Kaşgar emiri Yakup Han'ın II. Abdülhamid'in tahta geçişini tebrik eden mektubu

Kaşgar emiri Yakup Han'ın II. Abdülhamid'in tahta geçişini tebrik eden mektubu
22 Ocak 2025 - 09:54

Kaşgar emiri Yakup Han’ın II. Abdülhamid’in tahta geçişini tebrik eden mektubu

Mehmet Akif Erdoğru

Kaşgar emiri Yakup Han, bu mektubunda, Osmanlı Sultanı Abdülaziz’in kendisine yaptığı askeri yardımlara teşekkür ediyor. Sultanın öldüğü haberinin kendisine ulaştığını ve yerine II. Abdülhamid’in geçtiğini ifade ediyor. Gönderdiği elçisi Yakup Han’ın vereceği sözlü bilgilere özellikle Afganistan ve Kaşgar hakkındaki bilgilerine güvenilmesini istiyor. Kaşgar emiri Yakup Han ile Osmanlı sultanları arasındaki en eski tarihli yazışmalardan birisi olması bakımından bu belge önem taşır. Elçi Yakup Hana, İstanbul’da gayet itibar edilmiştir. O, Pan-İslamist siyaset çerçevesinde Osmanlı sultanlığı ile Kaşgar Emirliği arasındaki diplomatik ilişkilerde önemli bir rol oynamıştır.

Makam-ı Nezaret-i Celile-i Hariciyeye fi Zilkade sene 93 tarihiyle Kaşgar emiri şehametlü Yakup Han hazretleri tarafından irsal olunan mektubun tercemesidir.

Bab-ı Ali Nezaret-i Celile-i Hariciye, Terceme Odası

Zamir-i münir-i kıyaste-i tahmir ve efkâr-ı safvet-i tenvir-i cenab-ı nezaret-penahilerine hafi olmaya ki el-hamdülillah ve’l-minnehu ahvalimiz kemal-i asayiş ü kamrani üzere olup daima dua-yı vacibü’l-ara-yı derbar-ı hilafet-karar ile meşgulüz geçenlerde cennet-mekân Sultan Abdülaziz Han hazretleri tarafından sefirimiz Yakup Hana tevdian bir kıta name-i hümayun ile mücevherli bir saat ve bir murassa hilat ve altı kıta top ve maa cebehane iki bin dane tüfenk irsal ve ihsan buyrulmuş idi sefir-i müşarünileyh Hindistanda Simle şehrine vasıl oldukda tarafımıza bir kıta mektup irsaliyle Sultan Abdülaziz hazretlerinin irtihal-i dar-ı beka buyurmuş ve hakan-ı sabık Sultan Murad Han hazretlerinin dahi illet-i dimagiyye ile malül olduğundan hilafetten hal’ilyle taht-ı ali-baht-i Osmani bi’l-irs ve’l-istihkak varis-i serir-i sultani olan şevketlü mehabetlü kudretlü sultan Abdülhamid Han efendimiz hazretlerinin vücud-ı pür- olduğu nur-ı hilafetpenahileriyle ziynet-efza olmuş olduğunu beyan eylemişdir egerçe kazaya-yı maziyyedem müteessif olmuş ise de cülus-ı saadet-menus-ı hazret-i hilafet-penahi ile müteselli ve müteşekkir olarak şairin ‘ıyd-ı Ramazan amed ve mah-ı Ramazan reft sad şükür ki ayin end ve sad hayf ki an reft’ beytiyle tezyin-i lisan-ı muhammedet ederek gerek tarafı halisanemden ve gerek bilcümle ahali canibinden bi’l-vekale emr-i mesnun bey’ati ifa eylemek üzere müşarünileyh Yakup Han derbar-ı şevket karar-ı hilafet-penahiye tekrar ba’s ve irsal kılındı bi-mennihi teala müşarünileyhin ol canib-i şeref-calibe vüsulünde na mahza olarak tetebbu eyleyeceği ifadatıyla devlet-i mütenevvia-i mufahhanemize her guna hidmette bulunmak içün cem’ ve kanda hazır ve müheyya idügimiz hakkında vereceği teminat ve havali ahvaliyle Afganistan ve saireye dair olan hikayatına havale-i sem’ itibar buyrulmasını rica ederim (Osmanlı Arşivi, Y. PRK. HR.1-14)


 

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum