EMEKLİLİK VE EMEKLİLER ÜZERİNE
Önder Gürcan
Her ülkede emeklilik, yasalarda usul ve esaslara bağlanmıştır.
Belirli bir süreçte - büyük bir emek harcanarak - elde edilen yasal bir haktan sonra işiyle ilişiği kesilerek kendisine aylık bağlanmış olan kimseye emekli (tekaüt) deniyor.
Emeklilik, bütün ülkelerde ilgi duyulan ve merak edilen güncel bir konu.
Çoğu insan, çalışma yaşamında, akıp giden yılların ardından bir gün emekli olacağını bilir ve buna istek duyar.
Bu normal bir şeydir.
Ama emekli olduktan sonraki yaşam nasıl sürdürülecektir?
Hayati önem taşıyan bir soru işaretidir bu.
*
Gelişmiş ülkelerde, emekliye ayrılmış ve kendi alanında uzmanlaşmış üst düzey, orta veya alt düzey personeli toplum yaşamına ve özellikle bilim, teknoloji ve ekonomiye kazandırmak amacıyla düzenlenmiş, programlanmış ve hayata geliştirilmiş projeler vardır.
Bu projelerde; ehliyet ve liyakat sahibi bazı emekliler, kendi mesleki alanlarıyla ilgili sektörlerde kısmi zamanlı - part time - olarak çalıştırılmaktadır.
O ülkenin alt, üst ve orta yönetim kademelerinde, ayrıca ilk, orta ve yüksek eğitim kuruluşlarında; danışman, müşavir, eğitmen, öğretmen, öğretim görevlisi, bilirkişi, bilimsel araştırmacı gibi kadrolarda etkin bir şekilde görevlendirilmektedir.
Böylece o ülkedeki ekonomiye, üretime, bilime, teknolojiye, katma değere, kalkınmaya yarar sağlanmaktadır.
Temel meslekler kapsamında kabul edilen terzilik, marangozluk, demircilik, bahçıvanlık, hayvancılık, inşaatçılık, elektrikçilik ve benzeri serbest işler için de bu geçerlidir.
Emekliliğin bıraktığı boşluğu, akademisyenlik, serbest yazarlık, sanat, edebiyat, müzik, aile ve sporla dolduranlardan da söz edilebilir.
*
Emeklilik, meslekte bir son değildir; belki de ileri aşamada önemli bir başlangıçtır.
Denilebilir ki emeklilik -sağlık koşulları ve imkanlar ölçüsünde- mesleki bilgi ve tecrübe stokunun daha da geliştirilebileceği ve toplum kültürüne aktarılabileceği yeni bir dönemdir.
*
Gelişmekte olan ya da az gelişmiş ülkelerde, iyi eğitim görmüş ve uzmanlaşmış emekli personel, yanlış bir algı veya ön yargı ile büyük ölçüde istihdam dışı olarak değerlendirilmektedir.
Oysa bu yaklaşımda, kendi alanında yetişmiş emekliler, o ülkenin milli kayıplarıdır.
*
Emekli olmuş ve mesleki alanda başarılı hizmetler vermiş uzman personeli - istekte bulunmaları halinde- yeniden ülke gelişmesine kazandırmak amacıyla projeler üretilmesi ve bu bağlamda ek yasal düzenlemeler yapılması önem taşımaktadır.
Bu yasal düzenlemeler emeklilere, ailelere, çevreye, öğretim kurumlarına, sanayiye, toplum kültürüne, altyapıya, ülke kalkınmasına, dünyaya soyut ve somut katkılar yapabilir.
Böyle bir düzenleme; işsizlik oranını artırmaz, tam tersine istihdam hacmini ve özellikle kaliteli istihdam olanaklarını yükseltebilir.
*
Emeklilikte çalışma, sağlığa ve mutluluğa iyi gelir.
Emeklilik, yalnızca bir kelime değildir; bu kelimenin içinde gizemli bir emeklilik felsefesi de yatar.