NATO maceramızı başlatan süreç

Sovyet lideri Stalin'in Türkiye'den toprak talebinde bulunması ülke yöneticilerini son derece endişelendirmişti. Doğal olarak ülke yöneticileri bu Sovyet tehdidine karşı direnmekle birlikte, Türkiye emniyetini nasıl sağlar araştırmalarına da başlamıştı. Bu arada, Stalin'in Avrupa'da pek çok ülkeyi işgal edip komünist yönetimler kurması, Almanya'ya karşı ittifak içinde savaşan Amerikan ve İngiliz yöneticilerini rahatsız etmişti. Sovyetlerin komünizmi daha fazla ülkelere yaymaması için, Batılı devletler, "Batı Avrupa Ülkelerinde Kurulan Demokratik Rejimleri Komünizme ve Dikta Rejimlerine Karşı Korumak için NATO" teşkilatını kurmuşlardır. NATO'yu kuran Batılı devletler, Sovyet tehdidi altında bulunan Türkiye'nin stratejik konumunu iyi bildikleri için "Marşal Yardımı" ile Türkiye'ye yanaşmışlardı. "Sovyet Tehdidi Karşısında Türkiye'nin NATO'ya Girişi /III. Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın Hatıraları ve Belgeler" adlı çalışmasında bu süreci ayrıntılarıyla gündeme taşıyan Prof. Dr. Mehmet Saray kitabın yazılış hikayesini şöyle anlatıyor:

II. Cumhurbaşkanımız İsmet İnönü NATO'ya girmek için müracaat yapmış ise de, NATO yetkilileri "Türkiye'nin çok partili demokratik rejime geçmesi halinde kendisini üyeliğe kabul edebileceğini" bildirmişlerdir. Türkiye, 1950 seçimleri ile çok partili demokratik rejime geçince, NATO'ya giriş engeli de kalkmıştır. Kendileri ile tanışmak ve çalışmak şerefine nail olduğum III. Cumhurbaşkanımız rahmetli Celal Bayar, sağlıklı görüşmelerle, Türkiye'nin NATO'ya girişini sağlamıştır. Bu kitabı rahmetli Bayar'ın ricası ve verdiği bilgi ve belgelere dayanarak yazdım. Türkiye'nin NATO'ya girdikten sonra emniyetini sağlamakla birlikte ne gibi risklere de girdiğini anlattığımız bu araştırmada, Sovyetlerin dağılmasından sonra NATO savunma teşkilatının vizyonunu değiştirmesi, ABD'nin tesiri ile müttefiklerin birbirini üzmesi NATO'ya güvenenleri hayal kırıklığına uğratmıştır. Dilerim bu anormal gelişme kısa zamanda düzelir.

Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları

Tel:(0312) 285 55 12
Kaynak:https://www.yenicaggazetesi.com.tr/iki-dost-hanedanin-uc-asri-asan-kader-birligi-549349h.htm