Atatürk ve Millî Mücadele üzerine Romanlar

Yılmaz Özdil’in Atatürk Üçlemesi Hakkında: Atatürk ve Millî Mücadele üzerine Romanlar
Ahmet Bican ERCİLASUN

2000’li yıllardan itibaren Millî Mücadele’nin tarihi ve Atatürk’ün hayatı konularında yazılan eserlerin arttığı görülüyor. Bunun birtakım sebepleri var. Sebeplerden biri, teknolojinin ilerlemesi dolayısıyla bilgi ve belgelere ulaşımın kolaylaşması… Diğeri Atatürk’e olan sevgi ve bağlılığın toplumda yoğun bir şekilde artmasıdır. Bu ilginin artması, sadece duygusal bir bağlılıkla açıklanamaz. Türkiye’de ve dünyada Türklere ve Türk kavramına yöneltilen haksız suçlamalar, sorgulamalar, hatta hakarete varan ithamlar karşısında Atatürk’e sığınma, toplumun bu ithamlara ve gereksiz suçlamalara gösterdiği haklı bir tepkidir. Bunda Atatürk’ün yıllar geçtikçe her konuda haklılığının daha çok ortaya çıkması, ileri görüşlülüğünün açık bir şekilde belirmesi gibi gerçeklerin büyük payı vardır. İşte bu sebeplerle Atatürk, Türk milletinin varlığının ve değerlerinin bir sembolü hâline gelmiştir. Hayatı, şahsiyeti, eserleri etrafında her geçen gün büyüyen bir sevgi seline şahit olmaktayız.

Attila İlhan’ın Belgesel Romanları

Usta yazarlar tarafından son yıllarda Atatürk’ü ve Millî Mücadele’yi anlatan romanların kaleme alındığını görüyoruz. Belgesel roman kategorisinde olan bu eserlerin güzel bir örneği, bu konuda bir kitap serisi yazan Attila İlhan tarafından verilmiştir. Serinin ilk kitabı Allah’ın Süngüleri Reis Paşa adını taşıyor. Burada 1920 yılındaki hazırlıklar ve mücadeleler, savaş öncesi yapılanmalar ele alınmış. Gazi Paşa adını taşıyan ikinci kitapta 1921-1922 yıllarındaki mücadeleler, yine belgelere dayanmak suretiyle, kaleme alınmış. Üçüncü kitap O Sarışın Kurt adını taşıyor. Aslında bu, bir senaryo olarak hazırlanmış, olaylar senaryo tekniğine göre anlatılmış olmasına rağmen roman olarak da büyük bir değer taşımaktadır. Burada, daha geniş bir kronoloji içinde Mustafa Kemal’in ve çevresindeki olayların ele alındığını görüyoruz. 1918-1926 arasındaki olayların anlatıldığı roman, İzmir suikastıyla sona eriyor. Attila İlhan bu üçlemesinde Millî Mücadele yıllarını belgelere dayanarak ayrıntılarıyla anlatıyor. Bu üçlemede Millî Mücadele’nin Mustafa Kemal merkezli anlatıldığını ve Mustafa Kemal’le ilgili pek çok bilginin verildiğini, sık sık Mustafa Kemal’in psikolojisinin tasvir edildiğini de ilave edelim.

Diğer bir eser Turgut Özakman’ın yazmış olduğu Şu Çılgın Türkler’dir. Belgesel bir nitelik taşıyan bu romanda Millî Mücadele ve İstiklal Savaşı, pek çok kaynaktan faydalanılarak destansı bir şekilde kaleme alınmıştır. Baskı sayılarına da bakılarak bu eserin büyük ve geniş bir kitleye ulaştığı söylenebilir.

Yılmaz Gürbüz, Sinan Meydan ve Diğer Yazarların Çalışmaları

Atatürk’ün hayatını kaleme alan yazarlardan bir diğeri Yılmaz Gürbüz’dür. Yılmaz Gürbüz, 80’li yıllarda Acılar Masal Oldu adlı bir roman yazarak Mustafa Kemal’in ilk çocukluk yıllarını anlatmıştır. Bu eserde Selanik ve çevresinin Mustafa Kemal doğmadan önceki hâl ve şartlarına da yer verilmiştir. Gürbüz, daha sonraki yıllarda Selanik’ten İzmir’e adlı romanıyla Atatürk’ün hayatını ve olayları anlatmaya devam etmiştir. Yazar 2000’den sonra Atatürk’ün hayatını bir bütün olarak ele alır. Beş ciltlik bir seri halinde yayınlanan bu kitapların adları şöyledir: Mustafa Kemal’in Romanı 1. Acılar Masal Oldu, Mustafa Kemal’in Romanı 2. Çakır Mustafa, Mustafa Kemal’in Romanı 3. Selanik’ten İzmir’e, Mustafa Kemal’in Romanı 4. Gazi Paşa, Mustafa Kemal’in Romanı 5. Atatürk (Bu tür eserlere biyografik roman diyoruz).

Atatürk üzerinde bilimsel çalışma yapan Sinan Meydan’ı da burada zikretmeliyiz. Burada onun biyografik roman karakterinde olan eserinden bahsedeceğiz. İlk olarak Beyaz Kule adıyla yayınlanan, daha sonraki baskılarında Sarı Paşam olarak değiştirilen bu romanda Mustafa Kemal’in ilk gençlik yılları anlatılıyor ve Mustafa Kemal’in psikolojisinin ve fikirlerinin hangi şartlar altında oluştuğu ve değiştiği, olgunlaştığı gösteriliyor.

Tuna Serim Zübeyde Hanım ve Oğlu adlı romanında Atatürk’ün hayatını, Zübeyde Hanım’ın bakışıyla veriyor. Tuna Kiremitçi’nin Selanik’te Sonbahar adlı romanında gerçekler fantastik bir atmosfer içinde anlatılıyor. Romanda ya İstiklal Savaşı olmasaydı… bakışından hareket edilmektedir.

Son yıllarda kaleme alınan Millî Mücadele’yle ilgili diğer romanlardan bazıları şunlardır: İşgal ve Kurtuluş (Hüseyin Adıgüzel burada Atatürk etrafında oluşan Millî Mücadele hareketini anlatıyor). Demet Altınyeleklioğlu’nun Ah Bre Sevda Ah Bre Vatan, Kara Zeybek, Roma Kulübü adlı romanlarında Millî Mücadele farklı boyutlarıyla, farklı açılardan ele alınıyor.

Biz bu yazı serisinde Yılmaz Özdil’in Atatürk hakkında son çıkan üç kitabını ele alacağız. Bunlar Mustafa Kemal, Son Cüret, Anka Kuşu adlarını taşıyorlar. Bu kitaplar roman değildir. Fakat roman tadında okunan, romana yakın bir üslup ve ifade ile kaleme alınan, her sayfasında merak ve hareketliliğin hâkim olduğu bir düzenleme ile yazılmışlardır. Bu üç kitaba Atatürk Üçlemesi diyeceğim.
İlk yayın yeri.https://millidusunce.com/misak/yilmaz-ozdilin-ataturk-uclemesi-hakkinda-ataturk-ve-milli-mucadele-uzerine-romanlar/