Çağhan Sarı Ve 27 Mayıs

27 Mayıs 1960 ihtilali Cumhuriyet tarihimizde önemli bir yer tutar. Bu tarihte demokrasiye dur denilmiş ve askeri idare ülkeye el koymuştu. Tek partili dönemden çok partili döneme geçişin kahramanlarından olan DP (Demokrat Parti)  iktidarı güç yoluyla iktidardan indirilmişti.

27 Mayıs 1960 ordunun yönetime el koyması askeri darbelerin Cumhuriyet dönemindeki temelini teşkil eder. DP’nin hatası vardır yoktur, karşısındakiler doğru veya yanlış yapmıştırdan önce milletin oyu ile iktidara gelmiş bir partinin kaba kuvvetle görevden uzaklaştırılması kabul edilebilecek bir şey değildir.

Altmış ve daha yukarı yaşlarda olanlar ihtilalle ilgili bir şeyler hatırlarlar. Daha küçük yaşlarda olanlar için de araştırma konusudur.

27 Mayıs 1960 ihtilalinden benim hatırımda kalanlar var tabi. Hatırlıyorum; Çocuk yaşlarında iken köyümüzde misafir olarak bulunduğumuz anneannemlerin evinde o zaman anlayamadığım bir tedirginlik vardı. Anneannem (biz o zaman ebe derdik) en büyük çocuğu olan annemle köşelere çekilir kısık sesle, gözleri yaşlı konuşmalarına şahit olurdum. Karakterim gereği neden ağladıklarını sormadım ama her zamanki düşüncemle nedenlerini düşündüm. Aile içi sıkıntı mı var dedim ama radyoda dedem ajans dinlerken herkes pür dikkat eder ve korku ve üzüntüleri yüzlerine yansırdı.

Kaç gün geçti veya geçti mi bilmiyorum ama bir sabah evin önüne askeri araç geldi, silahlı jandarmalar indiler başlarındaki asker, dedemi sordu ve dedemi biraz da inciterek alıp götürdüler. Günlerce evde hüzün hâkim olduğunu hatırlıyorum.

27 Mayıs’a ve Türkeş’e katı tutum içinde olan dedem ve ailesini ben Türkeş’e, MHP ye oy verecek duruma getirmiştim.

Bunları neden anlattım. Okuyan, araştıran, yazan, konuşan genç insanlar benim vazgeçilmezlerimdir. Çünkü yarınlarımızı şekillendirecek onlardır. Hele bu genç insanlar milli kimliğini onur ve gururla taşıyanlar olursa onların yanında olmak farzdır.

Genç tarihçi Çağhan Sarı Hocanın üç kitabına sahip oldum, imzalamış göndermiş var olsun. Çağhan Sarı İstanbul doğumlu. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih bölümü mezunu. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalında yüksek lisansını yapmış. Cumhuriyet Tarihi dalında Bilim Uzmanı unvanını almış bir genç tarihçi. Aynı zamanda hakemli hakemsiz birçok dergide makaleler yazıyor. Bir Darbenin Algı Yönetimi 27 Mayıs- Eskişehir’in Demokrasi Serüveni isimli araştırma kitapları var. Ayrıca Ustaya Saygı I- II ve Gel Dosta Gidelim Gönül adlı kitapları arkadaşlarıyla beraber çıkarmışlar.

27 Mayıs adlı kitabını okudum. Çok enteresan geldi bana. 27 Mayıs’ın kronolojik sıralamasını yapmamış, hatta 27 Mayıs ihtilali ile ilgili başlangıç ve oluş ve sonrası ile ilgili bilgi de vermemiş. Ama ondan daha önemlisi şimdiye kadar benim bildiğim kadarıyla hiçbir araştırmacı bu önemli hadiseyi bu şekilde incelememişti. Çağhan Sarı Hocam 27 başlangıç ve oluşumundan çok kısa bahsetmiş ama ağırlık ihtilalden sonra ihtilalcilerin kendilerini aklama, haklı gösterme çalışmalarını araştırmış ve okuyucuya aktarmış.

DP İktidarı çok partili demokratik hayata geçmek için çalışmış, başarmış ve iktidar olmuş. İlk dört senesi başarılı geçerken daha sonraki yılda ve yıllarda geliş sebebini bir kenara bırakarak iktidar benim, çok şeyi yapma hakkına sahibim düşüncesine evrilmiştir.

İhtilali yapanlar yaptıkları işin meşru olmadığını anlayıp kendilerini halkın gözünde haklı çıkarmak düşüncesiyle dergiler, kitaplar, broşürler, ilanlar hazırlatarak DP iktidarının kendilerine göre yanlışlarını ortaya koymuşlar.

Bunları yaparken de propaganda tekniğini kullanmış DP ve taraftarlarını hatalı, yanlış ve suçlu gösterme yoluna gitmişilerdir. Bu konuda yazar Çağhan Sarı adı geçen kitabının 25-26. sayfalarında şunları yazar. “Darbenin ilk kara propaganda örneği ise 27 Mayıs’ın öğle saatlerinde Eskişehir’de yaşanmıştır. Hava Generali Bedii Kireçtepe imzasıyla şehrim hoparlörlerinden anons edilip havadan atılan bildirilere göre Menderes ve DP’nin ileri gelenleri, on iki uçak dolusu para ve altınla yurt dışına kaçmak üzere yakalanmıştır.” Bir başka yerde de; “ Celal Bayar’ın yüklü bir serveti olduğu, Kars Ardahan’ın SSCB’ye bırakılacağı, Menderes’in talimatıyla üniversite öğrencilerinin öldürülerek asfaltlara gömüldüğü gibi gerçek dışı iddialar işlenmiştir” diye belgelemektedir. Yazar Çağhan Sarı bu bildirilerin arkasından önemli bir tespitte de bulunmaktadır. “Cunta, DP iktidarını gözden düşürmek için izledikleri propaganda faaliyetinin uluslararası alanda, Türkiye’nin itibarına ne denli ağır darbe vurduğunun farkında değildi.” diyerek yapılanların ülkemize getirdiği ve getireceği zararları da işaret etmektedir.

Tekraren söylüyorum benim tespitlerime göre konu ile ilgili araştırmaların konusu itibariyle ilki. 27 Mayıs İhtilali ile ilgili araştırma yapacakların veya sağlam bilgi sahibi olmak isteyeceklerin okuması gereken bir kitap olarak görüyorum.

Başarılar dilerim Çağhan Sarı hoca, yolun açık olsun.