ŞEMS ÜL – İRFAN: MANİSA’DA İLK ÖZEL OKUL
Manisa’da ilk özel okul Müderris Cevdet Efendi tarafından kurulmuştur, Cevdet Efendi’nin babası Abdullah Efendi de müderristir, baba Abdullah Efendi uzun yıllar Hatuniye Medresesinde, oğlu Cevdet Efendi ise Sultaniye Medresesinde müderris olarak görev yapmışlardır. Cevdet Efendi, Manisa’nın köklü ailelerinden Çelebizade’lere mensuptur.
Cevdet Efendi, yenilik taraftarı, ileri görüşlü, girişimci ve enerjik bir kişidir. Müderrisliği esnasında özel bir okul açmaya karar veriyor ve H. 1315(M.1899) yılında Şems ül- İrfan adlı okulunu Sultaniye Mektebinde açıyor, bir süre sonra öğrenci talebi fazlalığı dolayısıyla Velioğlu’nda Karaosmanzade Abdülkadir Beyin konağını kiralıyor ve okulunu bu konağa naklediyor. Daha sonra bu konak da fiziki yönden yetersiz duruma gelince Muradiye önündeki Yetim Ağa konağını kiralıyor ve okulunu tekrar taşıyor. Yeni okul binası 1320( 1904) yılında çıkan bir yangında tamamen yanınca Cevdet Efendi, öğrencilerini açıkta bırakmamak için, Karaosmanoğulları’nın Çeşnigir Camii arkasındaki konaklarını kiralıyor ve okulunu yeniden açıyor. Cevdet Efendi, okulun araç-gereç ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla konser düzenliyor ve konser biletlerini ilçelerde bile satışa sunuyor. 1322( 1906) yılında bu konak da hiçbir eşyası kurtulamadan tamamen yanıyor ve Cevdet Efendi bir daha özel okul açamıyor.
Şems ül İrfan özel okulu, ilkokul idi, ihtiyat (yedek) sınıfı ile dört sınıftan ibarettir, okul leyli ve neharidir( yatılı ve gündüzlüdür), yalnız Manisalı değil çevre il ve ilçelerden de çocuklar okula kabul ediliyor ve yatılı ücretli okuyorlar. Çok çalışkan, zeki ama fakir çocukları ise meccani (ücretsiz) olarak okula kabul ediliyor sadece müzik ve sanat bölümünde okutuluyorlar. Bu okulun, resmi okullara nazaran tercih edilmesinin sebebi ise okulun çok temiz olması ve öğretmen kadrosunun seçkin öğretmenlerden oluşturulmasıdır. Bundan başka okulda öğrencilere İngilizce, Fransızca, Arapça ve Farsça gibi yabancı dillerin öğretilmesi, yabancı dil öğretimine ağırlık ve özel önem verilmesidir.
Jimnastik(Beden Eğitimi) ve Müzik dersleri için ders saatleri ayrılmış, çocukların ilgi ve becerileri geliştirilmeye çalışılmıştır. Beden Eğitimi derslerinde öğrencilerin kısa pantolon ve atlet giymeleri halkın bir kısmının tepkisini çekmiş ve Cevdet Efendi’ye kızıyorlar ve O’nu ileri fikirlilikle itham ediyorlar. Diğer okullarda öğrencilerin resmi elbisesi olmadığı halde bu okulun öğrencileri resmi kıyafetle(üniforma) ile okula gitme zorunluluğu sistemi getiriliyor. 30-40 öğrenciden meydana gelen okul orkestrası özel üniforması ile okulda ve okul dışında meydanlarda ve salonlarda halka açık konserler tertip ederek şehre canlılık ve şevk getiriyor, Milli Bayramlarda geçit törenine katılıyorlar.
Müderris Cevdet Efendi, Manisa’nın Yunanlılar tarafından işgali üzerine akrabası olan Manisa Müftüsü Alim Efendi ile birlikte Manisa’da Türkleri irşat etmişler ve halkı silahlandırarak Yunan ve Rum çetelerine karşı mücadele etmişlerdir. Manisa’nın kurtuluşunda büyük hizmetleri olan Cevdet Efendi bir müddet Belediye Başkanlığı da yapmış ve 1938 yılında vefat etmiştir. Oğulları Dr. Kemal ve Faruk Çelebi’dir. Cevdet efendi’nin soyu Manisa’da devam etmekte ve akrabaları halen şehrimizde yaşamaktadırlar.