Gezginlerin hayranlığını kazanan Çankırı

Goşgar Salmanlı

Asya'yı ve Arabistan çöllerini dolaşan ünlü Türk coğrafyacısı Katib Çelebi, "Cehennem" (Dünyayı Göstermek) adlı kitabında insanın dünyayı keşfetmek için seyahat etmesi gerektiğine dikkat çekmişti.

Çalışmasında Türkiye'nin farklı bölgeleri hakkında bilgiler veren Sekreter Çelebi, Çankırı adlı şehirden bahsederek şunları yazdı: "Burası gerçek bir hazineyi hatırlatıyor. Her taş bir hazinedir. Burada çok değerli tuzlar var.”
Çankırı, kaya tuzu rezervleriyle antik çağlardan beri bir cenneti anımsatıyor.
Batılı seyyahların "Changiri" veya "Chengiri" olarak andığı bu güzel şehir, antik Gangra şehrinin bulunduğu yere inşa edilmiştir.
Zamanla şehir Paphlagonia, Pontus ve Galatia'ya bağlandı. MÖ 25'te Roma İmparatorluğu'na katıldı.
Bizans döneminde sürgün yeri olan Çankırı, Emeviler döneminde saldırıya uğramış ancak ele geçirilememiştir.
Malazgirt zaferinden sonra şehir Danişmentoğulları'nın, ardından Selçukluların ve Osmanlı İmparatorluğu'nun himayesine girmiş, Cumhuriyetin ilanından sonra ise ilin merkezi olmuştur.
Bugün ilin toplam nüfusu 213 bindir. Şehir merkezinde 132 bin kişi yaşıyor. Şehirde ve banliyölerinde çok sayıda tarihi ve mimari eser bulunmaktadır. Türkiye turizmine katkı sağlayan bu antik kenti bugün 100.000'den fazla turist ziyaret ediyor. Bu nedenle bu alandaki turizm potansiyelinin güçlendirilmesine yönelik önemli çalışmalar yapılmaktadır.
Turistler için gezilecek ve gezilecek önemli yerler bulunmaktadır. Bu yazımızda bu tarihi kentte gezilecek yerleri dikkatlerinize sunacağız.
Çankırı'da çok eski bir tarihe sahip bir cami bulunmaktadır. Burası Taş Cami.
Bu cami, Çankırı'daki Selçuklu döneminden kalma en önemli yapıdır. Bu cami, Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Alaaddin Keygubad döneminde Çankırı Atabay'ı Cemaleddin Ferruh tarafından 1235 yılında yaptırılmıştır.
Ayrıca Cemaleddin Ferruh'un 1242 yılında yaptırdığı dar-ül hadis de bulunmaktadır. Bu yapıya halk arasında Taş Cami denilmektedir. Mimari özelliklerinin yanı sıra yapıyı önemseyen bir diğer husus da yapının üzerinde biri heykel, diğeri heykel formunda olmak üzere iki adet figürlü taş parçasının bulunmasıdır. Yapının üzerinde, birbirine dolanmış iki yılanın tasvir edildiği ve günümüzde "Tıbbi Sembol" olarak kullanılan ilk parça yer alıyor. Çankırı Müzesi'nde sergilenen ikinci eserde ise günümüzde "Eczacı Sembolü" olarak kullanılan, fincan etrafına dolanmış yılan figürü yer alıyor. Bina uzun yıllar Movlavi Kasrı olarak da kullanılmıştır.
Tuz mağarası
Çankırı merkeze 20 km uzaklıkta bulunan ve Hitit döneminden beri işletildiği tahmin edilen tuz yatakları ülkemizde en büyük kaya tuzu rezervlerine sahiptir.
Tuz elde etmek için açılan oyukların oluşturduğu mağarayı ziyaret edenler, kendilerini modern bir otoyol tünelinde sanıyor. Yaklaşık 100 hektar alana sahip olan mağara birçok galeriden oluşuyor. Yer yer tuz sarkıt ve dikitlerinin bulunduğu mağarada üretilen kaya tuzu, ilimizdeki tuz fabrikalarında işlenerek sofra ve sanayi tuzu olarak ülke genelinde satılmaktadır. Çankırı Valiliği, mağara içerisine farklı dönemlere ait heykel ve rölyeflerin yerleştirileceği "Kristal Sanat Galerisi" projesini ve projenin ilk adımı olan tuz heykellerini hayata geçirerek mağarayı turizme kazandırmayı hedefliyor. mağarada sergileniyor. Sabit sıcaklık ve nem değerleri ile özellikle astımlılar için faydalı olabilecek bir ortama sahip olan mağaranın sağlık turizmine kazandırılması için çalışmalar sürüyor.
Sultan Süleyman Camii
Memar Sina'nın misafirlerinden Sadığ Kalfa tarafından yaptırılan cami, Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle 1558 yılında ibadete açılmıştır. Merkez bölgede yer alan kare planlı caminin ortası büyük tam kubbeli, bu kubbenin dört yanında yarım kubbeli, duvarları ve minaresi kesme taştan, üstleri taştan, kubbeleri ise kesme taştan yapılmıştır. kurşunla kaplıdır.
Çalar Saat (Saat Kulesi)
Çalar saatin İsviçre yapımı olduğu ve 19. yüzyıla tarihlendiği söyleniyor. Yüzyılın ortalarında Sultan Abdülhamid'in Çankırı'ya gönderdiği kule platformun üzerine yerleştirildi. Şehre hakim bir noktada bulunan saat kulesi 15 metre yüksekliğindedir. Üst katta bir balkonu var ve saat dört yönde çalıyor. Kurşun kubbeyle örtülmüştür.
Buğday pazarı medresesi
Kent merkezindeki Buğday Pazarı camiinin avlusunda yer alan eser, 18. yüzyılda inşa edilmiş. Taş kaide üzerine ahşaptan inşa edilen iki katlı yapı, kuzey-güney yönünde dizilmiş çok sayıda hücreden oluşuyor. Buğday Pazarı (Hazimiyya) medresesinin kayıtlarında Sofizade Mustafa Hazım Efendi tarafından yaptırıldığı ve burada 19 yaşında bir öğrencinin eğitim gördüğü bilgisi bulunmaktadır.
Çivitçioğlu Medresesi
Ulu Cami'nin kuzeydoğusunda yer alan dikdörtgen planlı, birinci katı taştan yapılmış olup ana binası Bağdadi'dir. Yerden 1,5 m yükseklikte ahşap kumandaların üzerine yerleştirilir. Üzeri Türk kiremitleriyle örtülü bir çatı ile örtülüdür. Köşelerdeki yuvarlatılmış saçaklar yeterince geniş olup, saçak dipleri ahşap raylarla sabitlenmiştir. 17. yüzyıldan günümüze ulaşan kent merkezindeki eser, doğu-batı yönünde avluya dizilmiş iki katlı, tek sıra hücrelerden oluşuyor. Hücrelerin önünde her iki katta da bir dizi ahşap revak bulunmaktadır. Bina günümüzde geleneksel Türk süsleme sanatlarının üretildiği ve sergilendiği bir sanat merkezi olarak kullanılmaktadır.
Çankırı Kalesi
Kale şehrin kuzeyinde küçük bir tepe üzerine kurulmuştur. Duvarları moloz taş ve tuğla karışımından örülmüştür. Geçmişte yerleşim yeri olarak da kullanılan kaleden günümüze birkaç duvar kalıntısı kalmıştır. Bugün kaledeki tek önemli yapı Çankırı, Kastamonu ve Sinop fatihi Emir Karatek'in türbesidir. Büyük Selçuklu hükümdarı Sultan Alparslan'ın generallerinden Emir Karatekin, 1074 yılında Çankır'ı fethederek vefatına kadar burada görev yaptı. Türbe Danişmend Dönemi eserlerinden olup, tuğla ve moloz taştan yapılmış sade bir yapıdır. İçerisinde dört lahit bulunmaktadır.
Bugün bu antik kentte çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır. Çankırı turizm açısından çok önemli bir bölge. Bunu dikkate alan hükümet, bu kadim kentte turizmin gelişmesi için önemli adımlar atmaya devam ediyor. Bu antik kente yolunuz düşerse tarihi eserleri mutlaka ziyaret edin.