CAESAR MEHMET HAN! - Yazan: Rutkay KIRLI
19 Eylül 2020 - 19:40
CAESAR MEHMET HAN!
Bugün Devlet-i Aliyye’ nin 7. padişahı II. Mehmet’ in İstanbul’ u fethettikten sonra kazandığı çok önemli bir unvandan bahsedeceğim. Tahminimce aklınıza ilk ‘’Fatih’’ geldi. Bunu çok normal karşılıyorum çünkü biz onu daha çok Fatih Sultan Mehmet ismiyle tanıyoruz.
Bugün bahsedeceğim unvan, Sultan Mehmet’ in İstanbul’ u fethettikten sonra neredeyse her fetvasında kullandığı ‘’KAYSER-İ RUM’’ unvanıdır. Öncelikle bu unvan Osmanlı Devleti’ nde sadece Fatih Sultan Mehmet’ in değildir. II. Mehmet’ den sonra da tahta geçen padişahlar bu unvanı kullanmaya hak sahibidir ancak çoğu padişah Kayser-i Rum unvanını kullanmayı tercih etmemiştir. Sultan Mehmet Han’ ın, Kayser-i Rum unvanını bu denli sahiplenmesi ve diğer padişahların da çok kullanmaması sebepleriyle olsa gerek tarihçilerimiz Sultan Mehmet Han’ ı direkt olarak Kayser-i Rum olarak tanımlamışlardır. Şimdi bu yüce unvanı sizlere dilim döndüğünce tanıtmaya çalışacağım.
Öncelikle unvan esasen ‘’Kayser’’ değildir. Latincede ‘’Caesar’’ şeklinde yazılır, Türkçede ‘’Sezar’’ şeklinde okunur. Caesar, Roma İmparatorluğu’ nda imparatorlara verilen bir unvandır. Bu unvanın doğmasına vesile olan kişi, Roma Cumhuriyeti’ nin imparatorluğa dönüşmesinde başrol oynayan isimlerden birisi olan Jul Sezar’ dır. Jul Sezar, Roma Cumhuriyeti diktatörüdür. Jul Sezar’ dan sonra devlet yoluna imparatorluk olarak devam etmiştir. İmparatorluğun da ilk kralı Jul Sezar’ ın evlatlığı olan Augustus olmuştur. Augustus, iktidara geldikten sonra Jul Sezar’ ı adeta tanrılaştırmıştır, bu nedenden dolayı da ‘’Caesar’’ kelimesini kendi isminin yanına ekletmiştir. Daha sonra bu Roma’ da bir gelenek haline gelmiş, sonraki imparatorlar da isimlerinin yanına ‘’Caeser’’ unvanını ekletmiştir.
Çeşitli nedenlerden dolayı Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı olmak üzere iki parçaya bölünmüştür. İlerleyen tarihi süreçte Doğu Roma İmparatorluğu’ nda(Bizans) Yunanca resmi dil haline gelmiştir. Devamında kelimenin orijinal hali olan Caesar’ ın okunuşu, Yunan diline göre ‘’Kaisar’’ hâlini almıştır, kelime bir nevi asimile olmuştur. Sonuç olarak kelime İslam Edebiyatı’ na ve Türkçeye ‘’Kayser’’ biçiminde girmiştir.
Sultan Mehmet Han, İstanbul’ u fethettikten sonra kendisini ‘’Kayser-i Rum’’ olarak tanıtmıştır. Özellikle Vatikan Sultan Mehmet Han’ ı ‘’Kayser-i Rum’’ olarak muhatap almıştır.
Bugün bahsedeceğim unvan, Sultan Mehmet’ in İstanbul’ u fethettikten sonra neredeyse her fetvasında kullandığı ‘’KAYSER-İ RUM’’ unvanıdır. Öncelikle bu unvan Osmanlı Devleti’ nde sadece Fatih Sultan Mehmet’ in değildir. II. Mehmet’ den sonra da tahta geçen padişahlar bu unvanı kullanmaya hak sahibidir ancak çoğu padişah Kayser-i Rum unvanını kullanmayı tercih etmemiştir. Sultan Mehmet Han’ ın, Kayser-i Rum unvanını bu denli sahiplenmesi ve diğer padişahların da çok kullanmaması sebepleriyle olsa gerek tarihçilerimiz Sultan Mehmet Han’ ı direkt olarak Kayser-i Rum olarak tanımlamışlardır. Şimdi bu yüce unvanı sizlere dilim döndüğünce tanıtmaya çalışacağım.
Öncelikle unvan esasen ‘’Kayser’’ değildir. Latincede ‘’Caesar’’ şeklinde yazılır, Türkçede ‘’Sezar’’ şeklinde okunur. Caesar, Roma İmparatorluğu’ nda imparatorlara verilen bir unvandır. Bu unvanın doğmasına vesile olan kişi, Roma Cumhuriyeti’ nin imparatorluğa dönüşmesinde başrol oynayan isimlerden birisi olan Jul Sezar’ dır. Jul Sezar, Roma Cumhuriyeti diktatörüdür. Jul Sezar’ dan sonra devlet yoluna imparatorluk olarak devam etmiştir. İmparatorluğun da ilk kralı Jul Sezar’ ın evlatlığı olan Augustus olmuştur. Augustus, iktidara geldikten sonra Jul Sezar’ ı adeta tanrılaştırmıştır, bu nedenden dolayı da ‘’Caesar’’ kelimesini kendi isminin yanına ekletmiştir. Daha sonra bu Roma’ da bir gelenek haline gelmiş, sonraki imparatorlar da isimlerinin yanına ‘’Caeser’’ unvanını ekletmiştir.
Çeşitli nedenlerden dolayı Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı olmak üzere iki parçaya bölünmüştür. İlerleyen tarihi süreçte Doğu Roma İmparatorluğu’ nda(Bizans) Yunanca resmi dil haline gelmiştir. Devamında kelimenin orijinal hali olan Caesar’ ın okunuşu, Yunan diline göre ‘’Kaisar’’ hâlini almıştır, kelime bir nevi asimile olmuştur. Sonuç olarak kelime İslam Edebiyatı’ na ve Türkçeye ‘’Kayser’’ biçiminde girmiştir.
Sultan Mehmet Han, İstanbul’ u fethettikten sonra kendisini ‘’Kayser-i Rum’’ olarak tanıtmıştır. Özellikle Vatikan Sultan Mehmet Han’ ı ‘’Kayser-i Rum’’ olarak muhatap almıştır.
Rutkay KIRLI
FACEBOOK YORUMLAR