Ali Gözen: SPİL DAĞI EFSANESİ

SPİL DAĞI EFSANESİ

Ege Bölgesinde, farklı jeolojik ve morfolojik bir yapıya sahip olan  Spil Dağı, Manisa ile İzmir il sınırları arasında, Manisa’nın güneyinde yer almaktadır. Mitolojiye göre, Spil Dağı adını Anadolu’nun eski ana tanrıçası Kybele (Spilene) ve Frigya Kralı Menos’un kızı olan Sibel’den almıştır.

Spil Dağı Milli Parkı, Manisa İl merkezine 24 km, İzmir İli Bornova İlçesine 38 km uzaklıktadır. Farklı jeolojik ve morfolojik yapısı, flora bakımından endemik bitki türlerini barındırması, tarihi, arkeolojik ve mitolojik kalıntılara sahip olması, bilimsel araştırmalar yönünden olduğu kadar, rekreasyon imkanları bakımından büyük değer taşımaktadır. Dağın en ünlü bitkisi kümeler halinde yetişen Spil ya da Manisa Lalesi adıyla anılan lalelerdir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul’a götürülmüş ve bir döneme adını vermiştir. Panoramik yönden çeşitlilik arz eden Spil Dağı’nın değişik yerlerinden Manisa’nın kuşbakışı manzarasını, İzmir Körfezi’ni ve Yunt Dağları ile Aliağa Körfezi’ni görmek mümkündür. 

 1995 yılında turizm merkezi ilan edilen ve milli parkın asıl gelişim bölgesi olan Atalanı Mevkii’nde dağ evleri, piknik - oyun alanları, bir kır kahvesi ve lokanta bulunmaktadır. Günübirlik kullanımın yanısıra, ziyaretçilerin Atalanı’ndaki kamp yerinde kendi çadır ve karavanlarıyla kalmaları veya rezervasyon yaptırmak suretiyle dağ evlerinde konaklamaları mümkündür. Ayrıca yine bu alanda bulunan, toplam 128 yatak kapasiteli dağ evlerinde de, önceden rezervasyon yaptırmak suretiyle dört mevsim kalınabilmektedir.

Spil dağının koruyucusu olarak bilinen Manisa Tarzanı  Ahmeddin Carlak ya da kendi ifadesi ile Ahmet Bedevi, Kurtuluş Savaş'ında savaştığı için İstiklal Madalyası sahibidir. Kurtuluş savaşı sonlarında İtilaf Devletleri ordularını geri çekilişleri esnasında Batı Anadolu'daki her yeri ateşe verir. Alevler öyle kuvvetlidir ki Manisa'nın yemyeşil manzarası katran karasına dönüşür.

Tutkulu bir doğa sevdalısı olarak bu durumu üzüntüyle gören Bedevi, savaş sonrasında Manisa'nın manzarasını tekrar yeşile dönüştürmek üzere burada kalmaya karar verir. Bunun üzerine hayatını Manisa'yı tüm Türkiye'ye örnek olacak şekilde ağaçlandırmaya adamış ve yaşadığı süre boyunca binlerce ağaç dikmiştir. Spil dağı eteklerini yeşile kavuşturan kişidir. Spil dağının eteklerinde bulunan Topkale adını almış arazide küçük bir kulübede yaşamış, üzerine eski bir gazete örterek uyumuştur ve Manisa sokaklarında şort ve lastik ayakkabıyla dolaşmıştır. 1963 yılında  ağaçların kesildiğini  görünce kalp spazmı geçirmiş ve ölmüştür. Hayatını kaybedince Manisa halkınca bir efsaneye dönüştürülmüş, ilde birçok heykeli dikilmiştir.

Spil Dağı günümüzde ziyaretçi akımına uğramaya devam etmektedir. Bu eşsiz tarihi görmeye gelenlerin neredeyse yarısı yabancı ülkelerden gelen insanlardan oluşmaktadır. Bizlerde Ahmet Bedevi gibi doğamızı koruyalım. Ahmet Bedevi gibi doğa kahramanlarını unutmayalım. Doğa ile harp içindeyiz. Bu harbi kazanırsak kaybedeceğiz. Bu yazımı Spil Dağına yazılmış mükemmel bir şiirle noktalamak istiyorum.

SPİL DAĞI

Spil dağı, ne dumanlı başın var
Sen de benim gibi karalı mısın
Başına sarmışsın boran ile kar
Sen de benim gibi sevdalı mısın
Eteğinde koyun kuzu beslenir
Doruğunda bir çift keklik seslenir
Herkes bir gün sevdiğine yaslanır
Sen de sevdiğinden aralı mısın
Boynuna kayadan zincir vurulmuş
Yamaçların şerha şerha yarılmış
Duydum ki Nif dağı sana darılmış
Sen de benim gibi yaralı mısın
Dağ, senin sırtında benim içimde
Zirvesi göklerde, kökü derinde
Her bir uçurumu başka biçimde
Sen de benim gibi pareli misin.

Derviş Akçay