SALUR BOYU MENSUPLARININ KURDUĞU DEVLETLER VE BAĞLI AŞİRETLERİ

SALUR BOYU MENSUPLARININ KURDUĞU DEVLETLER VE BAĞLI AŞİRETLERİ

İsmail UÇAKCI

Salgur’lu, Sungur’lu, Salvur, Savır, Salar, Savur, adlarıyla da anılır.

İlk Müslüman Türk Devleti olan Karhanlı Devleti’ni kurduğu belirtilen Salur Boyu üyelerinin, XI. Yüzyılda İran-Fars bölgesinde Salgurlu (Salur) adıyla Atabeylik kurdukları ve bu beyliğin 1286 yılında İlhanlılar tarafından ortadan kaldırıldığı bilgisi aktarılmaktadır.

Oğuz elinin kudretli hakimi Kazan Bey (Salur Kazan) ve hanımı Burla hatunun bağlı boyu olan Salurlar, Anadolu’nun fethine katılıp kahramanlıklar göstermişlerdir. Karahanlı Devleti hanedanlığı, Kars ve Erzurum hakimi Salur Kazan Han sülalesi, Horasan’daki Teke-Yomurt ve Sarık adlı Türkmenler ile Kadı Burhaneddin Devleti kurucu hanedanlığı ve Tekeoğulları Devleti kurucu hanedanlığının bu boya mensup olduğu anlaşılır.

Tarihte Anadolu’da 69.416 hanede, Kayseri yöresinde 1.212 hanede yaşadıkları belirtilen boy mensubu bazı oymakların tarihte Sivas yöresinde Salur adı ile 9 yerleşim yeri kurduğu anlaşılır.

Salur Boyuna Bağlı Aşiretler: Ak Salur, Sungur’lu, Salgurlu, Salar, Savran, Dündarlı, Çomaklı, Söklen’oğlu, Sökem, Atmaca, Halil Baba, Keller, Bulduk’lu, Dikili Arapı, Dursun Hacılı, Esedlü, Hacı Bey, Tekeli, Ödemiş, Otamış, Kantekeli, Kelleci, Ayak, Burkaz, Kınalı, Daş, Alaseki, Manav, İhsar Beyli, Hocabeyli, Yaman, Saray, Nurhamunlu, Nurhak, Tuğlu, Karabali, Kürekçi, Turgutlu, Hüseyinli, Şeyhibey, Yar Beyli, Kulağuzlu, Taşkın, Gerenpa, Toraman, Keleş Abdal, Satılmışlı, Kumculu, Karafakılı, Kızılkeçili, Hacı İbrahim, Tatlı, Kazan, Atmalı, Kara Işıklı, Uzanlar, Yörük-î Büzürk, Göynük, Yürüyen, Karapürçek, Babaş, Peyniryemez, Erbey Evlâdı, Sahih İsalu, Baliş, Kaltaklı, Ahmet Fakih, Bayatı Salur, Karabudak, Ak Budak, Diş Budak, Oturak, Hasırcı, Koparan, Gök Fakih, Polat Kethüda, İmad, İlmen, Hodur, Kafi-Börkü, İzzeddinli ve İdrisli, Hikmet Kethüda, Yalvaç, Saçı Uzun, Kuşçu’lu, Murcalı, Haydaroğlu, Sarıklı, Satar, Barçın, Veledli, Tuluğu Yumru, Üzeyirli, Tavşancı, Şallu, Oğlan Sallu, Kürd Atlı, Çırak, Hacı Haliloğlu, Sarı Halil Aşireti.

Ve ayrıca, Salur Boyu bünyesinde farklı boylara bağlı yirmi civarında aşireti barındıran Dündarlı Aşiret Federasyonun bulunduğu kaynaklarda yer alır.

Boy mensuplarının tarihte ve günümüzde yurt tuttuğu şehir, kasaba, karye/köy, mezra, yaylak, kışlak, tasarruf ettikleri vakıf-zaviye, tehçir, sürgün, isyan gibi katıldıkları siyasi olayları ile günümüzde nerede hangi isimle yaşadıklarına ilişkin ayrıntılı ve kaynak bilgiler:

Bilge Oğuz Yayınları arasında yayınladığımız Oğuz Boyları Aşiret, Oymak, Cemaatler kitabımızın ŞECERE baskısında verilmiştir. Bakınız.

NOT: Bu çalışma tarihte Danişmendli, Eretna, Karamanoğlu, Dulkadiroğlu, Ramazanoğlu devlet/beylikleri idari sahasında kurulmuş illerimizi içermektedir.

Araştırmacı Yazar

İsmail UÇAKCI

Türk Tarih Kurumu Arşiv Şefi (Emekli).