Mehdi Dehkan yazdı: Samed Behrengi ve İran çağdaş Türk edebiyatının öğretmen simgesi
Samed Behrengi ve İran çağdaş Türk edebiyatının öğretmen simgesi (Küçük kara balık)
07 Temmuz 2021 - 11:39
Samed Behrengi ve İran çağdaş Türk edebiyatının öğretmen simgesi
(Küçük kara balık)
Mehdi Dehkan
Araştırmacı yazar
Samet Behrengi 12 Haziran 1939 yılında İran’ın doğu Azerbaycan eyaletine bağlı Tebriz şehrinde doğulmuştur. Babasının adı İzzet, annesinin adı Sara idi. İran genelinde seyahatler ile Fars ve Azeri halk kültürü üzerine incelemeler yaptı. Halkın dilinde dolaşan masalları, söylenceleri derledi, yorumladı, yeniden yazdı. Bunları derlemenin yanı sıra, çocuk öyküleri yazdı. Ne var ki kimilerince çocuk öyküleri olarak görülen bu yapıtlar kimilerince de İran ve diğer dünya halklarına, adalet, eşitlik, dogmayı sorgulama, direnebilme gibi öğütlerde bulunan metinlerdir. Zamanının Şah yönetimine karşı masal ve hikâyeler yazarak karşı koymaya çalışmış, başkaldırmıştır. Samed Behrengi öğretmen okulunda okumuştur. Öğrenimini tamamladıktan sonra köy okullarında öğretmenliğe başlamıştır. Kısa hayatı boyunca her zaman çocuklara hayatı anlatmaya çalışmış ve öğretmenlik görevinde kalmıştır.
Samed Behrenginin bu güne kadar 16 kitabı yayınlanmıştır:
Bir Vardı Bir Yoktu
Bir Şeftali Bin Şeftali
Küçük Kara Balık
Yıldız ve konuşan Bebek
Yıldız'ın Kargaları
Pancarcı Çocuk
Kel Güvercinci
Ulduz ve Kargalar
Bir Günlük Düş ve Gerçek
Köroğlu Geliyor
Püsküllü Deve
Sevgi Masalı
Bir Aşk Masalı
Ah Masalı
İnatçı kediler
Beyaz diş
Samed Behrengi (1967) 28 yaşındayken şüphe uyandıran bir biçimde Aras Nehri'nde ölmüştür. Yüzerken boğulduğu söylentisi yayılsa da buna kimse inanmadı, çünkü Behrengi, yazdığı masallarla, ülkesinin başına çöreklenmiş Şahlık düzenini açıkça eleştiriyor, her türlü baskı yönetimine karşı çıkıyordu. Bu yüzden suikasta uğradığı düşünülmektedir. Yapıtları onlarca dile çevrilmiştir.
Bu gün Samed Behrengi (Samed Emmi) İran Türklerinin ve hatta İran’daki başka etnikler tarafından öğretmen simgesi olarak anılır.
Yurdunun yeri uçmak olsun...
(Küçük kara balık)
Mehdi Dehkan
Araştırmacı yazar
Samet Behrengi 12 Haziran 1939 yılında İran’ın doğu Azerbaycan eyaletine bağlı Tebriz şehrinde doğulmuştur. Babasının adı İzzet, annesinin adı Sara idi. İran genelinde seyahatler ile Fars ve Azeri halk kültürü üzerine incelemeler yaptı. Halkın dilinde dolaşan masalları, söylenceleri derledi, yorumladı, yeniden yazdı. Bunları derlemenin yanı sıra, çocuk öyküleri yazdı. Ne var ki kimilerince çocuk öyküleri olarak görülen bu yapıtlar kimilerince de İran ve diğer dünya halklarına, adalet, eşitlik, dogmayı sorgulama, direnebilme gibi öğütlerde bulunan metinlerdir. Zamanının Şah yönetimine karşı masal ve hikâyeler yazarak karşı koymaya çalışmış, başkaldırmıştır. Samed Behrengi öğretmen okulunda okumuştur. Öğrenimini tamamladıktan sonra köy okullarında öğretmenliğe başlamıştır. Kısa hayatı boyunca her zaman çocuklara hayatı anlatmaya çalışmış ve öğretmenlik görevinde kalmıştır.
Samed Behrenginin bu güne kadar 16 kitabı yayınlanmıştır:
Bir Vardı Bir Yoktu
Bir Şeftali Bin Şeftali
Küçük Kara Balık
Yıldız ve konuşan Bebek
Yıldız'ın Kargaları
Pancarcı Çocuk
Kel Güvercinci
Ulduz ve Kargalar
Bir Günlük Düş ve Gerçek
Köroğlu Geliyor
Püsküllü Deve
Sevgi Masalı
Bir Aşk Masalı
Ah Masalı
İnatçı kediler
Beyaz diş
Samed Behrengi (1967) 28 yaşındayken şüphe uyandıran bir biçimde Aras Nehri'nde ölmüştür. Yüzerken boğulduğu söylentisi yayılsa da buna kimse inanmadı, çünkü Behrengi, yazdığı masallarla, ülkesinin başına çöreklenmiş Şahlık düzenini açıkça eleştiriyor, her türlü baskı yönetimine karşı çıkıyordu. Bu yüzden suikasta uğradığı düşünülmektedir. Yapıtları onlarca dile çevrilmiştir.
Bu gün Samed Behrengi (Samed Emmi) İran Türklerinin ve hatta İran’daki başka etnikler tarafından öğretmen simgesi olarak anılır.
Yurdunun yeri uçmak olsun...
FACEBOOK YORUMLAR