NATO tarzı bir Turan ordusuna doğru

"Ülkelerimiz arasında askeri, savunma ve güvenlik alanlarındaki geniş iş birliğini göz önünde bulundurarak, Türk Devletleri Örgütü (TDÖ) üyesi ülkelerin ortak askeri tatbikatının 2026 yılında Azerbaycan'da yapılmasını öneriyorum."
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 7 Ekim 2025 tarihinde Gebele'de düzenlenen Türk Devletleri Örgütü Devlet Başkanları Konseyi'nin 12. Zirvesi'nde yaptığı konuşmada bu sözleri söyledi.
Böylece Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) askeri bir güç merkezine dönüşmesi yolunda ilk adım atılmış oldu. Düzenli askeri tatbikatlar ve orduların entegrasyonu sayesinde Türk ülkelerinin daha da güçleneceği öngörülüyor. Gelecekte bu, NATO tarzı bir Turan ordusu anlamına da geliyor. Belki de yıllardır hayalini kurduğumuz ordunun kuruluşuna giden süreçlere tanıklık ediyoruz.
Azerbaycan Ümid Partisi Genel Başkan Yardımcısı, Siyaset Bilimci Bakir Hasanbaylı, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in tüm uluslararası platformlarda yaptığı konuşmaların dünya gündeminde ciddi şekilde tartışılan bir konu haline geldiğini söyledi :

"Bu durum, söz konusu konuların gündemle örtüştüğünü ve bölgesel zorunluluklardan kaynaklandığını da gösteriyor. Sayın Cumhurbaşkanı, Gebele'de düzenlenen Türk Devletleri Örgütü (TDÖ) Devlet Başkanları Konseyi 12. Zirvesi'nde birçok önemli mesaj verdi. Bunlardan biri de 2026 yılında Azerbaycan'da Türk Devletleri Örgütü üye ülkelerinin ortak askeri tatbikat düzenlemesi önerisidir.
Bu öneri, tüm Türk dünyasının onlarca yıldır arzuladığı bir nüanstır. Ancak, şimdiye kadar bu sorunun çözümünde çeşitli sorunlar ortaya çıkmıştır. Zira Türk Devletleri Örgütü'ne üye ülkelerin bazıları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'ne (KGAÖ) üyedir ve gözlemci ülke olan Türkiye ve Macaristan da NATO üyesidir.
"Azerbaycan, Bağlantısızlar Hareketi'nin bir üyesidir. Ancak, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Türk devletlerini askeri tatbikatlara davet etmesinin, bu konular için tam olarak hesaplanmış faktörlerden biri olarak görülmesi gerektiğini düşünüyorum."
Uzman, askeri tatbikatların aynı zamanda askeri güç gösterisi olduğunu da kaydetti:
"Türk Devletleri Teşkilatı üyelerinin ortak askeri tatbikatları, bu örgütün bölgesel imajını değiştirecek ve küresel nüfuz kazanmasına olanak tanıyacaktır. Bu tür tatbikatlar düzenleyerek bunun temellerini atabileceğimize inanıyorum. Çünkü her devlet, kendi bölgesinde önemli başarılar elde etmiş bir lider tarafından yönetiliyordu.
"Örneğin Azerbaycan, Güney Kafkasya'nın jeopolitik iradesidir. Türkiye bölgesel bir oyuncudan küresel bir oyuncuya dönüşmüştür. Bunlar inkar edilemez gerçeklerdir. Ayrıca Orta Asya ülkeleri de oldukça ciddi başarılar elde etmiştir."
Bakır Hasanbaylı, bu önerinin belirlenmesinde etkili olan faktörlerden birinin "TDT+" formatının oluşturulması olduğunu söyledi:
"TDT+" formatının üye ülkeler için sadece ekonomik değil, aynı zamanda askeri güç açısından da daha fazla çekicilik yaratacağını düşünüyorum. Belki bir sonraki toplantılardan birinde bu konular da çözülür. Türk devletlerinin ortak askeri tatbikatlarına tanık olacağız. Bu aynı zamanda "Turan ordusuna" giden yol olarak da düşünülebilir.
Uzmana göre Türk Devletleri Örgütü terörle de mücadele edebilir:
"Türk devletlerini terör ve güvenlik sorunlarıyla ortak mücadeleye teşvik edecek adımlar atılabilir. Bu konuda ortak bir bildiri de imzalanabilir."
Türk Devletleri Örgütü'ne üye devletler arasında çok sayıda ikili anlaşma imzalanmıştır. Dahası, bu örgüt belki de dünyada üyeleri arasında saldırganlık ve sorun yaşamayan tek örgüttür. Örneğin, Avrupa Birliği ve KGAÖ içinde birçok anlaşmazlık bulunmaktadır.
"Ancak Türk Devletleri Teşkilatı'nda böyle bir nüans yok. Bu teşkilatın kuruluşunun temeli karşılıklı dostluk ve kardeşlik üzerine kurulmuştur. Dolayısıyla bu tür anlaşmalara varılması ve güvenlikle ilgili konularda ortak mücadele edilmesi olumlu sonuçlar doğuracaktır."
Elmir Mustafa

"Cebheinfo.az"