SALİHA SULTAN: Üç asır objektife sığdı

SALİHA SULTAN | KARAR

Eyüpsultan’ın mimarisinin ve topografyasının değişimini tarihi gravürlerin güncel fotoğrafları eşliğinde yansıtan ‘Günümüz Fotoğraflarıyla Gravürlerde Eyüpsultan’ kitabı yayımlandı. Kitapta yer alan eserlerden oluşan sergi açılışında konuşan Eyüpsultan Belediye Başkanı Deniz Köken: “Son 300 yıldaki mimari değişimi göz önüne sermek, özellikle yeni nesle İstanbul’un geçmişten bugüne doğal güzelliğini göstermek istedik. Sadece yazıyla anlatım yeterli olmuyor, bazen görsel ile anlatım yüzlerce sayfalık metni daha iyi ortaya koyuyor.” 

Eyüpsultan Belediyesi yaklaşık 50 tarihi gravürden hareketle Eyüpsultan’ı yeniden fotoğrafladığı ‘Günümüz Fotoğraflarıyla Gravürlerde Eyüpsultan’ kitabını yayımladı. Eyüpsultan’ı ve İstanbul’u resmeden yerli yabancı birçok ressamın çalışmalarının gravür baskılarının günümüz objektifinden yansıtan güncel fotoğraflarla eşleştirildiği geldiği albüm, şehrin yanı sıra İstanbul’un son 300 yıllık siluetine ışık tutan bir çalışma olarak kitaplıklarda yerini aldı.

Belediye, albümün yanı sıra kitapta yer alan gravür ve güncel fotoğrafların yer aldığı aynı adlı sergiyi de Eyüpsultan Belediyesi’nde sanatseverlerle buluştu. Dün gerçekleşen sergi açılışı ve kitap tanıtımında KARAR’a konuşan Eyüpsultan Belediye Başkanı Deniz Köken, şehrin İstanbul’un en eski yerleşim yerlerinden biri olduğunu hatırlatarak “Hedefimiz burada eski ve yeniyi buluşturmaktı. Gravür sanatında ulaştığımız yer 17. yüzyıl. Ressamlar ve gravürcülerin ortaya koyduğu bu İstanbul ve Eyüpsultan manzaralarını fotoğrafçıların eserleriyle teyit etmiş, karşılaştırmış olduk” dedi.

Kitap fikrinin uzun süredir aklında olduğunu belirten Köken “Son 300 yıldaki mimari değişimi göz önüne sermek, özellikle yeni nesle İstanbul’un geçmişten bugüne doğal güzelliğini yakından göstermek istedik. Sadece yazıyla anlatım yeterli olmuyor, bazen görsel ile anlatım yüzlerce sayfalık metni daha iyi ortaya koyuyor. Bu eserleri gören kendi  perspektifinden yüzlerce yorum yapacaktır’ diye konuştu.

Melling, 1819, Eyüpsultan Tepelerinden İstanbul Panoraması

EYÜPSULTAN ANSİKLOPEDİSİ YOLDA 

Yerel yönetimlerin son yıllarda eğilim gösterdiği kültür yayımcılığı konusunda fikirleri sorduğumuz Köken şu cevabı verdi: “Ben nitelikli işler yapma taraftarıyım. Bir yılda on yıl çıkarma yerine her yıl bir tane yapmak istiyoruz. 2020’de bu kitabı yaptık, 2021’de inşallah iki ciltlik Eyüpsultan Ansiklopedisi çıkaracağız. Biz yayınevi değiliz, yüzlerce kitap basamayız. Şehrimizin yapısına uygun kültürel eserler ortaya koymamız lazım, bizim şehrimiz de buna müsait.”

Eyüpsultan Belediyesi Kültür Danışmanı İrfan Çalışan ise, Köken’in göreve gelir gelmez ilk istediği çalışmalardan birinin bu kitap olduğunu vurgulayarak “Hemen arkeolojik bir kazı yaptık, Atatürk Kitaplığı’ndan yardım aldık, Eyüpsultan Araştırma Merkezi’nden aldığımız desteklerle, kendi arşivimizde olan orijinal gravürleri de derleyip, toparladık. Ali Özcan bey bilgileri metne döktük. Elif Şen, Abdusselam Ferşatoğlu’nun da çabalarıyla hazırladık, bastık. Kitabı basmıştık ama salgın nedeniyle sergisini açmak bugüne nasip oldu. Eyüpsultan için önemli bir kazanım olduğunu düşünüyorum’ görüşlerini paylaştı.

André Louis de Sinety, 1847, Şah Sultan Külliyesi sokağında günlük hayat

TARİHİ YAPILARIN YAŞADIĞI DEĞİŞİM DE BELGELENDİ 

Eyüpsultan’ın geçmişini resmeden sanatçıların gravür baskılarının izinden giden kitapta, gravürlerin perspektifinden şehrin günümüz fotoğrafları eşliğinde, zamanın değişimi, Eyüpsultan topografyası, tarihi yapıların yaşadığı değişim gözler önüne seriliyor. Çalışma aynı zamanda dönemin sanatçılarının çalışmalarında ekseriyetle şehrin mimari yapısına ve siluetine sadık kalmış olduklarını da ortaya çıkarıyor.

Görselliğin yanı sıra gravür araştırmalarına da yer verilerek titizlikle hazırlanan kitapta, dönemin tekniği, kültürel arka planı hakkında da bilgiler bulunuyor. Kitapta yer alan gravürler Eyüpsultan’ın yanı sıra, Piyer Loti’den, Haliç cephesinden görülen tarihi İstanbul siluetine de ışık tutuyor. Kitabın fotoğraflarından oluşan ve küratörlüğünü Abdusselam Ferşatoğlu’nun yaptığı sergi, 26 Şubat tarihine kadar Eyüpsultan Belediye Binası’nda görülebilecek. 

Sultan V. Mehmed Reşad Kılıç Alayı

YOLU EYÜPSULTAN’A DÜŞENLER UNUTULMADI 

Genel yönetimini Dr. İsmail Uysal’ın, proje koordinatörlüğünü Elif Şen’in, yayın yönetmenliğini İrfan Çalışan’ın üstlendiği, araştırmalarını İrfan Dağdelen’in yürüttüğü İngilizce ve Türkçe olarak ilgilisine sunulan ‘Günümüz Fotoğraflarıyla Gravürlerde Eyüpsultan’ kitabındaki fotoğraflarda Cihat Hıdır imzası yer alıyor. Kitapta, Beşir Ayvazoğlu ‘Oryantalizm, Gravür ve Eyüpsultan’, Ali Özcan ‘Gravürlerde Okuduklarımız’, ‘Sultanlar Şehri Eyüpsultan’ makaleleriyle şehrin kültürel ve mimari yapısı üzerinden gravürlerdeki Eyüpsultan tarihine ışık tutuyor.

Albümün son sayfalarında ise gravürlerine yer verilen Fransız ressam ve mimar Antoine Ignace Melling, Avusturyalı ressam Josef Schranz, Amerikalı ressam George Esten Cooke, İtalyan ressam Luigi Mayer gibi isimlerin yanı sıra, Fransız tüccar ve gezgin Pierre Augustin Guys ve İtalyan edebiyatçı ve gezgin Edmondo De Amicis gibi Eyüpsultan’ı yazılarına konu etmiş isimlerin biyografilerine yer veriliyor. Kitapta göze çarpan hoş bir ayrıntı ies, Kemerburgaz’da yer alan 16. yüzyıl tarihli Kovuk (kırık) su kemerinin günümüz görselinde 15 Temmuz şehidi gazeteci Mustafa Cambaz’ın imzası. Kemerin etrafı şu an inşaat alanı olduğu için Cambaz’ın 2010’da çektiği fotoğraf tercih edilmiş.

https://www.karar.com/kultur-sanat-haberleri