YUNUS EMRE NERELİ?

YUNUS EMRE NERELİ?

Gürbüz BATTAL

31 Mart 2018 Cumartesi günü İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nde Eğitimci Yazar Naci Yengin’in konuşmacı olarak katıldığı “Kültür Sohbetleri” programında “Yunus Emre” konusu işlendi.

Değerli hocam Naci Yengin, yaptığı araştırmalar sonucunda edindiği tarihi belgeleri sunarak Yunus Emre’nin Manisalı olabileceğini, Kulanın Emre köyünde yaşayıp Emre köyünde defnedildiğini belirtti.

Naci Yengin hocamın anlattıklarını esas alarak bu konuda ben da bazı araştırmalar yaptım. Araştırmalarım sırasında bir deryaya daldığımı gördüm.

Bilindiği gibi Yunus Emre Anadolu’nun ortak değeridir. 82 yıl kadar yaşamış olup tasavvuf şiirinin en önemli temsilcisidir. (1238’de doğup, 1320’de öldüğü tahmin ediliyor.) Halka, halkın diliyle hitap ederek halkın gönlünde büyük bir yer ediniyor.

Yunus, gönüller sultanı, sevgi ve hoşgörü aşığıdır. Herkese hitap ediyor, bu hitaplarda herkes kendinden bir şeyler buluyor. Aradan 7 asır geçmesine rağmen mezarının yeri belli değildir. 15 yerde makamı var. Bunun en önemli sebebi, eski dönem tarihimizin kayıt altına alınmamasıdır Eskişehir Mihalıççık, Karaman, Bursa, Aksaray Kırşehir arası, Manisa- Kula Emre köyü, Isparta Gönen, Afyon Sandıklı, Sivas ve Azerbaycan bu makamlardan bazılarıdır.

 Yunus Emre hakkında ilk bilimsel çalışmaları Rıza Tevfik ile Fuat Köprülü yapıyor. 40’lı yıllarda Manisalı olduğu fikri ortaya atılıyor. Bu konuda İbrahim Gökçen ve Çağatay Uluçay büyük gayret sarf ediyor.

 Eskiden Yunus Emre’nin mezarının Eskişehir- Mihalıççık- Sarayköy’de olduğu sanılıyordu. Son yıllarda yaşanan gelişmeler ve elde edilen belgeler bu tezi çürütüyor.

1944 yılında Eskişehir Özel İdaresi’nden gerekli bütçe ayrılır.1946 yılında Halim Baki Kunter, Ahmet Adnan Saygun, Kemal Güngör, Raci Temizer ve Hasan Bıçakçıdan oluşan heyet tarafından Mihalıççık- Sarayköy’de bir kazı yapılır. Kazı yapılan mezardan 15 iskelet çıkar. Bunlardan birinin kafatası büyük olduğundan bunun bir Türkmen kafası olacağı söylenerek Yunus Emre’ye ait olduğu şeklinde karara varılır. Rapor hazırlama konusunda kurul üyeleri arasında sert tartışmalar yapılır. Sonunda halkın, ( Eskişehirlilerin) duygularını incitmeme gibi bir gerekçeyle bir rapor hazırlanır. Bazı üyeler bu raporu imzalamaz. Cesetlerden birinin bozulmadığı söylenerek şehir efsaneleri anlatılır. Rapora göre buraya bir türbe yapılır. İskelet bu türbeye taşınır. Daha sonra Raci Temizer,  H. Baki Kunter’in ısrarı ve halkın (Eskişehirlilerin) hissiyatına gölge düşürmemek için rapora ses çıkarmadıklarını söylerken kurul üyelerinden Kemal Güngör, “ Mezarın açılışında ben de vardım. Gerçekten 15 kadar iskelet çıktı. Ama bazı sebeplerden dolayı bunu açıklamadık” diyerek Yunus Emre’nin naaşının burada olmadığı ile ilgili kesin bilgi veriyor.

Evliya Çelebi seyahatnamesinde, Yunus Emre’nin Karamanda yaşadığı ve mezarının burada olduğundan söz ediliyor. Ayrıca Yavuz Sultan Selim dönemine ait 871 nolu Konya il yazıcı defterindeki belgelere göre Yunus’un bağlı olduğu aile reisi İsmail Hacı’nın cemaati ile birlikte Horasan’dan Larende’ye ( Karaman) gelerek buraya yerleştiği şeklinde bir kayıt vardır.

Manisa Valiliği Kültür Yayınları kapsamında yayınlanan 2007 Manisa Rehberi’nin 54. Sayfasında “ Kula’ya bağlı Emre köyünde H. 954 yılında tarihlenen bir çeşme, 2 hamam kalıntısı ve medrese günümüze kadar ulaşmıştır. Tapduk Emre türbesi olarak anılan yapı mimari olarak Manisa’daki Saruhan Bey türbesi ile büyük benzerlikler taşımaktadır. (Tapduk Emre’nin Saruhan Bey’in kızı ile evli olduğu söylenir.)Türbe içinde ortadaki Tapduk Emre’ye diğerleri ise aile fertlerine ait olduğu söylenen 10 mezar bulunmaktadır. Türbe kapısının önündeki balta tasviri bulunan mezarın Yunus Emre’ye ait olduğuna inanılmakta ve her yıl burası binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir.” yazılıdır.

Ayrıca Kula’nın Emre köyünde bulunan önemli kalıntıların ve onlarca tarihi değeri olan eserlerin ortadan kaybolduğunu bununla da Yunus’un Emre köyündeki izlerinin silinmesine çalışıldığını anlatan köylülerin ifadelerinden Yunus Emre’nin mezarının Kula Emre köyünde olduğu güçlü şekilde destekleniyor. Her ne kadar Karaman ve Kula üzerinde yoğunlaşsa da Yunus Emre’nin Kula’da yaşadığı ve defnedildiği ağırlık kazanıyor.

Yunus Emre Kaymakamlığı, Yunus Emre Belediyesi ve CBÜ bir Yunus Emre Kültür ve Araştırma Merkezi kurmalı. Burada Yunus Emre ile ilgili bilimsel çalışmalar yapılmalıdır diye düşünüyorum.

Kalın sağlıcakla.

16.04.2018

Gürbüz Battal

Kaynaklar: 1-Yunus Emre Dönemi Anadolu ve Yunus’un Mezarı Meselesi.  Naci Yengin

2 -Manisa Valiliği 2007Manisa Rehberi Sayfa 54

3-Başbakanlık arşivi Yavuz Sultan Selim Döneminin 871 Nolu Konya İl Yazıcı Defteri Sayfa 235

Kaynak: http://www.sonirade.com/yunus-emre-nereli-makale,1873.html SON İRADE, 16 Nisan 2018 internet kaydı