Hüseyin Cemre Beytekin: Hattat Ali Haydar Bey ve Manisa Ulu Cami'de Saklı Tabloları
Hattat Ali Haydar Bey ve Manisa Ulu Cami’de Saklı Tabloları
Hattat Ali Haydar Bey İstanbul’da doğdu. Sudûrdan Abdülkadir Bey’in oğlu, Sultan III. Selim devri sadrazamlarından Melek Mehmed Paşa’nın torunudur. Yesârîzâde Mustafa İzzet Efendi’den ta‘lik hattını öğrenerek icâzet aldı. Eğitimini tamamladıktan müderris olup Şevval-1259/Kasım-1843’te müddetini tamamlayınca Galata Kadısı olarak ilmiye sınıfına geçti. Sonra Filibe Mollası olup H. 1271/M. 1855’da Mekke ve H. 1279/M. 1863’de İstanbul pâyesini elde etti. H. 1 Şevval 1284/M. 26 Ocak 1868 tarihinde İstanbul Kadılığı'na tayin edildi. Bu görevde iken H. 28 Rebi’ü’l-evvel 1287/M. 28 Haziran 1870’de vefât etti.
Osmanlı döneminin önemli ve son hattatlarından olan Ali Haydar Bey birçok hat yazısı ortaya koyması bakımından önemli bir yere sahiptir. Levhalarında, yapı kitabelerinde ve mezartaşlarında sevilerek kullanılan, kuralları yanında, belirgin ve yalın görünüşü ile, hattatın ustalığını ilk bakışta ortaya koyan talik yazılarda eser vermiş olan bir kişidir. Ali Haydar Bey ayrıca Hacı Arif Bey’in ve Sami Efendi’nin hocası olmuştur.
Ali Haydar Bey’in yapılarda günümüze gelen imzalı beş kitabesi ve onun eseri olan iki mezar taşı olduğu literatür kaynaklarında geçmektedir. Lakin 2018 yılında restorasyona alınan Manisa Ulucami içerisinde harimin kubbe kasnakları arasında yer alan 7 tane tabloların kime ait olduğu bilinmemekteydi. Caminin restorasyona alındıktan sonra içerideki yapıların dışarı alınması sonrası tablolar incelenmiş tabloların 1860 yılına ait olup Hattat Ali Haydar Bey’e ait olduğu tespit edilmiştir. Tüm bu olaylar neticesinde, Hattat Arkın Ongan Bey’in dikkati neticesinde tablolar koruma altına alınmıştır. Kültür Müdürlüğüne teslim edilen değerli tabloların Konya’ya gönderilip restore edileceği haberini almak beni ayrıca mutlu etti. Günümüze kadar ulaşan bu tabloların iyi bir şekilde korunup kültür envanterine eklenmesi gerekmektedir. Tablolar 7 tane olup bir tablo eksiktir. Tablolarda ALLAH c.c., MUHAMMED sav., DÖRT HALİFE, HASAN VE HÜSEYİN isimleri yazılıdır.
Söz gelimi tabloların koruma altına alınmasına vesile olan başta Hattat Arkın Ongan Bey’e ve diğer emeği geçen herkese teşekkür ederim.
Kaynakça
https://islamansiklopedisi.org.tr/ali-haydar-bey
http://katalogtarama.cekulvakfi.org.tr/resimler/3/14/18079/m000001129.pdf
https://www.ketebe.org/sanatkar/ali-haydar-bey-112
Fotoğraflar
Fotoğraflar Hattat Arkın Ongan Bey’e aittir teşekkür ederim.
Hüseyin Cemre Beytekin
30.05.2021
FACEBOOK YORUMLAR