Ömer Seyfettin'in vefatının 101'inci yıl dönümü

Türk edebiyatının güçlü kalemlerinden, yazdığı hikayelerle bugün halen hatırlanan yazarımız Ömer Seyfettin, 101 yıl önce bugün aramızdan ayrıldı. Öğretmen ve asker kimliğinden ziyade yazarlığıyla tanınan Seyfettin, 6 Mart 1920’de vefat ettiğinde 35 yaşındaydı.

Türk edebiyatında kısa hikâyeciliğinin kurucusu ve Türkçede sadeleşmenin savunucu olarak tanınan Seyfettin, 11 Mart 1884’te Balıkesir, Gönen’de dünyaya geldi.  Yüzbaşı Ömer Şevki Bey ile Fatma Hanım’ın dört çocuğundan biri olan Ömer Seyfettin, sırasıyla Mekteb-î Osmanî, Askerî Baytar (Veteriner) Rüştiyesi, Kuleli Askeri İdadisi ve Edirne Askeri İdadisi’nde eğitim gördü. Şiir yazmaya ve edebiyat çalışmalarına Edirne’deki öğrenciliği esnasında başladı. 1900’de idadiyi bitirip İstanbul’a dönen Seyfettin, Mekteb-i Harbiye-i Şahâne’ye girmesini takiben, Mecmua-i Edebiye dergisinde ilk şiirleri yayımlandı.

YENİ LİSAN HAREKETİ VE GENÇ KALEMLER

Ömer Seyfettin, 1903’te 19 yaşında mezun edilerek, piyade asteğmeni olarak Selanik merkezli Üçüncü Ordu’nun İzmir Redif Tümeni’ne bağlı Kuşadası Redif Taburu’na tayin edildi. Sonrasında 1906’da İzmir Jandarma Okulu’na öğretmen olarak atandı. İzmir’de fikri ve edebi çevreler içerisinde faaliyet göstermeye başlayan Seyfettin, Necip Türkçü’nün sade Türkçe ve millî bir dille yapılan millî edebiyat fikirlerinden etkilendi. Ocak 1909’da Selanik Üçüncü Ordu’da görevlendirilerek Manastır, Pirlepe, Köprülü, Cumâ-yı Bâlâ kasaba ve köylerinde görev yapan Seyfettin, Razlık (günümüzde Bulgaristan) kasabasının Yakorit köyünde bölük komutanı oldu. Burada Ali Canip’e yazdığı meşhur mektubunun akabinde dil konusunda görüşlerini özetleyerek Yeni Lisan hareketini başlattı.

Ziya Gökalp’in tavsiyesi üzerine 1910’da tazminatını ödeyip askerlikten ayrılan Seyfettin, öğretmenlik ve yazarlıkla hayatını sürdürmek üzere Selanik’e yerleşti. Rumeli’nin tek Türk bilim ve edebiyat dergisi “Hüsn ve Şiir” dergisinin ismi “Genç Kalemler” olarak değiştirilden sonra Seyfettin’in “Yeni Liasn” adlı yazısı, imzasız olarak burada yayımlandı.

ÖMRÜNÜ TÜRKÇEYE VE EDEBİYATA ADADI

Genç Kalemler’in edebiyat çalışmaları 1912’de Balkan Harbi’nin başlaması üzerine son buldu. Yeniden orduya katılan Seyfettin, Yanya Kuşatması esnasında 1913’te esir düştü. Atina yakınlarında süren on aylık esareti sırasında yazdığı bazı hikayeleri Türk Yurdu’nda yayımlandı.

Esaretinin ardından kasım 1913’te İstanbul’a dönen yazar, 1914’te askerlikten tekrar ayrılarak Kabataş Sultanisi’nde edebiyat öğretmenliğine başladı. “Türk Sözü” dergisinin yazarlığına getirilerek Türkçü düşünceye yönelik yazılar kaleme aldı.

Harbi-i Umumi’nin (Cihan Harbi, Birinci Dünya Savaşı) yenilgisini takiben sağlığının kötü yönde etkilenmesi üzerine Anadolu’da uzun seyahatlere çıktı. 1917-1920 arasında on kitap, 125 hikaye kaleme alan Seyfettin’in hikaye ve makaleleri “Yeni Mecmua”, “Şair”, “Donanma”, “Büyük Mecmua”, “Yeni Dünya”, “Diken” ve “Türk Kadını” dergilerinden, “Vakit”, “Zaman”, “İfham” gazetelerinde yayımlandı.

Ömrünü Türkçeye ve edebiyata adayan yazar, İstanbul’da 25 Şubat 1920’de rahatsızlığının artmasının akabinde 4 Mart’ta hastaneye kaldırıldı. Buradayken 6 Mart 1920’de, henüz 35 yaşındayken hayatını kaybetti. Naaşı önce Kadıköy Kuşdili Mahmut Baba Mezarlığı’na defnedildi, sonra da buradan 23 Ağustos 1939’da Zincirlikuyu Mezarlığı’na nakledildi. Sosyal medya çevrelerinde sıkça iddia edilenin aksine, naaşı kadavra olarak kullanılmadı.

Kırım Haber Ajansı - QHA