TARİHTE BUGÜN 11 Aralık Günün Portresi: Nuri Conker - Yazan: Fazlı Koksal
11 Ocak 2021 - 22:23
Günün Portresi: Nuri Conker
11 Ocak 1937 tarihinde vefat eden Atatürk’ün can yoldaşı, en yakın arkadaşı Nuri Conker 1882 yılının Aralık ayında Selanik’te doğdu.
Atatürk ile Selânik’te mahalleden çocukluk arkadaşı olan Nuri Conker de askerlik mesleğini seçti. Böylece mahalle arkadaşlığı ile başlayan ilişkileri Askeri Rüştiyede, Manastır İdadisinde, İstanbul Harbiye Mektebinde, Harp Akademisinde okul arkadaşlığı şeklinde yıllarca sürmesi nedeniyle ilişkileri arkadaşlığın çok ötesine, ayrılmaz, tartışılmaz bir dostluğa dönüştü.
Harp Akademisi'nden 5 Kasım 1905 tarihinde Mümtaz Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu ve 3. Ordu emrine verildi. 26 Ağustos 1910 tarihinde 5. Ordu Küçük zabit (Astsubay) Okulu Müdürü olarak atandı. 28 Mart 1911 tarihinde Kurmay Yüzbaşı rütbesine terfi etti. 22 Haziran 1911 tarihinde Üsküp Redif Tümeni Kurmay Başkanlığı'na, 31 Ekim 1911 tarihinde Bingazi Kuvvetleri Kurmaylığına atandı. 5 Kasım 1911'de Kurmay Kıdemli Yüzbaşı rütbesine terfi etti.
2 Ocak 1912 tarihinde Bingazi Genel Komutanlığı Kurmaylığına atandı. Bu görevi yürütürken Kurmay Binbaşı rütbesine terfi etti.
Balkan Savaşları sırasında Bolayır Muharebesi'nde yaralandı ve 27 Nisan 1913 tarihinde tedavi için Almanya'ya gönderildi. Dönüşte Genelkurmay 2. Şube'de görevlendirildi. 8 Ocak 1914 tarihinde 1. Tümen Kurmay Başkanı, daha sonra 24. Piyade Alay Komutanı olarak atandı. 1915’de Kurmay Yarbay rütbesine terfi etti. Çanakkale savaşında kahramanlıklar gösterdi. 23 Nisan 1917 tarihinde Lahey’e Ataşemiliter olarak tayin edildi.
13 Haziran 1920 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Ankara'ya geldi. TBMM tarafından Basın ve İstihbarat Genel Müdürlüğü'ne atandı. 11 Eylül 1920 tarihinde Ankara Komutanlığı görevine atandı. 11 Şubat 1921 tarihinde 41. Tümen Komutanlığı görevine ilaveten Adana Valiliği görevine atandı. Burada Fransızlarla çarpıştı. görevle bazı satın alma işleri için Almanya’ya gönderildi.
Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra başarılarından ötürü 1 Eylül 1923 tarihinde Kurmay Albay rütbesine terfi etti ve TBMM tarafından Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi.
1925-1927 yılları arasında TBMM'de Kütahya milletvekili olarak görev aldı. 4 Temmuz 1927 tarihinde kendi isteğiyle ordudan emekli oldu. 1925-1937 yılları arasında Kütahya ve Gaziantep milletvekili olarak TBMM’de bulundu.
Nuri Conker, Atatürk ile beraber Selânik’te Üçüncü Orduda, Hareket Ordusunda, Arnavutluk harekâtında, Afrika’da Trablusgarp ve Bingazi muharebelerinde, Çanakkale Anafartalar ve Conkbayırı muharebelerinde, Doğuda Muş cephesinde, İstiklâl harbinde ve inkılâplar devrinde beraber çalıştılar. Mahalle ve okul arkadaşlığı sonrasında, cephedeki arkadaşlıkları ilişkilerini daha da güçlü hale getirdi. . Nuri Conker, Atatürk’e; ona adıyla “Kemal” diyerek hitap edebilen tek kişidir. Conkbayırı kahramanı ve Conk’un eri anlamıns gelen Conker soyadını bizzat Atatürk tarafından konulmuştur.
11 Ocak 1937 tarihinde geçirdiği bir kalp krizi nedeniyle Ankara'da vefat etti. Atatürk’ün, annesinden sonra ölümüne en çok üzüldüğü kişidir.
11 OCAK GÜNÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI
630 - Hz Muhammed komutasındaki İslam ordusu Kâbe'yi fethetti
1454 - Büyük İstanbul yangını
1905 - Mustafa Kemal Harp Akademisi'nden Kurmay Yüzbaşı olarak mezun oldu.
1919 - İstanbul Hükümeti, barışın imzalanmasına kadar gümrük kanununu yürürlükten kaldırdı. Kapitülasyonlar; itilaf Devletleri yararına yeniden yürürlüğe konulmuş oldu.
1919- İngiliz Hükümeti, İstanbul'daki polis ve sağlık teşkilatına el konulmasını emretti.
1920 -İngiliz Başbakanı'nın Boğazlarda uluslararası bir yönetim kurulacağı, İstanbul'un yalnızca Halifelik merkezi olarak bırakılacağı yolundaki sözleri üzerine Mustafa Kemal, Dernek şubelerine, gazetelere, İstanbul İngiliz Yüksek Komiserliği'ne çektiği telde, planı şiddetle protesto etti. Hakkın zulüm ve kuvvete üstün geleceğini, Türk geleceğinin esas çizgilerini Erzurum ve Sivas Kongrelerinde çizdiklerini bildirdi.
1920 - Hükümet, Güney Rusya'dan Karadeniz kıyılarına gelecek Rum göçmenlerini, asayişi bozabilecekleri ve iaşelerinin mümkün olmayacağı gerekçeleriyle geri göndermeyi kararlaştırdı
1920 -20 Amerikan piskoposunun Müttefik Devletler başkanlarına mektubu Le Temps'da: Avrupa'nın neresinde olursa olsun Türkler kovulmalı. Bu dünya Hıristiyan medeniyeti için gereklidir
1921- Yunan birlikleri, 6 Ocak'ta başladıkları keşif saldırısının sona erdiğine karar verdiklerinden İnönü’den geri çekilmeye başladılar.
1921-Fransız Cumhurbaşkanı M. Millerand, Paris'ten geçmekte olan İngiliz Savaş Bakanı Winston Churchill'e Mustafa Kemal'le bir anlaşmaya varılması gerektiğini bildirdi
1922 - İtalyan Temsilci Tuozzi'nin İstanbul'da İkdam'a demeci: Ankara'dan pek iyi hislerle ayrıldım. Gerekirse yakında döneceğim. İki memleket arasında uzlaşma yapılması için hiç bir engel 1927 - Türkiye ile Almanya arasında Ticaret ve İkamet antlaşmaları imzalandı.
1924- Rodos, Oniki Ada ve Meis resmen İtalya’ya bağlandı
1927- Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından reddedildi
1929 - Türkiye'de eski yazılı kitapları yeni harflere çevirmek için Dil Encümeni bünyesinde bir komisyon kuruldu.
1937 - Kurtuluş Savaşı kahramanlarından ve Gaziantep Milletvekili Nuri Conker vefat etti.
1939 - Aydın'da köylüye toprak dağıtıldı.
1940 - Ankara Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi oyuncuları, ilk oyunlarını sergiledi.
1945 - Gazeteci ve yayımcı Velid Ebüzziya vefat etti.
1948 - Ankara Üniversitesi Senatosu bazı öğretim üyelerini sol eğilimli oldukları için, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ndeki görevlerinden uzaklaştırdı. Görevden alınanlar arasında Pertev Naili Boratav, Niyazi Berkes ve Mediha Berkes, Behice Boran, Adnan Cemgil ve Azra Erhat vardı.
1954 - Türkiye Vakıflar Bankası kuruluş kanunu kabul edildi.
1963 - TBMM'de komünizmle mücadele amacıyla komisyon kuruldu.
1971 - Türkiye İş Bankası Ankara Emek Şubesi, silahlı 4 kişi tarafından soyuldu. Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı bankayı soyanların Deniz Gezmiş ile Yusuf Arslan olduğunu ileri sürdü.
1974 - İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi. Bir gün önce Vasfi Rıza Zobu bu görevden istifa etmişti.
1975 - Kıbrıs Harekâtı'nda 484 kişinin çatışmada kaybedildiği açıklandı.
1999 - Türkiye'nin 56. Hükümeti kuruldu; Demokratik Sol Parti (DSP) azınlık Hükümeti. Bülent Ecevit 4. kez Başbakan oldu.
2012 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarının Başkent dışında stadyumlarda değil, sadece okullarda kutlanmasını öngören genelge yayımladı.
https://evelzamanizinde.blogspot.com/
Atatürk ile Selânik’te mahalleden çocukluk arkadaşı olan Nuri Conker de askerlik mesleğini seçti. Böylece mahalle arkadaşlığı ile başlayan ilişkileri Askeri Rüştiyede, Manastır İdadisinde, İstanbul Harbiye Mektebinde, Harp Akademisinde okul arkadaşlığı şeklinde yıllarca sürmesi nedeniyle ilişkileri arkadaşlığın çok ötesine, ayrılmaz, tartışılmaz bir dostluğa dönüştü.
Harp Akademisi'nden 5 Kasım 1905 tarihinde Mümtaz Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu ve 3. Ordu emrine verildi. 26 Ağustos 1910 tarihinde 5. Ordu Küçük zabit (Astsubay) Okulu Müdürü olarak atandı. 28 Mart 1911 tarihinde Kurmay Yüzbaşı rütbesine terfi etti. 22 Haziran 1911 tarihinde Üsküp Redif Tümeni Kurmay Başkanlığı'na, 31 Ekim 1911 tarihinde Bingazi Kuvvetleri Kurmaylığına atandı. 5 Kasım 1911'de Kurmay Kıdemli Yüzbaşı rütbesine terfi etti.
2 Ocak 1912 tarihinde Bingazi Genel Komutanlığı Kurmaylığına atandı. Bu görevi yürütürken Kurmay Binbaşı rütbesine terfi etti.
Balkan Savaşları sırasında Bolayır Muharebesi'nde yaralandı ve 27 Nisan 1913 tarihinde tedavi için Almanya'ya gönderildi. Dönüşte Genelkurmay 2. Şube'de görevlendirildi. 8 Ocak 1914 tarihinde 1. Tümen Kurmay Başkanı, daha sonra 24. Piyade Alay Komutanı olarak atandı. 1915’de Kurmay Yarbay rütbesine terfi etti. Çanakkale savaşında kahramanlıklar gösterdi. 23 Nisan 1917 tarihinde Lahey’e Ataşemiliter olarak tayin edildi.
13 Haziran 1920 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere Ankara'ya geldi. TBMM tarafından Basın ve İstihbarat Genel Müdürlüğü'ne atandı. 11 Eylül 1920 tarihinde Ankara Komutanlığı görevine atandı. 11 Şubat 1921 tarihinde 41. Tümen Komutanlığı görevine ilaveten Adana Valiliği görevine atandı. Burada Fransızlarla çarpıştı. görevle bazı satın alma işleri için Almanya’ya gönderildi.
Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra başarılarından ötürü 1 Eylül 1923 tarihinde Kurmay Albay rütbesine terfi etti ve TBMM tarafından Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi.
1925-1927 yılları arasında TBMM'de Kütahya milletvekili olarak görev aldı. 4 Temmuz 1927 tarihinde kendi isteğiyle ordudan emekli oldu. 1925-1937 yılları arasında Kütahya ve Gaziantep milletvekili olarak TBMM’de bulundu.
Nuri Conker, Atatürk ile beraber Selânik’te Üçüncü Orduda, Hareket Ordusunda, Arnavutluk harekâtında, Afrika’da Trablusgarp ve Bingazi muharebelerinde, Çanakkale Anafartalar ve Conkbayırı muharebelerinde, Doğuda Muş cephesinde, İstiklâl harbinde ve inkılâplar devrinde beraber çalıştılar. Mahalle ve okul arkadaşlığı sonrasında, cephedeki arkadaşlıkları ilişkilerini daha da güçlü hale getirdi. . Nuri Conker, Atatürk’e; ona adıyla “Kemal” diyerek hitap edebilen tek kişidir. Conkbayırı kahramanı ve Conk’un eri anlamıns gelen Conker soyadını bizzat Atatürk tarafından konulmuştur.
11 Ocak 1937 tarihinde geçirdiği bir kalp krizi nedeniyle Ankara'da vefat etti. Atatürk’ün, annesinden sonra ölümüne en çok üzüldüğü kişidir.
11 OCAK GÜNÜNÜN ÖNEMLİ OLAYLARI
630 - Hz Muhammed komutasındaki İslam ordusu Kâbe'yi fethetti
1454 - Büyük İstanbul yangını
1905 - Mustafa Kemal Harp Akademisi'nden Kurmay Yüzbaşı olarak mezun oldu.
1919 - İstanbul Hükümeti, barışın imzalanmasına kadar gümrük kanununu yürürlükten kaldırdı. Kapitülasyonlar; itilaf Devletleri yararına yeniden yürürlüğe konulmuş oldu.
1919- İngiliz Hükümeti, İstanbul'daki polis ve sağlık teşkilatına el konulmasını emretti.
1920 -İngiliz Başbakanı'nın Boğazlarda uluslararası bir yönetim kurulacağı, İstanbul'un yalnızca Halifelik merkezi olarak bırakılacağı yolundaki sözleri üzerine Mustafa Kemal, Dernek şubelerine, gazetelere, İstanbul İngiliz Yüksek Komiserliği'ne çektiği telde, planı şiddetle protesto etti. Hakkın zulüm ve kuvvete üstün geleceğini, Türk geleceğinin esas çizgilerini Erzurum ve Sivas Kongrelerinde çizdiklerini bildirdi.
1920 - Hükümet, Güney Rusya'dan Karadeniz kıyılarına gelecek Rum göçmenlerini, asayişi bozabilecekleri ve iaşelerinin mümkün olmayacağı gerekçeleriyle geri göndermeyi kararlaştırdı
1920 -20 Amerikan piskoposunun Müttefik Devletler başkanlarına mektubu Le Temps'da: Avrupa'nın neresinde olursa olsun Türkler kovulmalı. Bu dünya Hıristiyan medeniyeti için gereklidir
1921- Yunan birlikleri, 6 Ocak'ta başladıkları keşif saldırısının sona erdiğine karar verdiklerinden İnönü’den geri çekilmeye başladılar.
1921-Fransız Cumhurbaşkanı M. Millerand, Paris'ten geçmekte olan İngiliz Savaş Bakanı Winston Churchill'e Mustafa Kemal'le bir anlaşmaya varılması gerektiğini bildirdi
1922 - İtalyan Temsilci Tuozzi'nin İstanbul'da İkdam'a demeci: Ankara'dan pek iyi hislerle ayrıldım. Gerekirse yakında döneceğim. İki memleket arasında uzlaşma yapılması için hiç bir engel 1927 - Türkiye ile Almanya arasında Ticaret ve İkamet antlaşmaları imzalandı.
1924- Rodos, Oniki Ada ve Meis resmen İtalya’ya bağlandı
1927- Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından reddedildi
1929 - Türkiye'de eski yazılı kitapları yeni harflere çevirmek için Dil Encümeni bünyesinde bir komisyon kuruldu.
1937 - Kurtuluş Savaşı kahramanlarından ve Gaziantep Milletvekili Nuri Conker vefat etti.
1939 - Aydın'da köylüye toprak dağıtıldı.
1940 - Ankara Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi oyuncuları, ilk oyunlarını sergiledi.
1945 - Gazeteci ve yayımcı Velid Ebüzziya vefat etti.
1948 - Ankara Üniversitesi Senatosu bazı öğretim üyelerini sol eğilimli oldukları için, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ndeki görevlerinden uzaklaştırdı. Görevden alınanlar arasında Pertev Naili Boratav, Niyazi Berkes ve Mediha Berkes, Behice Boran, Adnan Cemgil ve Azra Erhat vardı.
1954 - Türkiye Vakıflar Bankası kuruluş kanunu kabul edildi.
1963 - TBMM'de komünizmle mücadele amacıyla komisyon kuruldu.
1971 - Türkiye İş Bankası Ankara Emek Şubesi, silahlı 4 kişi tarafından soyuldu. Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı bankayı soyanların Deniz Gezmiş ile Yusuf Arslan olduğunu ileri sürdü.
1974 - İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi. Bir gün önce Vasfi Rıza Zobu bu görevden istifa etmişti.
1975 - Kıbrıs Harekâtı'nda 484 kişinin çatışmada kaybedildiği açıklandı.
1999 - Türkiye'nin 56. Hükümeti kuruldu; Demokratik Sol Parti (DSP) azınlık Hükümeti. Bülent Ecevit 4. kez Başbakan oldu.
2012 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarının Başkent dışında stadyumlarda değil, sadece okullarda kutlanmasını öngören genelge yayımladı.
https://evelzamanizinde.blogspot.com/
FACEBOOK YORUMLAR