Prof. Dr. Mehmet Saray: "Türk-İran İlişkileri"

En eski komşuyu tanımak

Türk milletinin, komşu milletlerle geçmişteki ve bugünkü münasebetlerini objektif bir şekilde izah etmek zaruretine dikkat çeken Prof. Dr. Mehmet Saray, "Türk-İran İlişkileri" adlı kitabının böyle bir ihtiyaç ve istekten doğduğuna işaret ediyor:

"Bugün Türk okuyucusu Türkiye'nin yakın komşuları ile olan ilişkilerini anlatan yeterli sayıda araştırma ve tercüme esere ulaşamamaktadır. Türk-Yunan, Türk-Bulgar, Türk-Suriye, Türk-Irak, Türk-İran ve Türk-Rus münasebetleri hakkında daha çok bilgiye ulaşma çabasındadır. Bu isteğin bir parçasını karşılamak ümidiyle komşumuz Iran hakkında bu kısa araştırmayı yaptım. Maksadımız, hem Türk milletini, hem de İranlı dostlarımızı, Türkiye ile İran'ı ilgilendiren meselelerden haberdar etmek ve bir çözüm bulmalarına yardımcı olmaktır. Dileğimiz, bu konudaki çalışmaların artarak devam etmesidir. Bilindiği gibi milletimiz uzun zamanlar Rum ve Ermeni meseleleri ile meşgul edilirken Doğu komşumuz İran'da neler olup bittiği yeteri kadar takip edilememiştir. Halbuki, bizler için İran'daki gelişmeleri de yakından takip etmek en az diğer meseleler kadar gerekliydi.

Türkler ile İranlılar arasında ilk ilişkilerin çok eskilere dayandığı bilinmektedir. Horasan'dan Orhun Nehri'ne kadar uzanan ve o zamanlar adına "TURAN" denen Türk ülkesi ile İran ülkesi komşu oldukları için, Türkler ile İranlılar da, komşu milletler olarak ilişkide bulunmuşlardır.

Bu asrın ilk çeyreğinin sonlarında Atatürk'ün kurduğu modern ve laik Türkiye Cumhuriyeti, İran'ın modernleşip ilerlemesinde büyük ölçüde tesirli olmuştu. Bu Türk tesiri sonucu cemiyetteki pek çok avantajını kaybeden İran'daki Şii ulema, Şah'ın yaptığı bazı hataları da iyi değerlendirerek, Şahlığa karşı başlattığı mücadeleyi kazanmaya ve ülkeye hakim olmaya muvaffak olmuştur."

Atatürk Araştırma Merkezi
Tel:(0312) 285 55 12
https://www.yenicaggazetesi.com.tr/kitap-haberleri-56hk.htm