İlme adanan bir ömür Prof. Dr. Şükrü Elçin

İlme adanan bir ömür Prof. Dr. Şükrü Elçin
Mehmet YARDIMCI

Türk kültür hayatında ilim adamı, şâir ve yazar olarak altmış seneyi aşkın bir hizmetin sahibi ve nesillerin hocası Şükrü Elçin, 23 Eylül 1328 (6 Kasım 1912)'de Yunanistan sınırları içerisinde kalan Manastır'a bağlı, Florina kasabasında dünyaya gelmiştir. 27 Ekim 2008, Ankara'da Hakk'a yürüyen Şükrü Elçin, yakından tanıdığım halk kültürünün ender simalarından biridir.

İttihad ve Terakki Cemiyeti'nin Florina şubesinin faaliyete geçirilmesinde büyük emeği olan ve Mübadele'de Türkiye'ye döndüğünde Fethi Okyar'ın isteği ile Serbest Fırka'nın Turgutlu şubesinin kurulmasına da yardım eden Murad Bey'in oğludur.

İlkokulu Turgutlu'da, ortaokulu yatılı olarak Manisa'da okuyan, ortaokulda iken "Gençlik" adlı bir dergi çıkaran ve ilk yazılarını bu dergide yayımlayan Şükrü Elçin, liseyi İzmir Erkek Lisesinde okumuştur. Unutmadığı Lise hocaları Büyük bir bölümü Kuvâ-yı Milliyeci olan Esat Çınar, ve ağabeyi Vasıf Çınar, Mustafa Kemal'in yakın dostları..., Ankara'nın Yunan işgali tehlikesini düştüğü sıralarda devletin resmî evrâkını katır sırtında Kayseri'ye götüren Balıkesirli Necâti Bey, İzmir Türk Ocağı başkanlığı da yapan Esat Bey, Fikirler mecmuasını çıkarmışlar ve İzmir Millî Kütüphânesi'ni kurmuşlardır. Bu değerli lise hocaları Şükrü Elçin'in ufkunu açanlardır. Temel sağlam olunca bina da sağlam kurulur. 

1935 yılında İzmir Lisesi'ni bitiren Şükrü Elçin, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne girmiş, fakültede Fuat Köprülü başta olmak üzere, Ali Nihat Tarlan, Kilisli Rıfat Bilge, Ahmet Caferoğlu gibi değerli hocaların tedrisatından geçip başarıyla Mehmet Kaplan ve Abdülkadir Karahan'la mezun olmuş, fakülteyle birlikte Yüksek Öğretmen Okulunu da bitirmiştir.

Şükrü Elçin, Sivas Lisesi edebiyat öğretmenliğine atanmış, askerlikten sonra önce Denizli Lisesine 1944'te de Ankara Erkek Teknik Öğretmen Okulu Türkçe öğretmenliğine atanmıştır. Burada iken Ankara Üniversitesinde lisansüstü eğitimine devam etmiş, 1949'da "Kitâbî, Mensur, Realist İstanbul Halk Hikâyeleri" isimli teziyle halk edebiyatı doktoru olmuştur. İki yıllığına Fransa'ya gönderilen Elçin, Paris'te Andre Warangac'ın Folklor derslerini takip etmiş, 1962 yılında "Anadolu Köy Orta Oyunları" adlı çalışmasıyla Doçent olmuştur.

Rektör İhsan Doğramacı'nın isteğiyle Hacettepe Üniversitesinde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü kurarak bu bölümün ilk başkanı olmuş ve bu görevi emekliliğine kadar yürütmüştür. Bölümde bir ilim adamı grubu oluşturmaya özen gösterip bir kısmı Prof. Dr. Dursun Yıldırım, Prof. Dr. Abdurrahman Güzel, Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun, Prof. Dr. Umay Günay, Prof. Dr. Sadık Kemal Tural, Prof. Dr. Meserret Diriöz, Prof. Dr. Fatma Tulga Ocak ve merhum Dr. Turgut Günay ile merhum Prof. Dr. Amil Çelebioğlu gibi alanlarında önemli bir değer olan kadrosunu kurmuştur.

1969 yılında profesörlüğe yükseltilen Şükrü Elçin, 1971 yılında ilmî çalışmalarda bulunmak ve araştırma yapmak üzere üniversitesi tarafından İngiltere'ye gönderilmiş, İngiltere'de British Museum'daki Türkçe yazma eserleri inceleyip meşhur musıkîşinâs Albert Bobowski'nin [Ali Ufkî Bey] Mecmua-i Sâz ü Söz (Elçin 1976a) adlı eserini gün ışığına çıkarmıştır. Fuat Köprülü'nün edebiyat tarihi ve halkiyat sahalarında yetiştirdiği Prof. Dr. Pertev Naili Boratav, Prof. Dr. Mehmet Kaplan, Prof. Dr. Abdulkadir Karahan, Orhan Şaik Gökyay, Abdulbaki Gölpınarlı gibi Prof. Dr. Şükrü Elçin de "Köprülü Mektebi"nin önde gelenlerinden biridir.

Yazı hayatına ortaokul son sınıfta iken üç sayı çıkan "Gençlik" adlı dergide başlayan Şükrü Elçin, lise yıllarında arkadaşı Ferit Ragıp Tuncor ile beraber Yeni Asır ve Hizmet gazetelerinde yazılar yayımlar. İzmir Amerikan Koleji Dergisi'nde çıkan "Kararan Cevher" ilk öykü denemesidir. Yeni Asır gazetesinde Rumeli göçünün acılarını dile getiren "Vardar İncileri" adlı yazısı yayınlanmıştır.

1933 yılında Millî Türk Talebe Birliği'nin Gençlik dergisinde, "Terzioğlu" imzasıyla Doğu Türkistan'da Niyazi Hacım tarafından kurulan Türk Cumhuriyeti'ni selamlayan bir yazısı çıkmıştır.

İlk şiirlerini Anadolu romantizmi vadisinde, ortaokul yıllarından beri şiir yazan ve ilk kitabı olan Şair Bozuntuları adlı şiir kitabını 1932'de yayımlayan Şükrü Elçin, daha sonraki yıllarda Orhun ve İnanç dergilerinde yayınladığı şiirlerini (Elçin 1944, Yirmidört) adlı kitabında toplamıştır.

Kitaplarından bazıları ise; Kerem İle Aslı Hikayesi, Deli Dumrul, Anadolu Köy Orta Oyunları (Köy Tiyatrosu), Türk Bilmeceleri, Çocuklarımıza Şiirler, Halk Edebiyatı (Eğitim Enstitüleri İçin), Halk Edebiyatı Araştırmaları, Türkçülük Ve Milliyetçilik, Adalara Destanlar, Halk Edebiyatina Giriş, Ölümünün 25. Yılında Yahya Kemal Beyatlı, Şiirle Selam, Gevherî, Yeni Türk Nesri Antolojisi, Aşik Ömer,  Akdeniz'de Ve Cezayir'de Türk Halk Şairleri, Halk Şiiri Antolojisi, Türkiye Türkçesinde Ağıtlar, Yurt Duyguları, Türkiye Türkçesinde Maniler adlarını taşıyan eserlerdir.

Prof. Dr. Şükrü Elçin ilmî konularda yaptığı çalışmalarla çeşitli kuruluşlarca ödüllendirilmiştir. Bu ödüller: Folklor Araştırmaları, İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü (1983 ), Seyyid Battal Gazi Onur Belgesi (1983), Türkiye İş Bankası Halkbilimi Büyük Ödülü'dür (1984). Ayrıca Hacettepe Üniversitesi'nce (Günay-Güzel-Yıldırım 1983) ve Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü'nce (Tural 1993) birer Armağan Kitabı yayınlanmış, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde hayatı ve eserleri üzerinde bir yüksek lisans tezi (Özarslan 1992) hazırlanmıştır.

Prof. Dr. Şükrü Elçin, altmış yılın üzerindeki yazı hayatında yirmi yedi kitap, dört yüz civarında ilmî ve popüler  makalenin altına imza atmıştır. 20 Ekim 1961 tarihinde kurulan Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü'nün başkanlığında bulunmuş, Millî Eğitim Bakanlığı'nda Tâlim ve Terbiye Kurulu Üyeliği yapmış, Bakanlıkta Çocuk ve Gençlik Yayınları Kurulu Başkanlığını yürütmüş, Atatürk Dil Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Kurul Üyeliği yapmış, Türk Dünyası Fikir ve Sanat Edebiyatı Ansiklopedisi Projesi Yürütme Kurulu Üyeliğinde bulunmuştur. Ruhu şad olsun.
İlk yayın yeri:https://www.yenicaggazetesi.com.tr/ilme-adanan-bir-omur-prof-dr-sukru-elcin-591095h.htm