Doç. Dr. Shurubu KAYHAN

Doç. Dr. Shurubu KAYHAN

[email protected]

SOYOT TÜRKLERİ

11 Aralık 2019 - 09:57 - Güncelleme: 11 Şubat 2021 - 11:24

SOYOT TÜRKLERİ

Soyotlar Rusya Federasyonu'na bağlı Buryat Cumhuriyeti'nin Oka bölgesinde yaşayan ve dilleri ile kültürleri yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan bir Türk halkıdır. 2010 nüfus sayımına göre, Rusya'da 3 bin 700 Soyot Türkü yaşadığı belirlenmiştir.

Soyotlar, Tuvalar ile büyük benzerlik taşırlar, ancak Soyot Türkleri çok eski zamanlardan beri Buryatya'nin Oka bölgesinde yaşamaktadırlar. Eski dönemlerde İrkutsk bölgesi tamamen Tuva Türkleri'nin idi ve burada Ruslar yerleşmeye başlayınca Tuva Türkleri'nden İrkit boyu Tuva'ya, Soyot Türkleri'nden İrkit boyu da Buryat'ya göçmüş olabileceği düşünülmektedir. Rusların Sibirya'yı işgali ile İrkit bölgesi Türk toplulukları büyük bir soykırıma maruz kalmışlar ve İrkutsk'taki İrkut veya İrkit Türkleri günümüze ulaşamamışlardır.

Soyot Türkçesi, bünyesine çeşitli asırlarda irtibata geçtiği çeşitli dillerden de sözcük alarak farklı bir görünüme bürünmüştür. Kuzeybatıdan ticari nedenlerle Fin dillerinden, güneydoğudan Moğol dillerinden, son olarak da Rusça'dan çok sayıda sözcük alsa da Türk dili özelliği bozulmamıştır. Buryatya'nın Tuva sınırındaki Oka Bölgesinde 2005 yılından itibaren Soyot Türkçesi örnek olarak bazı okullarda ders olarak okutulmaktadır.