Prof. Dr. Osman Fikri SERTKAYA'nın Dede Korkut Sempozyumu Hakkında Değerlendirmeleri:
Prof. Dr. Osman Fikri SERTKAYA'nın Dede Korkut Sempozyumu Hakkında Değerlendirmeleri:
"BAYBURT ÜNİVERSİTESİ “ULUSLARARASI DÖRDÜNCÜ DEDE KORKUT SEMPOZYUMU (25-26 NİSAN 2019)
Bayburt Üniversitesi 2008 yılında kurulan genç bir üniversitemizdir. Üniversitenin Dede Korkut Araştırma ve Uygulama Merkezi 2015 yılından beri düzenlediği Uluslararası Dede Korkut Sempozyumu’nun dördüncüsünü 25-26 Nisan 2019 tarihleri arasında Bayburt Üniversitesi’nde topladı.
25 Nisan 2019 Perşembe günü saat 10.00’da Açılış töreni başladı. Sırası ile Bayburt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Selçuk Coşkun, Türk Dil Kurumu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Feyzi Ersoy, Unesco Millî Komitesi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Metin Ekici, Bayburt Valisi Ali Hamza Pehlivan protokol konuşmalarını yaptılar. Daha sonra Bilim, Kültür, Sanat ve Edebiyat Ödülleri verildi.
Saat 11.00’de sempozyumun Açılış Oturumu başladı. Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya “Derse Han ve âilesi hakkında yeni bilgiler” başlıklı bildirisini, Prof. Dr. Kamil Veli Nerimanoğlu “Dede Korkut hakkındaki bilimsel çalışmaların problemleri ve araştırıcılara düşen görevler” başlıklı bildirilerini sundular. Prof. Dr. Metin Ekici 2019 yılında Kırgızistan’ın Mangışlak bölgesinde bulduğu yeni bir Dede Korkut yazmasını tanıttı ve bu yazmada yer alan “Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı öldürdüğü boy” adlı Dede Korkut’un 13. boyunu özetledi ve metinden örnekler gösterdi.
1938 yılında Azerbaycan’da “Dede Korkut destanlarının 13. boyu bulundu” rivayeti çıkmıştı. Ancak o yıllar “repressiya” yani Stalin yönetiminin baskı ve zulüm yılları olması dolayısıyla bu haberin devamı gelmemişti. Bu yazmanın ilim âlemince bilinmesi ve tanınması için 80 yıl geçti. 81. yılda ilim âlemi 13. Dede Korkut boyu ile tanıştı.
Prof. Dr Metin Ekici’nin bildirisinde verdiği bilgilere göre üçüncü Dede Korkut Yazması (Bundan sonra adı Türkistan yazması olarak zikredilecektir) 61 sahifedir. Kapak sahifesi eksiktir. Yazıldığı veya istinsah edildiği tarih de belli değildir. Yazmanın ilk 48 sahifesinde bir çoğu Dresden ve Vatikan yazmalarında geçen çeşitli soylamalar bulunmaktadır. Ancak bazı soylama metinleri ilk iki yazmadakilerden farklılık göstermektedir. 48. sahifenin 7. satırından başlayarak 61. sahifeye kadar devam eden bölümde ise “Salur Kazan’ın yedi başlı ejderhayı öldürdüğü boy” yer almaktadır. Yazma ta’lik hat ile yazılmıştır. Her sahifede 14 satır bulunmaktadır. Yer yer bazı kelimelere hareke konulmuştur. Sahife kenarlarında da bazı kelimelerin açıklaması yer almaktadır. Metnin dili Eski Türkiye Türkçesi olup, yer yer Kıpçak özellikleri de göstermektedir.
Aynı gün saat 13.19 itibarı ile Prof. Dr. Necati Demir Facebook’daki sahifesinde kendisinin yeni bir Dede Korkut kitabı yayımlayacağını, yayımlayacağı kitapta 7 tane yeni Dede Korkut boyu bulunduğunu söyledi. Eğer bu haber doğru ise bilinen 12 boy sayısı 20’ye yükselmiş olacaktır. Bekleyeceğiz ve göreceğiz.
Açılış Oturumunda sunulan üç bildiriden sonra ilk gün oturumlarında 16 bildiri daha sunulmuştur. Bu bildirilerden ilgimi çeken ikisi Prof. Dr. Sâdettin Özçelik’in “Kalabalık korkutur, derin(ti) olsa, baturur“ cümlesinin okunup anlamlandırılması, Prof. Dr. Vügar Sultanzade’nin “Bamsı Beyrek’in yavuklusu Banı Çiçek Hristiyan Türk mü idi? başlıklı bildirisi olmuştur.
Sempozyum çalışmalarına 26 Nisan 2019 Cuma günü devam edildi. Beş oturumda 22 bildiri daha sunuldu. İlgimi fazlasıyla çeken bir bildiri üzerinde durmak istiyorum. Atatürk Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Dr. Muharrem Daşdemir’in “Geldik kim tolduran topdur” başlıklı bildirisindeki “tolduran top” ve “solduran sop” ibarelerinin yeni yorumları çok güzeldi. Ben daha önce bu ibareler üzerinde 2006 yılında yayımladığım “Dede Korkut’un Giriş Bölümü” başlıklı kitabımda geniş değerlendirmeler yapmıştım.
Toplam olarak birbirinden değerli 41 bildirinin sunulduğu sempozyumun “Kapanış ve Değerlendirme Oturumu” Rektör Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Süleyman Çiğdem’in yönetiminde yapıldı. Osman Fikri Sertkaya, Feyzi Ersoy, Atabey Kılıç, Dilaver Düzgün ve Nasrullah Hacımüftüoğlu’nun konuşmalarında yaptıkları teklifler arasında daha önce yapılan üç sempozyumun sadece ilkinin bildiri metinlerinin yayımlandığı, önümüzdeki yıla kadar diğer bildiri kitaplarının da basılması gerektiği dile getirildi. Bayburt Üniversitesi Dede Korkut Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin “Dede Korkut” adlı, yılda iki sayı çıkacak, uluslararası seviyede çok dilli (Türk dilleri ile Batı ve Doğu halklarının dilleri) bir dergi çıkarması ve 2020 yılının Unesco tarafından Dede Korkut Yılı kabul edilmesi dolayısıyla 5. Sempozyuma uluslararası düzeyde daha geniş bir katılım yapılmasının sağlanması söylendi. Değerlendirme yapanlar Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Süleyman Çiğdem’in yönetiminde başta Dr. Öğretim Üyesi Ferdi Güzel ve çalışma arkadaşlarına da başarılı çalışmalarından dolayı teşekkür ettiler.
Sempozyumun kapanış konuşmasını yapan Rektör Prof. Dr. Selçuk Coşkun yapılan bu tekliflerin hepsinin gerçekleştireceğini söyleyerek “Uluslararası Dördüncü Dede Korkut Sempozyumu Oturumunu kapattı."
Kaynak: Prof. Dr. Osman Fikri Sertkaya
FACEBOOK YORUMLAR