BM Genel Sekreteri: Doğu Türkistan'a insan hakları heyetinin ziyareti için Çin'le ciddi müzakere yürütüyoruz

Çin’in Doğu Türkistan’daki sistematik baskı ve asimilasyon politikalarını araştırmak için uluslararası heyetin bölgede inceleme yapmasına ilişkin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’ten bir açıklama geldi. Guterres, Çin makamları ile ciddi müzakere içinde olduklarını vurguladı.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kanada’nın resmi yayın organı CBC’ye 28 Mart 2021 tarihinde verdiği demeçte; BM İnsan Hakları heyetinin, Doğu Türkistan’a erişimi ve inceleme yapmasına ilişkin Çin yönetimiyle müzakere sürecine başladıklarını bildirdi. Çin ile “ciddi müzakere” yaptıklarını kaydeden Guterres, yaşanan insan hakları ihlallerini araştırmak için çaba sarf ettiklerini ve sonuç almayı umduklarını dile getirdi.

Doğu Türkistan’a uluslararası gözlemci heyetin gitmesinin ve sınırsız bir şekilde erişimin sağlanmasının önemli olduğunu belirten Antonio Guterres’in Kanada medyasına verdiği demeç şu şekilde:

“BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği ofisi ile Çinli yetkililer arasında, Uygur Türklerine ve diğer Müslüman azınlıklara karşı insan hakları ihlallerine dair iddiaları araştırmak için ciddi müzakere yapılıyor. Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ne (Doğu Türkistan) BM yetkililerinin girmesine izni verme konusunda umarım yakında bir anlaşmaya varılacak ve İnsan Hakları Yüksek Komiseri kısıtlama veya sınırlama olmaksızın Çin’i ziyaret edebilecek.”

DOĞU TÜRKİSTAN’DA YAŞANANLARI, BM İNSAN HAKLARI HEYETİNİN RAPORLAMASI GEREKİYOR

Hatırlanacağı üzere, BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Çin yönetiminin ağır insan hakları ihlalleri işlediği Doğu Türkistan’da bağımsız bir değerlendirme yapılmasının önemine dikkat çekmişti. Doğu Türkistan’daki keyfi gözaltı, kötü muamele, cinsel şiddet (taciz, tecavüz vakaları) ve zorla çalıştırma raporlarının kapsamlı ve bağımsız bir değerlendirme gerektirdiğini dile getirmişti. Başta parlamentolarında Doğu Türkistan’da yaşanan hak ihlallerini soykırım olarak kabul eden ABD, Hollanda ve Kanada olmak üzere dünya üzerindeki bir çok ülke, Çin’in toplama kampları eliyle işlediği baskılar, keyfi gözaltı ve şiddetin asimilasyon politikası haline gelmesi noktasında endişesi bulunuyor. Bu konuda, Birleşmiş Milletler tarafından gönderilecek bağımsız heyetin, Doğu Türkistan’da yaşanan süreci izlemesi ve rapor etmesi önem taşıyor.

DİNİ, ETNİK VE SİYASİ BASKILARIN MERKEZİ: DOĞU TÜRKİSTAN

Çin hükumetinin sistematik baskı ve asimilasyonlar ile dini, etnik, kültürel ve siyasal anlamda “soykırıma” varan faaliyetleri, her geçen gün dünya kamuoyunun daha çok gündemine geliyor. ABD Dışişleri Bakanlığının açıkladığı verilere göre Doğu Türkistan’da yaklaşık 2 milyona yakın Uygur Türkü ve diğer azınlıklara mensup Müslümanlar, eğitim adı altında zorla toplama kamplarında tutulmakta.

Etnik ve kültürel ayrımcılığa ve insan hakları ihlallerine maruz kalan Doğu Türkistanlılar, ucuz iş gücü olarak Çinli şirketlerde çalıştırılıyor. Öte yandan, Birleşmiş Milletlerin resmi verilerine göre ise, Pekin idaresinin kültürel soykırım uyguladığı Doğu Türkistan’daki toplama kamplarında 1 milyondan fazla Uygur Türkünü zorla tutuyor. Farklı kaynaklarda cezaevleri ile gözaltı merkezlerinde tutulanlarla birlikte bu rakamın 3-4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor.

Çin hükumeti, dünya kamuoyundan toplama kampındaki Uygur Türklerinin durumuna dair tüm verileri gizlemektedir. Ancak, ABD Dışişleri Bakanlığı verilerine göre 2 milyonu aşkın Doğu Türkistanlı toplama kamplarında zorla tutuluyor. Çin Komünist Partisinin sistematik baskı ve şiddet politikalarına maruz kalan Uygur Türkü ve azınlıklar, birçok hak ihlali ile karşı karşıya kalmaktadır.

Kırım Haber Ajansı - QHA

Ömer Cihad Kaya
29 Mart 2021, 12:02