Fütüvvet Ocağı
Fütüvvet yolunun üç kapısı devamlı açık olmalıdır. Bunlar alının, sofrasının ve kapısının açık bulunmasıdır. Fütüvvet nedir dersen, cömertliktir, daha bir ileri aşaması ise dostların, insanların kusurlarını görmeyip affetmesidir.
Ahilik teşkilatının kurucusu Ahi Evran’dır ( ö:1318’den sonra). Onun öğretisinin en önemli unsurlarından biri fütüvvettir. Gülşehri, yazdığı 167 beyitlik Keramat-ı Ahi Evran isimli kısa mesnevisinde, ahiliğin kurallarını ve kurucusu Ahi Evran’i kerametleriyle anlatıp ona övgüler dizmiştir. Gülşehri, Yunus’tan sonra Anadolu’nun en önemli ve ilk sanatkârlarındandır, Bilinen ilk eserini Önce farsça, devamında ise diğerlerini Türkçe yazmıştır. Aşağıda örnekler vererek 1300 lü yılların Türkçesinin gücünü ve sadeliğini de göstermiş olacağız.
Bu arada Mevlevilik ile Ahiliğin birlikteliği ve yakınlığı için eser, güzel bir izahtır. Şöyle ki Gülşehri ‘nin Sultan Veled tarafından Mevleviliği yaymak üzere Anadolu’ya- Kırşehir’e gönderildiği belirtilmektedir. Bir Mevlana bağlısı olan Gülşehri’nin yazdığı eserde Ahi Evreni övmesi, hiç de zamanımızda sanıldığı gibi aralarında bir mücadelenin olmadığını göstermektedir. Pek çok Mevlevi şairin de Fütüvvet name -Ahilik ile ilgili eser vermesi ve eserlerinde Hz. Mevlana’ya dua edilmesi, birbirlerine sahip çıktıklarını, Anadolu’nun birlik mayasını göstermektedir.
Gülşehri’nin Ahi Evran üzerinde yazdığı mesnevide onun özellikleri, kerametleri belirtilir ve ahilikte üç açık kapının olması gerektiği anlatılır.
Altı şartı var fütüvvet yolınuñ
Üçi açuķ üçi baġludur anuñ
İşid imdi işbu sözi ŝıdķ-ıle
Kim bilindi işbu ma˘nā naķl-ile
Ķapusı vü alnı vü sofra baġı
Oldur ol açuķ budur sözüñ ŝaġı
Fütüvvet yolunda altı kapı bulunmaktadır. Bu esasların üçü kapalı-bağlı, üçü ise açıktır. Bu sözü doğru bir şekilde işit, Bu mânâ evvel nakledenlerden bilindi, kişinin kapısı, alnı ve sofrası açık olmalıdır ki sözün esası- sağlamı budur.
Kişinin alnı açık olmalıdır, haksızlık yapmamalı, haram lokma yememelidir. İhtiyacı olana, garibe, fukaraya sofrasını açmalı, aç olanı, açıkta olanı kollamalıdır, zorda olana, ihtiyacı olana kapısını hem maddi hem manevi açmalıdır. İnsan en kıymetli olandır, iyilik ve güzellik en kıymetlidir. Güzellikler yardımlaşma ve cömertlik ile gerçekleşir.
Celil Altınbilek 03.01.2019
Kaynaklar:
M. Fatih Köksal. Tulis-1 Haziran 2016.- Gülşehri Hakkında Notlar
M. Fatih Köksal Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Gülşehri
Ahmet Kartal . Keramat-ı Ahi Evran . Divan Araştırmaları Dergisi.2 İst. 2009