Dede Mehmet'e Dair Hatıralar

Dede Mehmet’e Dair Hatıraları

27 Ağustos 2018 tarihinde Manisalıların yakından tanıdığı Tezcan Karadanışmanla Dede Niyazi ve Dede Mehmet hakkında konuştuk.

Dede Niyazi’nin oğlu Dede Mehmet ve Dede Niyazi’nin damadı İsmail Usta

, Cumhurbaşkanı Celal Bayar Manisa Pamuklu Mensucat Fabrikasının açılışı.1952. Cumhurbaşkanı celal Başbakan Adnan Menderes ve en sağda Dede Mehmet

“Dede Niyazi’nin kızı Fatma Hanım’la evlenen İsmail usta vardı. Çok usta bir aşçıydı. Dede Niyazi gibi yemek yapardı. Bunun bir özelliği vardı. Bir ay boyunca içki içmez ancak bir de bakarsın iki üç ay ayık gezmezdi.

Dede Niyazi’nin oğlu Dede Mehmet’le Damadı İsmail Usta lokantalarını ayırdılar. İsmail Usta karşıya, şimdiki demircinin olduğu yerde bir dükkân açtı. Orası eskiden bir arsaydı. Orayı mutfak ve tezgâh yaptı. Ancak Dede Mehmet orada bu işi yürütemeyeceğini anlayınca Beyza Filin bodrum katındaki lokantayı tuttu.

 Dede Mehmet ise Taşçılar Mescidinin yanındaki Dede Niyazi’nin eski lokantasının bulunduğu yerde kaldı. Ancak yine de birlikte iş yapıyorlardı. Fakat Mehmet Efendi ayrılınca müşterinin çoğu İsmail Ustaya kaldı.

Ancak Dede Mehmet daha sonra Hükümetin köşesinde şimdi lokanta olan yere taşındı. Şimdilerde Kapalıçarşı Kebapçısı olarak hizmet veren yerdeydi. Burada da işler iyi gitmeyince dükkânı kapattı. İsmail Usta Dede Niyazi’nin yerinde bir süre daha devam etti. Ancak fazla sürmedi. O da kapattı.

Daha sonra Dede Mehmet ve İsmail’in yetiştirdiği şimdiki Mustafa Balkanlının babası vardı Hüseyin Efendi ve İsmail Ustanın hanımı Nesibe Hanım birlikte dükkân açtılar. Bir süre böyle devam eden dükkân Nesibe hanımın vefatıyla mirasçılar arasında anlaşmazlık çıktı. Hüseyin Efendi’de daha sonra Beyaz Filin sağ alt karşısında köşenin yanında “Büyük Dede Lokantası” adıyla bir dükkân açtı. Hüseyin Efendi ölünce oğlu Mustafa’ya kaldı. Beyaz Filin karşısındaki dükkân yıkılıp apartman yapılınca Mustafa’da lokantayı eski postanenin karşısındaki şimdiki yerine taşıdı.”

Dede Niyazi’nin Yemekleri

“Dede Niyazi’nin ye yemekleri daha çok et ve sebzeli yemeklerden oluşurdu. Tencerede pişerdi. Kendisi kesinlikle içki satmazdı. Ancak akşamları müdavim müşterileri vardı onlar kendi aralarında içerdi. Akşamları ızgara köfte yapar ve cebinde getirdiği rakısını köfteyle içerdi.

Dede Niyazi’nin lokantasına Manisa’nın belli başlı memurları, müdürleri, röntgen mütehassısı Muhittin Güvenlik Bey gibi çok farklı insanlar gelirdi. Öğle saatlerinde sıra olurdu. Mesela ben karnıyarık yemeğinin tadını hiç unutamam.”

Av. Bülent Kar Bey’de eski Dede Lokantasını eski dükkânına bir kere geldiğini ifade ederek Dede Niyazi’nin yemeklerinden yediğini ifade ediyor.

Manisa’ya gelen sanatçılar, tiyatrocular… Dede Lokantasında yemek yemeden gitmezdi.

Manisa’ya özel olarak yemek yemeğe Dede Niyazi’ye gelenler olurdu. Bunlardan hiç unutmadığım şahsiyetlerden birisi de eski dışişleri bakanlarından Prof. Dr. Yusuf Hikmet Bayur’dur.

Yusuf Hikmet Bayur çarşıdan geçerken herkes ayağa kalkıp saygı göstermişti. O da şapkasını çıkararak bizleri selamlamıştı.

Yazar Osman Özbaş söze girerek Dede Niyazi’nin lokantasının aynı zamanda bir kültür hizmeti yaptığını ifade ediyor.

Dede Niyazi’nin Balkanlardan getirdiği bir Bektaşi kültürü olduğu anlaşılmaktadır. Her ne kadar lokanta olarak hizmet verse de Bektaşi müzik çevreleri de orada müzikli eğlenceler düzenlerdi.

Taşçılar Mescidinin köşesindeki Dede Lokantasının tabelasında “Dede Lokantası: Niyazi İçen, İsmail Çeken” yazardı.

Dede Niyazi ve İsmail beyin soyadları daha sonraları oğulları tarafından değiştirilmiştir.