Bir ayçiçeği büyür, güneşe doğru… - Yazan: AFŞİN SELİM

Soğuğu sevmez. Yüksek yerlerde yetişmez. Sağlam ve kuvvetli kökleriyle toprağa sıkı sıkıya bağlı olarak yaşar. Toprak, asitli olmamalı. Nehir kıyıları gibi potasyumca zengin topraklarda verimi artar. Gövdesi de, en az kökleri kadar kuvvetlidir. Kökünden koparmak mı? Bozulurlar. Bir müddet suda bekletilseler bile… Işığa karşı duyarlıdır. Güneşin bir anlık hareketi mühimdir onun için, yüzü güneşe dönüktür çünkü… Yüzünü güneşe döndüğü müddetçe, sureti güzelleşir. Güneşinden alır güzelliğini… İstikametinden sapmaz. Canavar otlarına ve kargalara rağmen… Dadanırlar. Canavar otları sömürgendirler, köklerine yapışırlar ayçiçeğinin, beslenmesine zarar verirler. İşbu yüzden uzmanlar, uygun tarım koruma ilaçlarının kullanılması gerektiğini tavsiye ederler. Fakat zamanında, eksiksiz ve aksatmadan… Belli bir olgunluğa eriştikten sonra, hastalığa yakalanabilme ihtimali vardır, ayçiçeğinin. İlk belirti, yapraklarının üzerindeki lekeler şeklinde ortaya çıkar. Kısa zaman içinde çoğalan lekeler, yaprağın pek çok yerinde dağınık vaziyette görülürler. Bu lekeler zamanla büyüyüp, birleşerek yaprağın tüm yüzeyini kaplar. Dikim sıralarının yönü rüzgâr sirkülâsyonuna fırsat verecek şekilde planlanırsa, daha sağlıklı ayçiçeği yetiştirilebilir. Normal bir gelişme gösterebilmesi ve yeterli verim alınabilmesi için, elbette, belirli iklim değerlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Fakat günümüzde gerçekleştirilen genetik çalışmalar sayesinde, ayçiçeğinin hemen hemen her iklim kuşağına ve toprak yapısına uygun hale geldiği bildirilmiştir; yeni ayçiçeği uyumludur.

Güneşi seyrettikçe, güzelleşmez yalnızca, gelişir de. Çiçek açmıştır ve başı her zaman doğudadır. Güneşin doğduğu yerde… Hassas dokulara sahip çekirdekleri, vitaminlidir. Bol kalorilidir. Kansızlığı önler. Kalp rahatsızlığına ve prostat kanserine iyi geldiği bilinir. Kimisi için ayçiçeği ile akla gelen tek şey, çerezlik olarak kullanılan çekirdekleridir. En fazla tüketilen çerez olarak tanımlanmaktadır hattâ… İlgili kaynaklarda, ayrıca, çocukların kemik ve beyin gelişiminde etkili olduğu belirtilmektedir. Fazlasının, alerjiye sebep olabileceği de… Sivilce gibi. Güvenme güzelliğine derler ya hani, bir sivilce yeter.

Türkler açısından ayçiçeğidir, ayçiçeği demişlerdir, adına. İyi ama güneşle bağdaştırıldığı halde, niçin ayçiçeği? Esasında, ayçiçeğinin, güneşin batışına yakın motivasyonu bozulur. Boynu eğilir. Duruma müdahale etmiştir bazıları: Gündöndü olarak adlandırılır bazen, bazen de günebakan… Gününü bekler. Saatini…

Yüzünü güneşe adamış olan ayçiçeği açısından, bir bağımlılıktır güneşle ilişkisi, tutkudur. Fakat gün gelir ayrılığı tattırırlar ayçiçeğine, köksüzleşiverir, kurutulmak için bir köşeye bırakılır öylece. Harmana… Harman, rüzgâra karşı yüksek bir tepe olmalıdır ki, arındırma işlemi daha verimli gerçekleşebilsin. İlk tükendiği yer, çekirdekleridir. Kırıntılarını ve tozlarını, rüzgâr teslim alır. Bir hikâye anlatılır ardından: Mağrurdur, zannedersiniz ki semalara değiyor, olanca zarafetiyle, sarmaşık ise henüz küçük olmasına rağmen gözünü ayçiçeği ile açmıştır, büyülenmiştir güzelliğinden, sarılır, bırakmaz, yan yana büyürler, büyümesine de, ayçiçeğinin yüzü güneşten ayrılmaz asla, sabahı bekler, güneşin doğuşunu, bir sabah, ayçiçeğine sıkı sıkıya dolanan sarmaşık, güneşten sonra uyanmış, ayçiçeğinin o muhteşem yapraklarının onu güneşten korumadığını anlamıştır, güneşin kavurucu sıcaklığı karşısında ne yapacağını bilemez, acı çeker, sevgisi öylesine zarar vermiştir ki, ölmüştür artık…

http://www.turkyorum.com/