Çernobil faciasının üzerinden tam 35 yıl geçti

Bugün, Sovyetler Birliğinin sebep olduğu, dünyada yaşanan en büyük nükleer kaza olan Çernobil faciasının yıl dönümü. Üzerinden otuz beş yıl geçse de Çernobil nükleer felaketinin olumsuz etkileri hâlâ devam ediyor.

Tam 35 yıl önce Çernobil Nükleer Santralinde meydana gelen kaza, dünyayı derinden etkiledi. Çernobil nükleer felaketi insanlığın varlığını tehdit etti. Yedi milyon kişinin zarar gördüğü patlama sonucu oluşan radyoaktif bulutlardan Türkiye de etkisi gösterdi.

UKRAYNA, FELAKETİN 35. YIL DÖNÜMÜ HAKKINDA: BİR DAHA ASLA TEKRARLANMAMALI

Ukrayna Parlamento Başkanı Dmıtro Razumkov Çernobil faciasının 35. yıl dönümü dolayısıyla yayımladığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Bugün Çernobil Nükleer Santralinde yaşanan trajik olayların 35. yıl dönümü. İnsanlık tarihindeki en büyük insan yapımı çevre felaketlerinden birine yol açan bir kaza. O gün birçok insanın hayatını ‘öncesi’ ve ‘sonrasına’ ayırarak hafızalarında derin bir iz bıraktı.

Çernobil Nükleer Santralindeki kaza birkaç neslin hayatını etkiledi ve onarılamaz hasara neden oldu. Çevre kirliliğine neden olan kaza, istasyon çevresindeki alanı yasak bölge haline getirmiştir. Afet yüzünden binlerce insan evlerini terk etti. Ama en önemlisi, bu trajedi masum insanların hayatlarını aldı ve sakat bıraktı… Çernobil felaketi, hepimize insan hatalarının ne kadar feci sonuçlara yol açabileceğini hatırlatıyor. Çernobil kazasının kurbanlarını her zaman hatırlamalıyız. Ve bir daha asla tekrarlanmaması için mümkün olan her şeyi yapmalıyız.”

ÇERNOBİL FACİASI NASIL MEYDANA GELDİ?

Çernobil 1970’te açılmış bir nükleer santraldi. Ukrayna’nın kuzey bölgesinde, Kıyiv’e bağlı bir yerleşim biriminde bulunan bu santralde, kaza günü dört reaktör aktifti. Bir deney için 26 Nisan günü çalışmalar başlamıştı. Ancak bir şeyler ters gitmiş ve deneyde kullanılan reaktörde önlenemeyen çekirdek tepkimeleri meydana gelmiş bir anda çok yüksek seviyelere çıkan ısı patlamaya yok açmıştı. Tüm santralin yandığı kazada tek kötü durum yangın değildi zira tepkimeler sonucu ortama yüksek miktarda radyasyon yayılmıştı.

SOVYETLER OLAYI GİZLEMEYE ÇALIŞMIŞTI…

Sovyetlerin denetimindeki Çernobil’deki nükleer felaket önceleri SSCB yönetimi tarafından örtbas edilmeye çalışıldı. O günlerde Sovyetler hiç bir açıklama yapmadı. Kazada ölen 30’dan fazla insanın ölümü de görmezden gelindi. Ancak kazadan günler sonra 28 Nisan 1986 günü, radyoaktif bulutlar çoktan İskandinavya’ya ulaşmış ve Avrupa’daki anormal radyasyon değerleri ve Avrupa ülkelerinden gelen baskı SSCB’yi felaketi tüm dünyaya açıklamak zorunda bıraktı. Olayın açıklanmasının ardından Çernobil faciası, dünya basınında büyük yankı uyandırdı. Türkiye’de Ukrayna’nın şu anki baskenti Kıyiv’de olan Çernobil faciasından en çok etkilenecek ülkelerden biriydi.

PATLAMANIN ETKİLERİ YIKICI OLDU

Ukrayna’da 18.000 km2’lik tarım toprakları radyoaktif kirlenmeye maruz kaldı. Ülke ormanlarının yüzde 40’ı (toplam 35.000 kilometrekare) kirlendi.

Greenpeace, gerçekletirdiği bir bilimsel çalışma ile Ukrayna’nın bir bölgesindeki süt ürünlerini inceledi. Sütteki uzun ömürlü radyoaktif maddeler çocuklar için gerekli olan maddenin çok üzerindeydi.

Çernobil nükleer reaktörünün bulunduğu bölgenin 30 kilometre çapındaki alan insansızlaştırıldı. Bölgeden 135.000 insan uzaklaştırıldı ve yaşam alanları boşaltıldı. Reaktör binası 410.000 m3 çimento ve 7.000 ton çelik kullanılarak gömüldü. 

Facianın yaşandığı binanın altı betonlandı. Besin maddeleri başka bölgelerden getirildi ve kontamine (radyasyon bulaşı olan) yiyeceklerin tüketimi yasaklandı. Çeşitli tanı merkezleri kuruldu.

FELAKETİN KORKUNÇ ETKİLERİ HALEN DEVAM EDİYOR

Felaketin etkilerinin en yoğun olarak görüldüğü ülkeler Ukrayna, Rusya ve Belarus’ta 2004 yılına kadar 18 yaş altı 4000 çocukta tiroit kanseri vakası görüldü.

Resmi raporlar, ölümcül kanser vakalarının sayısını 9.000 olarak hesaplıyor. bağımsız bilim adamları ise 30.000 ile 60.000 arasında insanın Çernobil’in sebep olduğu kanser türlerinden dolayı öleceğini tahmin ediyor.