Kazakistan, Azerbaycan'ın ikinci büyük Türk ortağı

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 20 Ekim'de Kazakistan'a resmi bir ziyarette bulundu. Astana Uluslararası Havalimanı'nda Azerbaycan Cumhurbaşkanı onuruna bir tören kıtası oluşturuldu. Devlet başkanını, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev karşıladı. Tören kıtası, askeri marş sesleri eşliğinde devlet başkanlarının önünden geçti.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 18 Ekim'de Kazinform Ajansı'na verdiği röportaj, iki kardeş ülke arasındaki ilişkilerin stratejik niteliğini, bölgesel ve küresel ölçekteki iş birliğinin derinliğini ve geleceğe yönelik vizyonunu açıkça ortaya koyuyor. Röportaj, yalnızca siyasi bir açıklama değil, aynı zamanda Azerbaycan-Kazak ilişkilerinin tarihsel yolculuğunun, bugün oluşan güvenilir ortaklığın ve yeni bir aşamaya ulaşan stratejik iş birliğinin kapsamlı bir analizi niteliğinde.

 Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in görüşleri, iki ülke arasındaki ilişkilerin salt diplomatik çerçevenin ötesine geçerek Türk birliği, karşılıklı güven ve derin entegrasyon fikrine dayanan çok yönlü bir stratejik ortaklık düzeyine ulaştığını bir kez daha gösterdi. Devlet Başkanı, her şeyden önce, Azerbaycan ve Kazakistan arasındaki siyasi ilişkilerin bugün en yüksek güven ve güçle karakterize edildiğini belirtti. Bu gücün temelinde yalnızca son yıllardaki diplomatik faaliyetler değil, aynı zamanda on yıllar içinde oluşan tarihi kardeşlik, ortak Türk kimliği, benzer manevi değerler ve kültürel gelenekler yatmaktadır. Bu temelde, iki devlet arasında gerçek bir stratejik ortaklık ve ittifak ilişkileri kurulmuştur. Bu güven ortamı sayesinde, ikili iş birliği yalnızca resmi anlaşmalarla sınırlı kalmamakta, devletlerarası ilişkiler siyasi, ekonomik, insani ve güvenlik boyutlarında her düzeyde sürekli olarak derinleşmektedir. Bu stratejik yakınlığın en önemli itici güçlerinden biri, liderler düzeyinde yürütülen aktif ve yapıcı diyalogdur. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev liderliğinde ülkede izlenen hızlı kalkınma ve modernleşme politikasının Kazakistan'ı bölgenin en dinamik devletlerinden biri haline getirdiğini vurguladı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın Kazakistan'a yaptığı yedi ziyaret ve Tokayev'in son üç yılda Azerbaycan'a yaptığı altı ziyaret, bu ilişkilerin yoğunluğunu ve stratejik niteliğini teyit etmektedir. Devlet başkanları arasında düzenli görüşmeler, acil sorunların hızla çözülmesi, ortak tutumların oluşturulması ve iş birliği gündeminin ilerletilmesi için geniş fırsatlar sunmaktadır. Bu ziyaretler sembolik değil, somut sonuçlara dayalı siyasi diyalog için bir platformdur ve her seferinde yeni iş birliği alanlarına kapı aralamaktadır. İnsani yardım alanındaki iş birliği de siyasi ortaklığın ayrılmaz bir parçasıdır. Kurtarılmış Fuzuli şehrinde Kurmangazy Çocuk Sanat Merkezi'nin inşası, Kazakistan'ın Azerbaycan'a verdiği manevi desteğin bir sembolü olarak kabul edilmektedir. Bu merkez yalnızca kültürel bir proje değil, aynı zamanda derin bir insani ortaklık anlayışına da sahiptir ve şu anda onlarca çocuğun eğitimi için gerçek bir fırsat yaratmaktadır. Röportajda özellikle vurgulanan bir diğer stratejik an ise iki ülke arasında imzalanan Ortaklık ve Müttefik İlişkiler Anlaşması'nın 20. yıl dönümü oldu. Geçtiğimiz yıllarda yaklaşık 170 belgeden oluşan bir yasal çerçeve oluşturuldu ve siyasi, ekonomik-ticaret, yatırım, kültürel-insani ve diğer alanlarda etkili iş birliği mekanizmaları oluşturuldu. Bu belge, iki ülke arasında uzun vadeli ve sürdürülebilir iş birliği için güvenilir bir hukuki temel oluşturdu. Azerbaycan ve Kazakistan, yalnızca ikili çerçevede değil, aynı zamanda uluslararası kuruluşlarda da birbirlerini aktif olarak destekliyor. BM, Türk Devletleri Örgütü, İslam İşbirliği Teşkilatı, CICA ve diğer platformlarda ortak tutumlar sergileniyor. Bu, hem siyasi dayanışma hem de bölgesel ve küresel konularda ortak çıkarların korunması açısından son derece önemli.İkili ilişkilerin en dinamik unsurları ekonomik ve ticari ilişkilerdir. Cumhurbaşkanı'nın da vurguladığı gibi, ekonomik iş birliği yelpazesi son yıllarda önemli ölçüde genişlemiştir. Ülkeler arasında güven temelinde kurulan iş ilişkileri ve devlet düzeyinde izlenen hedef odaklı politikalar sayesinde, karşılıklı ticaret, yatırım ve lojistik iş birliği hızla büyümektedir. Bugüne kadar Azerbaycan'da Kazak sermayeli yaklaşık 250 ticari kuruluşun kayıtlı olması önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Bu durum sadece ekonomik bir gösterge değil, aynı zamanda Azerbaycan iş ortamına duyulan yüksek güvenin de bir ifadesidir.

Milletvekili Sahib Aliyev, Sherg.az'a yaptığı açıklamada, karşılıklı güvenin yanı sıra ülkelerimiz arasında artan bir karşılıklı ilginin de bulunduğunu söyledi. Milletvekiline göre, bugün Azerbaycan-Kazakistan iş birliğinden bahsederken, ulaştırma ve lojistik, petrol ve gaz sektörü, enerji sistemlerinin entegrasyonu, yeşil enerji, Hazar Denizi'nin dibine su altı fiber optik iletişim hatlarının inşası, gıda güvenliği, insani ilişkiler ve turizmi kastediyoruz:

 "Azerbaycan ve Kazakistan ile Orta Asya'daki diğer Türk devletleri arasında yakın insani ilişkiler var. Bu sadece coğrafi yakınlıktan kaynaklanmıyor. Uzun süredir tek bir devletin parçası olarak yaşamış olmamız burada önemli bir rol oynadı ve bu, zihinsel yakınlığa da yansıyor. Halklar arası ilişkilerin eski seviyesini korumak için, hem ikili düzeyde hem de TDC çerçevesinde insani iş birliğinin daha da derinleştirilmesi gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanı da röportajında ​​buna değindi. Gelecek yıl Birinci Türkoloji Kongresi'nin 100. yıl dönümünün görkemli bir şekilde kutlanmasının planlanması da bu amaca hizmet ediyor. Azerbaycan ve Kazakistan da dahil olmak üzere Türk devletleri arasındaki turist sayısının artması, halklarımızın ve yeni neslin birbirini tanıması açısından da çok önemli. Burada da olumlu bir dinamik olması memnuniyet verici. Geçen yıl Kazakistan'dan Azerbaycan'a gelen turist sayısı 86 bindi ve bu sayı 2023'e göre yüzde 49 daha fazla. Bu yılki istatistiklerin daha da cesaret verici olmasını umuyorum." 

Milletvekili, Azerbaycan ile Kazakistan arasında Stratejik Ortaklık ve Müttefik İlişkiler Anlaşması'nın 20. yıl dönümünün kutlandığını hatırlatarak, şunları kaydetti:

 "Sayın Cumhurbaşkanı'nın Kazakistan'a yapacağı ziyaret, iki ülke arasındaki ilişkilerin daha üst seviyeye taşınmasına yol açacaktır. Burada tam bir ittifaktan bahsedebiliriz. Bu da Türk dünyasının hem birleşik bir güç hem de küresel bir güç olarak hareket edeceği anlamına geliyor."

Milletvekili Vugar Bayramov da Sherg.az'a verdiği demeçte, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Kazinform ajansına verdiği röportajda Azerbaycan ve Kazakistan arasındaki yüksek stratejik ortaklığın bir kez daha vurgulandığını söyledi. Milletvekiline göre Kazakistan, Azerbaycan'ın Orta Asya'daki en büyük ticaret ortağı:

 "470 milyon dolarlık ticaret cirosuyla Kazakistan, aynı zamanda Türk devletleri arasında Azerbaycan'ın ikinci büyük ticaret ortağı konumundadır. Azerbaycan ile Kazakistan arasındaki ticaret cirosu geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 33 arttı.

Azerbaycan'ın Kazak ekonomisine yaptığı yatırım 225 milyon dolara, Kazakistan'ın Azerbaycan'a yaptığı yatırım ise 136 milyon dolara ulaştı. Görüldüğü üzere, taraflar arasında çok sektörlü bir işbirliği platformu oluşmuştur. Ülkeler arasındaki ekonomik ilişkilerin yanı sıra, kültürel ve insani alanlarda da ciddi iş birliği görülmektedir. Sayın Cumhurbaşkanı'nın da belirttiği gibi, son on yıllarda Azerbaycan ve Kazakistan halkları arasında tarihi kardeşlik, dostluk ve karşılıklı destek, ortak Türk kimliğinin sağlam temeli, benzer kültürel gelenekler ve manevi değerler temelinde gerçek bir stratejik ortaklık ve ittifak ilişkileri tesis ettik. Özellikle son yıllarda Türk devletleri arasındaki yakınlaşmanın artması, ülkeler arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfa açmıştır. Her iki devlet başkanının karşılıklı ziyaretleri, ülkeler arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkileri daha da güçlendirmiştir. Bu, ülkeler arasında ciddi bir iş birliği potansiyeli olduğunu ve bunun daha yoğun bir şekilde kullanıldığını göstermektedir.
Kaynak: 21 Ekim 2025
https://sherg.az/gundem/322555