarda Osmanlı tarihi mirası muhafaza edilirken;Maalesef Anadolu coğrafyasında tarih ve kültür mirasımız korunamamaktadır.
Saygılarımla.