Büyük Babür Devleti - Yazar: Waseem Ahad

Mughal (Babür) Devleti günümüzdeki Hindistan ve çevresinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk Devleti’dir. Babür Şahtarafından 1526 yılında kurulduğu için Babür Devleti olarak da adlandırılmıştır. Devlet 17.yy’ın sonu ile 18.yy’ın başında gücünün zirvesine ulaşmıştır.  Hindistan’ da 3.2 milyon kilometre karelik bir bölgeye yayılan devletin nüfusunun 150 milyona yakın olduğu tahmin edilmektedir.

Babür, Önce Timurlular Devletinin Hanıydı

Babür önce Timurlular Devletinin hükümdarıydı. Şimdiki (Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan sınırlarında) Özbekler ile savaşta yenilip Afganistan’a kaçmıştır ve orada Afganistan hanlığını kurmuştur. 10 sene Afgan Hanı olarak kaldığı bilinir. Sonra Hindistan’a gidip çok az sayıdaki askeriyle koskoca Hindistan iktidarlığını ele geçirmiştir. Devleti de Büyük Moğol devleti olarak adlandırmıştır. Babür ölünceye kadar asker toplayıp Timur Devletini geri almak için hayal etmiş ancak 4 senelik iktidarından sonra vefat etmiştir. Babür Devleti’nin hâkimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Afganistan, Pakistan, Bangladeş ve Hindistan’ı kapsayan yüz ölçümüne sahip olmuştur. Devletin klasik dönemi, Ekber Şah’ın 1556 yılında tahta çıkması ile başlar. Babür Devleti’nin 5. Sultanı Şah Cihan’ın saltanatı, devletin mimarlık ve sanat alanında altın çağı olmuştur. Taç Mahal ‘in yanı sıra pek çok mükemmel eser onun döneminde yapılmıştır. Babür Devletinin, Eyrengzib’in hükümdarlığı sırasında toprak genişlemesi doruk noktasına ulaşmıştır. Bu dönemde 150 milyonluk nüfusu ile Babür Devleti dünya nüfusunun dörtte birine hükmeder konumdadır.

İkinci Büyük Türk İslam Devleti Babür

Osmanlı, Kanuni Sultan Süleyman Han, II. Selim Han, III. Murad Han dönemlerinde en geniş topraklara ulaşmıştır. Babür Devleti de aynı dönemlerde en geniş topraklara ulaşmıştır. Böylece 16.yüzyıl boyunca iki Türk İslam Devleti damgasını vurmuştur. 1739 yılında Nadir Şah döneminde İran güçleri tarafından Karnal Savaşında mağlup edilen Babür Devleti, 18. yüzyılın ortalarından itibaren idari ve ekonomik olarak zayıflamaya başlamıştır. Son hükümdar II. Bahadır Şah’ın sadece şehir üzerinde otoritesi vardır. 1858 yılında bölgeyi işgal eden İngilizlerce Babür Devletine son verilerek Hindistan, Büyük Britanya İmparatorluğuna bağlanmıştır. Babür Devleti uluslararası literatürde Farsça Moğol anlamına gelen Mughal olarak yer alır. Devletin kurucusu Babür Şah’ın anne tarafından atası olan Moğol İmparatorluğunun kurucusu Cengiz Han’ın oğlu Çağtay’ın kurduğu Çağatay Hanlığı İslamiyet’i kabul etmiş ve Türkleşmiştir. Babür Şah’ın baba tarafından atası olan ve soyu bir Türk-Moğol boyu olan Barbaslar’a dayanan Emir Timur da Müslüman ve Türk’tür.  Anadili Çağtay Türkçesi olan ancak Fars kültüründen yoğun olarak etkilenmiş olan hanedanın üzerindeki bu etki, Hindistan’da bu kültürün önemli derecede gelişmesine neden olmuştur. Babür Şah’tan sonra Türk kültürü ve Türk dilinin yavaş yavaş etkisi azalmış ve yerini Farsça, daha sonra da Urduca almıştır.

Cumhurbaşkanlığı Forsundaki Yıldız

Günümüzde Özbekistan, Kırgızistan, Afganistan ve Hindistan’da da mirasına sahip çıkılan Babür Devleti, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Cumhurbaşkanlığı Forsu’na birer yıldızla işlenen tarihteki 16 büyük Türk Devletinden biridir.

ORHA AJANS: Ortalık Haber Ajansı