Kırgızistan ile Tacikistan arasında ateşkes protokolü imzalandı

Tartışmalı sınırlardan ve su kaynağından dolayı gerginlik yaşayan Kırgızistan ve Tacikistan, sınırın belirlenmesi konusunda ortak bir protokol imzaladı. Dün Kırgızistan’ın Batken şehrinde bir araya gelen Kırgız-Tacik heyetler, gerginliğin sona erdirilmesi üzerinde mutabık kaldı.

Kırgızistan’ın Batken bölgesinde 2 Mayıs 2021 tarihinde Kırgız Cumhuriyeti ve Tacikistan Cumhuriyeti hükümet heyetleri, iki ülkenin sınırına dair çatışmayı sona erdirmek üzere toplantı düzenledi. Kırgızistan’ın resmi kaynaklarının bildirdiğine göre, imzalanan protokolde, sınır konusunda anlaşmaya varıldı.

KIRGIZİSTAN VE TACİKİSTAN, ATEŞKES PROTOKOLÜ İMZALADI

Kırgız Cumhuriyeti heyetine Devlet Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Kamçıbek Taşyev, Tacikistan Cumhuriyeti heyeti, Ulusal Güvenlik Devlet Komitesi Başkanı Saimumin Yatimov başkanlık etti. Görüşme sırasında, Kırgız-Tacik devlet sınırındaki durumu çözmeyi amaçlayan diğer eylemler hakkında kapsamlı bir görüş alışverişinde bulunuldu. 

Kırgızistan ve Tacikistan Cumhuriyeti delegasyonlarının başkanları, Kırgız-Tacik devlet sınırındaki çatışmanın barışçıl çözümüne ihtiyaç duyulduğu konusunda karşılıklı mutabakat ifade ettiler. Hükümet heyetlerinin toplantısının ardından ortak bir protokol imzalandı.

KIRGIZİSTAN-TACİKİSTAN SINIR ÇATIŞMASINDA NELER OLDU?

Tacikistan’ın kuzeyindeki Sugd bölgesi ile Kırgızistan’ın güneyindeki Batken bölgesini ayıran sınır bölgesinde önceki gün iki ülkenin güvenlik güçleri karşı karşıya geldi. Bölgedeki su kaynağı üzerinde anlaşmazlıklar, çatışmaya döndü. Kırgızistan ordusu ve Tacikistan ordusu arasında Batken bölgesinde çatışma çıktı. Kırgızistan ve Tacikistan’ın stratejik Fergana Vadisi bölgesindeki sınıra askeri sevkiyat yaptı. Sovyetlerin yıkılmasının ardından ortaya çıkan tartışmalı sınırlarla ilgili iki ülke arasında uzun bir süredir tartışma yaşanıyordu. En son 2 ay önce anlaşma sağlandığı bildirilse de, resmi sınırlara yakın bölgedeki su kaynağına ilişkin anlaşmazlıklar yeniden uluslararası kamuoyunun ilgisini bölgeye çekti. 30 Nisan 2021 tarihinde iki ülke arasında ateşkes kararı alındı ve arabuluculuk için de Çin ve Rusya tarafından açıklamalar geldi. Bölgeden gelen son haberlere göre, 20 binden fazla Kırgız vatandaşı çatışma alanından güvenli bölgeye taşındı. 11 Kırgız köyü yakılıp yıkıldı. Sınır karakolları dahil birçok bina yakıldı.

SOVYETLER BİRLİĞİNİN KANLI MİRASI: SINIR TARTIŞMALARI

Orta Asya’da sınır problemlerinin kökeninde Rus Sovyet emperyalizminin kanlı mirası yatıyor. Sovyetler Birliği tarafından, Orta Asya’da suni bir şekilde çizilen ve bölgedeki sömürgeci böl yönet politikasına hizmet eden sınır hatları büyük bir problem teşkil ediyor. Bölgede etrafı tamamen yabancı ülke toprakları ile kuşatılmış enklavlar bulunuyor. Örneğin Özbekistan’a ait ufak bir toprak parçası Kırgızistan sınırları içerisinde bir adacık olarak yer alıyor ve ülke ile direk bir bağlantısı bulunmuyor. Bu adacıklar bölge ülkeleri arasında kanlı çatışmalara varan krizlere yol açıyor.

Kırgızistan toprakları içerisinde bulunan Tacik ve Özbek enklavları, dönem dönem ciddi gerilimlere sahne oldu. Bu enklavlar Sovyetler Birliği döneminde, Orta Asya’nın en verimli bölgesi Fergana vadisi üzerinden bölgedeki toplulukları birbirine düşman etme amacıyla Sovyet Rus emperyalizmi tarafından oluşturulmuştu. Bağımsızlık yıllarından beri bu tartışmalı sınırları düzeltmeye çalışan bölge ülkeleri henüz nihai bir sonuca ulaşamadılar.