Mehdi Dehghan yazdı: İran'ın Türkçe konuşan halklarının ve etnik gruplarının mitolojisinde Mısır ve Mısır ülkesi

Mısır ve Mısır ülkesi kelimesi, İran'ın Türkçe konuşan halklarının ve etnik gruplarının mitoloji edebiyat ve folklorunda

Mehdi Dehghan
Araştırmacı yazar

Mısır ülkesi ve (Mısır ülkesi veya Mısırlı) kelimesi, İpek Yolu'nun İran üzerinden geçmesi ve İranlıların,özellikle Türkçe konuşan etnik guruplarının mısır ülkesiyle ticari ilişkileri nedeniyle bu insanların edebiyatı ve folkloru üzerinde uzun zamandır büyük bir etkiye sahiptir.Böylece 18 ve 19. yüzyılların sonuna kadar iran türklerinin halk ve folkolorik şiirlerinde ve destanlarında Mısır veya Misri kılınç kelimesi geliş şekilde kullanılmıştır.
Bu kelimenin örneklerinden biri Urmiye'nin Aşık mektebinde bulunabilir.Mısır havası Aşık mektebi yada muhitinin havalarından biridir.Anadoluda bu Mısır'ın Fatimilerini desteklemek için seyahat eden kaygusuz abdal gibi âşıklar seyahatlerinde ve şiirlerinde Urmiye diyarından ve Mısır ile olan münasebetlerinden bu memleketten bilgi verirler.
Azerbaycan halk danslarında Misri dansının adı her zaman bir dans ve dövüş dansı olarak anılır ve bu tür dans azerbaycan cumhuriyetinin karabağ ve şəki bòlgelerinde daha artık yaygındır. .Büyük ihtimalle bu dans Mısırlı İpek Yolu üzerinde bakliyat ve baharat satmak için seyahat eden tüccarlar tarafından yaratılmıştır.

Türk halkının özellikle çocuk şiirleri ve ata sözleri başta olmak üzere folklor şiirlerinde sıkça kullanılan bir diğer kelime ise (Misri qılınç) veya Mısır kılıcıdır.

Geçmişte özellikle Azerbaycan sözlü edebiyatında ve folklorunda yazılmış çocukça bir şiirde
Misri veya Misri kılınç,ın kılıcı şöyle adlandırılır:
xuxandı ay xuxandı
Bizlere şer yaxandı
Misri kılınç Boynunda
Hazreti Pehlevandi

Bu şiirde Mısır kılıcından ya da Türkçede öyle bir anlatılır ki, çok keskin ve muzaffer olan Mısır kılıcının gücünün ve kahramanlığının simgesi ,geçmişte tüm zamanların kahramanları sırtlarında mısır kılınç taşırdı ve bu tür kılınç savaşlarda ve yaygın olarak kullanılırdı.

Azerbaycan ve İran'ın diğer Türkçe konuşan halkları, özellikle Kaşkaylar, Şahseveneler, Halaçlar, Türkmenler ve Horasan Türklerinin bir kısmı destansı hikayelerinde Mısır veya Mısırlı kılınç kelimesi çok yaygındır. Misri ve Misri kılınç kelimesinin halk hikayeleri bol miktarda bulunmaktadır.

Bu şiir, Köröğlu'nun Havayi savaşı ile çalınan ve söylenen Azerbaycan aşk müziğinde söylenen şiirlere bir örnektir:

hani benim koç kor oğlum birde gire bu meydana
çəkəndə misri kılınçı ,benzede kana boyana

Ata sözlerinde (tapmaca ve Ata sözleri), özellikle Azeri Türkçesi konuşanlar arasında Misri kılınç kelimesi çok yaygındır.

Ve bir milletin ve bir milletin acıları, ıstırapları ve kederleriyle bir gönülden diğerine, bir dilden diğerine karışmış böyle destansı şiirler ve şarkılar, manevi bir kültür mirası olarak şimdiki nesillere geçmiş nesillerden armağan edilmiştir.

mehdi dehkan
araştırmacı yazar
Not: Görsel yayıncı tarafından googleden alınmıştır. Bilimsel ispatı yoktur.