Anadolu Türklüğünün temeli sayılan devlet

Ömrünü adadığı Türk tarihi araştırmalarını sürdüren Prof. Dr. Necati Demir yeni kitabı “Oğuz Yabgu Devleti” ile tarihimizin bilinmeyen dönemlerine yeni bir kapı aralıyor. Anadolu Türklüğünün temeli, özgeçmişi, şifresi Oğuz Yabgu Devleti’ne dayanır. Oğuz Yabgu Devleti; 765-783 yılları arasında, muhtemelen 776’da Seyhun Nehri boylarında ve Aral Gölü çevresinde kurulmuş, son yabgusu ya da hanı Şah Melik’in (diğer adı ile Kılıç Arslan’ın) 1042’de ölmesi ile tarih sahnesinden silinmiştir. Günümüz Kazakistan Cumhuriyeti’nin güneyinde akmakta olan Seyhun, diğer adı ile Sirderya Nehri ve çevresi Anadolu Türklüğünün tarihi ve kültürü açısından son derece önemlidir. Zira Oğuz Kağan Destanı burada başlar. Devamı olan Dede Korkut Destanı’nın bazı bölümleri bu bölgede teşekkül etmiştir. Alpamış Destanı’nın mekânı da bu çevredir.

Türk tarihinde Oğuz Yabgu Devleti özel öneme sahip bir konudur. Fakat neredeyse üç asır hüküm sürmüş bir Türk devleti olmasına rağmen Oğuz Yabgu Devleti hakkında şimdiye kadar müstakil bir çalışma yapılamamıştır. Çalışma yapılamaması, kaynakların yetersiz oluşundan dolayıdır. Prof. Dr. Necati Demir, bu durumu dikkate alarak Oğuz Yabgu Devleti ile ilgili tespit edebildiği bütün kaynakları dünya kütüphanelerinden yaklaşık on yılda toplamış ve bu kaynakları çalışmasına dâhil etmiştir. Oğuz Yabgu Devleti’nin kurulduğu bölgenin büyük bir bölümünde yine Prof. Dr. Demir tarafından alan araştırması yapılmış; Cimkent, Sayram, Otrar (Farab), Türkistan, Sığanak, Cebd, Yenikent, Kızılorda, Aral Gölü çevresi adım adım taranmıştır. Kazakistan Devleti’nin çeşitli üniversitelerince sürdürülmekte olan arkeolojik kazılara gözlemci olarak katılan Demir tarafından, mevcut buluntulara da çalışmada yer verilmiştir.

Oğuz Yabgu Devleti hakkında şimdiye kadar elde edilen bilgi ve belgelerin toplamı olarak ortaya çıkan bu çalışma, bugüne kadar konuyla ilgili müstakil bir çalışma yapılmamış olduğu için bir ön çalışma mahiyetindedir. Çalışmamız beş bölümden ol​​​​​​​uşmaktadır. Birinci bölümde “Oğuz Yabgu Devleti'nin Coğrafyası" konusu ele alınmakta. İkinci bölümde konuyu tarihî zemine yerleştirebilmek için "Oğuz Yabgu Devleti'nin Tarihî Altyapısı" üzerinde duruluyor. Üçüncü bölümde “Oğuz Yabgu Devleti'nin Kuruluşu", dördüncü bölümde "Oğuz Yabgu Devleti'nin Dağılışı" araştırılıyor. Beşinci bölümde ise "Oğuz Yabgu Devleti Döneminde Kültürel Hayat" konuları ele alınıyor.

Ötüken Neşriyat; Tel:(0212) 251 03 50