Asya kıtasına sığmayıp Avrupa'ya taşan millet
Avrasya göçebeleri, erken dönem Doğu Avrupa-Kafkas halkları ve Türk kültür tarihi üzerine çalışmalarıyla dikkat çeken Kırklareli Üniversitesi Genel Türk Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Umut Üren'in, "Avrupa Hunları/Tarih ve Destan" adlı yeni kitabı okurla buluştu.
Asya kıtasına sığmayıp Avrupa'ya taşan millet: Avrupa Hunları
Dr. Umut Üren, editörlüğünü Ayşe Büşra Paksoy'un yaptığı bu çalışmasıyla, ülkemizde sınırlı sayıdaki Avrupa Hun tarihi araştırmalarına edebî unsurları dâhil ederek katkıda bulunuyor.
Kitabın ilk bölümünde destan ve efsanelerle Hunların izi sürülürken, ikinci bölümün sonunda ise "Buda'nın Ölümü" adlı yapay destanın tercümesine yer veriliyor. Yaklaşık 100 sayfalık bu destan, Macarlar arasındaki "Hunluk" düşüncesinin en güzel örneklerinden birini oluşturuyor.
Erken dönem "Doğu Avrupa Tarihi" alanında Avrupa Hunları ya da Batı Hunları gibi isimlerle bilinen ve en görkemli dönemlerini Attila'nın egemenlik günlerinde yaşamış olan Hunlarla ilgili çalışmalar dünya tarihçiliğinin uzun yıllar boyunca ilgisine mazhar olmuş ve konuya dair pek çok bilimsel üretim ortaya konulmuştur.
Yakın bir zaman dilimine göz atıldığında ise Avrupa Hunları'na dair kaleme alınan Türkçe çalışmalarla birlikte, tercüme eserlerin sayısında da bir artış olduğu gözlemlense de bu konunun Türk tarihinin diğer alanlarına göre daha az rağbet gördüğünü ifade edebiliriz. Avrupa Hunları'na dair temel kaynaklarda yer alan dağınık bilgiler sınırlı bir siyasî tarih inşasını mümkün kılmakla birlikte, kültürel unsurlara dair daha fazla argüman içerir niteliktedir. Hun egemenliğinin tesis edildiği bölgelerde yapılan arkeolojik çalışmalar da kültür tarihine yönelik bilgileri kuvvetlendirir tarzdadır. Avrupa Hunları'nın bilinen, sınırlı sayıdaki kelime varlığı filolojik çalışmaları da zorlaştırmaktadır. Bunlarla birlikte, kavim hareketlerinin takibinin son derece zor olduğu bir zaman diliminde, dönemin müelliflerinin eserlerindeki karmaşık bilgiler, özellikle Avrupa Hunları'nın erken tarihleri üzerinde bir sis perdesi oluşturmaktadır. Bunun gibi birtakım zorluklar Avrupa Hun tarihi konusundaki üretimi sınırlandıran nedenler arasında görülebilir.
Ülkemizde sınırlı sayıdaki Avrupa Hun tarihi araştırmalarına edebî unsurları dahil ederek katkıda bulunma gayreti gösteren Dr. Umut Üren, bu amaçla kitabın ilk bölümünü Hun siyasî tarihine yönelik olaylara ayırıp ikinci bölümde destan ve efsanelerdeki Hunların izlerini ele alıyor. İkinci bölümünün sonunda tercümesi yapılan János Arany tarafından kaleme alınmış "Buda'nın Ölümü" adlı yapay destan ile Macarlar arasındaki "Hunluk" düşüncesi ayrıntılı biçimde işleniyor.
Dr. Umut Üren, Hun-Macar akrabalığını işleyen bu destanı Türkçeye tercüme ediş gayesinin yalnızca, bu ozan ve destanı Türk okuruna tanıtmak olduğunun altını da özellikle çiziyor.
Ötüken Neşriyat Tel:(0212) 251 03 50
FACEBOOK YORUMLAR