Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Aydın Kadınlar
Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Aydın Kadınlar” alanındaki boşluğu doldurmaya aday bir kitap olarak “Akademik Kitaplar”dan çıktı
“Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Aydın Kadınlar” alanındaki boşluğu doldurmaya aday bir kitap olarak “Akademik Kitaplar”dan çıktı. Her ne kadar günümüzde kadın konulu birçok çalışma mevcut olsa da bu yönde böyle kapsamlı bir kitapla henüz tanışmamıştık. İsminden de anlaşılacağı üzere adı geçen kitapta, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e kadar uzanan geniş bir zeminde kadın konusu incelenmiş. Uzman tarihçi Sabiha Doğan tarafından hazırlanan eserde öncelikle aydın kavramından hareket edilmiş, daha sonra aydın kadınlara geçilmiştir.
Osmanlı’da kadınların gündelik hayatları, iş ve sosyal konumları, giyim kuşamları gibi konular ayrı başlıklar olarak hazırlanmış. Tanzimat sonrası köklü değişim sinyallerinin verildiği ülkede, bunun kadın yaşamına etkileri değerlendirilmiş. Batılılaşma cereyanının kadın üzerindeki etkisinden hareketle ortaya çıkan toplumsal değişime dikkat çekilmiş. Değişen siyasi ve sosyal ortamın kadınlar üzerindeki etkileri, Milli Mücadele içerisindeki etkilerine yer verilmiş. Cumhuriyet Türkiye’sine dönüşen ülkede kadınların siyasi hakları elde etmesine, kendilerine verilen rollerin erkekler dünyasındaki etkilerine değinilmiş.
Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde 1850-1950 yılları arasını inceleyen Sabiha Doğan, bu zaman aralığında eser vermiş kadın şair ve yazarların biyografilerini de hazırlamış. Yine bu süre içerisine kurulan kadın derneklerini ve yayınlarını incelemiş.
Kitapta Osmanlı’da feminizm ve bu minvalde yapılan çalışmalar, Osmanlı aydın kadınının feminizmi algılaması, kadınların yayın hayatına girmeleri, Cumhuriyet sonrasında kadının yeni konumunun erkek üzerinde oluşturduğu travma yer almaktadır. Yine aydın kadınların özel hayatları, yaşamlarındaki yalnızlık, devlet memuru olan kadınların karşılaştığı tepkiler gibi ilginç konular dikkat çekmektedir. Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde kadının iş ve sosyal hayatta karşılaştığı sıkıntılar, kılık kıyafetine yapılan müdahaleler, eğitim alanında yaşadığı değişiklikler anlatılmıştır. Yine orduda oluşturulan kadın birlikleri, erkekleri tıraş eden kadın berberler, sokakları süpüren kadın çöpçüler, devlet dairelerinde haremlik selamlık çalışan kadınlar, fotoğrafçılık yapan kadınlar kitabın ilgi çeken konuları içerisinde yer almaktadır.
Sabiha Doğan’ın tarih bölümünde yaptığı yüksek lisans tezi olan bu çalışma, alanında geniş kapsamlı bir kaynak olma özelliği de taşımaktadır. Ayrıca tarih, edebiyat, sosyoloji, Osmanlı’da kadın, feminizm, aydın kadınlar ve yaşadıkları sorunlar gibi konularla ilgilenen herkesin ilgi duyacağı bir çalışma niteliğindedir. Eser, olayların tarihçi bir kadın yazar tarafından akademik olarak incelenmesi sonucu; kadınsı duyarlılık ve bilimsel tarafsızlığın bir arada bulunduğu özel bir araştırma kitabı niteliğine sahiptir.
Milat Gazetesi
FACEBOOK YORUMLAR