Azerbaycanlı bilim insanı, politikacı, akademisyen - Prof. Dr. Hanım Halilova
Azerbaycan tarihinin en mert, korkusuz kadınlarından biri, aynı zamanda başarılı akademisyen olan Prof. Dr. Hanım Halilova Karabağ savaşı zamanı 'Azerbaycan Kadın Taburu'nun kurucusuydu.
Prof. Dr. Hanım Halilova Azerbaycan’da ailesi sürgündeyken doğdu, Babası Aziz Haliloğlu Sovyet sistemine karşı çıktığı için sürgüne gönderildi. Hanım Halilova 1969’da Azerbaycan Devlet Üniversitesi’nin Kimya Fakültesi’ni bitirdi. Moskova ve Litvanya’da doktora çalışmalarını yaptı. Azerbaycan’da Biyojeokimya konusunda ilk kişi olarak zamanından önce doktora tezini bitirdi. 1974’te Doktor, 1979’da Doçent unvanını kazandı. 1994’de A.Ü Ziraat Fakültesi’nde çalışmaya başladı. 2010 da profesör oldu.
H.Halilova 1979’da yeni madde keşfettiği için Sovyetler Birliği’nde “Keşifler ve İcatlar Devlet Komitesi” tarafından patent almış olup, halen eski SSCB’yi oluşturan ülkelerde geçerliliğini korumaktadır. 1980’de Hanım Halilova’ya Azerbaycan Bilimsel Akademisi Başkanı tarafından genç ve başarılı bir bilim adamı olduğu gerekçesiyle zamanından önce “Profesörlük” unvanını alması gerektiği talimatı verildi. Ancak, SSCB.de profesör unvanı almak için Komünist Partisi’nin üyesi olmak gerekiyordu. Hanım Halilova Komünist Partisi üyeliğini reddettiği için profesör unvanını alamadı.
Hanım Halilova Azerbaycan milli özgürlük hareketinin lideri merhum Ebulfez Elçibey ile 1970’den itibaren Sovyet Bloğuna karşı gizli mücadele veren ilk kadın ve Azerbaycan Halk Hareketininde kadın liderlerinden birisi olmuştur. 1975’de E.Elçibey, H.Halilova, R.İsmailov, Z.Memedov ve M.Mahmudov'u KGB tarafından “Pantürkist Panislamist” diye gözaltına aldı. Elçibey tüm suçlamaları üzerine alınca diğerleri serbest bırakıldı. Ama KGB onları izlemeye devam etti. Halilova evinden her çıkışında ailesiyle helalleşirdi. Çünkü KGB her an onu bir araba kazasında öldürebilirdi. 1990’da Rus tankları Azerbaycan’a girdiğinde Rus tankların karşısında korkusuzca protesto yürüyüşünü yapmıştır. Hanım Halilova, 1991’de aydın kadınlarla birlikte “Azerbaycan Kadın Hukukları Müdafaa Cemiyetini” kurdu.
1992 yılı Mayıs ayında Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı seçiminden önce Elçibey’i desteklemek için T.C.Başbakanı S.Demirel ve MHP Genel Başkanı A.Türkeş Azerbaycan’da bulunmuşlardı. Yapılacak istişareler için Elçibey tarafından bizzat Hanım Halilova görevlendirilmiştir.
1992’de Azerbaycan’ın Cumhurbaşkanı E. Elçibey, Hanım Halilova’ya Devlet Bakanı olma teklifinde bulundu. Ancak, Ermeniler tarafından Azerbaycan topraklarına yapılan saldırılar nedeniyle, Hanım Halilova bu makamı kabul etmedi. “Azerbaycan Kadın Taburu” yardım kuruluşunu kurdu.
Türkiye’de Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde yeni bir bilim dalı olan “Elementlerin Biyojeokimyası” dersini açtı.
20 Mayıs 2000 tarihinde E. Elçibey, Mustafa Cemiloğlu, Prof. Dr. Turan Yazgan ve Türkiye’den bazı milletvekilleri ile birlikte ABD’de Türk yürüyüşüne katıldı. Oradan Londra’ya geçti ve E. Elçibey’i temsilen konferans verdi.
Fransa, Hollanda, Belçika, Avusturya ve KKTC’de bir çok kez “Türkiye ve Türk Dünyası” konusunda konferanslar verdi.
2003 yılı Ocak ayında Fransa parlamentosu “Sözde Ermeni Soykırımı” tasarısını kabul ettiğinde Azerbaycan’a geçti. Azerbaycan’ın özgürlük mücadelesini vermiş ve toprak uğrunda Ermenilerle savaşmış kadınlara rehber olarak Fransa Büyük Elçiliği’nin karşısında protesto yürüyüşünü yaptı.
“Türkiye sen yalnız değilsin! Azerbaycan ve Türk Dünyası senin yanında” sloganlarıyla Fransa Büyük Elçiliğin kapısına siyah çelenk bıraktılar.
Milli Güvenlik Akademisi, Jandarma Okullar Komutanlığı’nda seri konferanslar verdi. Genelkurmay Başkanlığının Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAREM) de dış uzman olarak çalıştı. 2005 yılında Anıttepe Polis Okulu’nda 500 Türk polisine, 2005-2007 Türkmen Vakfı’nda 350’den fazla Türkmen öğrenciye konferans verdi.
Türkiye’nin birçok bölgesinde değişik tarihlerde; Valiliklerin, Belediyelerin, Üniversitelerin, Türk Ocaklarının, Kadın Kuruluşlarının ve Gençlik Kuruluşlarının davetlisi olarak konferanslar verdi.
Hanım Halilova’nın desteği ile; 2005 Azerbaycan Bakü Slavyan ve Türkiye’nin Gazi Üniversiteleri, 2006’da Azerbaycan Bakü Slavyan ve Ankara Üniversiteleri arasında “Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği” hakkında protokol imzalandı. Yine 2005’de Azerbaycan’da Bakü Slavyan Üniversitesinde Türkiye’nin Milli Güvenlik Sekreterliği, Dışişleri Bakanlığı ve TİKA tarafından Azerbaycan’da “Türkiye Araştırmalar Merkezi” açıldı.
2006-2008 yılları arasında Türkiye’de ilk defa Hanım HALİLOVA koordinatörlüğünde “Çankırı’da Bulunan Tuz Mağarasının İnsan Sağlığına Etkisi” konulu proje Çankırı Valiliği ile Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi arasında tamamlanmıştır.
05.02.2005 tarihinde laik, bağımsız Atatürk ilkelerine yürekten bağlı unsurlarla çalışmalar yapması nedeniyle Çağ Ankara Gazetesi tarafından Hanım Halilova “Yılın En Başarılı Akademisyeni Ödülü”nü aldı. Türkasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) tarafından Türkiye’nin modern dünyada hak ettiği yeri alabilmesi için önemli çalışmalarda bulunan devlet adamlarının, bürokratlarının, iş adamlarının, bilim adamlarının ve medya mensuplarının teşvik edilmesi ve onurlandırılması amacıyla verilen “Stratejik Vizyon Yılın Bilim Adamı”ödülünü 2006 yılında Hanım Halilova almıştır.
Hanım Halilova 09 Mayıs 2012 Büyük Anadolu Birliği Konfederasyonu tarafından “Yılın Örnek Türk Kadını” ödülünü almıştır. 23 Ekim 2014 Gazi Üniversitesi Liderlik Ve Liderlik Araştırmaları Topluluğu tarafından “Ebülfez Elçibey Büyük Ödülünü” aldı
Hanım Halilova’nın 8 bilimsel eseri, yurtdışında ve yurtiçinde yayımlanan 160’dan fazla makalesi ve 5 kitabı vardır. Gazeteci Yazar İbrahim Yalçıner tarafından yazılmış olan kitap “Türklerin Hanım Ablası Hanım Halilova” ise 1998’de yayımlanmıştır.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ebülfez Elçibey'in vefatından önce dava arkadaşı Hanım Halilova'dan son isteği; “Tarihi yaşayanların anlatması ve yazması en doğrusudur. Tarihe yanlış not düşülmemesi için yaptığımız mücadeleyi muhakak bir kitap yazarak anlat” olmuştur. Hanım Halilova’nın “Ebulfez Elçibey ile Bağımsızlığa Giden Yol” isimli kitabı işte bu vasiyet üzerine yazdığı bir eserdir.
Prof. Dr. Halilova Türkiye’de bulunduğu süre içinde Türk Dünyası konusunda bir çok değerli liderle görüşmeler yapmış ve yapmaya devam etmektedir.
Kaynak: ASAS MEDYA
https://asasmedya.info/news/social/12004-azerbaycanli-bilim-insani-politikaci-akademisyen
FACEBOOK YORUMLAR