Naci YENGİN

Naci YENGİN

Genel Yayın Yönetmeni
[email protected]

MANİSA’DAN TAHTA ÇIKAN PADİŞAHLAR VE MANİSA’YA GELEN ŞEHZADELER

24 Mart 2020 - 08:57 - Güncelleme: 24 Mart 2020 - 15:43

MANİSA’DAN TAHTA ÇIKAN PADİŞAHLAR VE MANİSA’YA GELEN ŞEHZADELER

Saruhan Beyliği ilk olarak Yıldırım Bayezid döneminde Osmanlı’ya bağlanmıştır (1390). I. Mehmet (Çelebi) döneminde bir daha ayrılmamak üzere Osmanlı topraklarına katılmıştır (1410).

Yıldırım Bayezıt’ın oğulları: 1. Şehzade Emir Süleyman Çelebi. Manisa yılları:1390-1400[1] 

2. Şehzade Ertuğrul. Manisa yılları: 13400-1402 

Yıldırım Bayezıt’ın oğulları Saruhan Sancağına vali olarak atanan ilk şehzadelerdir. Bu gelenek II. Murat tarafından devam ettirilmiş 1595’e kadar sürmüştür.

Fatih Sultan Mehmet’ten sonra Manisa sancak beyliğine “… sırasıyla Mustafa (1452-72), Abdullah (?-1482), Şehinşah (1490?-1503), Korkut (1503-1507), Âlemşah (1503-1504), Mahmud (1505-1507), Korkut (1511-1513), Süleyman (Kanuni, 1513-1520), Mustafa (1533-1541), Mehmed (1542-1543), Selim (II. Selim, 1549-1558), Murad (III. Murad, 1561-1574) olmak üzere dördü daha sonra sultan olacak on üç şehzade Manisa'da sancakbeyliği vazifesine deruhte etmişlerdir.[2] Manisa’da yetişen bu şehzadelerden Sultan II. Mehmed’in oğlu Şehzade Mustafa yaklaşık 20 yıl süreyle bu kentte kalmıştır. Şehzade Mustafa dışında, (…) Manisa’da uzun süreli kalan şehzadelerin sonrasında tahta çıkmış oldukları gözlenir (Kanuni Sultan Süleyman 7 yıl, II. Selim 9 yıl, III. Murad 12 yıl).”[3] Manisa, XVI. yüzyılın sonlarına kadar, şehzadelere ev sahipliği yapan mühim bir şehir olmuştur.

II. Murat’ın oğulları: Şehzade Mehmet II (Fatih Sultan Mehmet). Manisa yılları: 1443-1444; 1446-1451

“… Mehmed Manisa’da Sancak Beyliğinde bulunmuşlardır. İşte bu tarihten itibaren Manisa devamlı olarak Şehzade sancağı olmaya başlamıştır.”[4]

-Fatih Sultan Mehmet’in oğlu Mustafa[5] (1452-72)

-II. Bayezıd’ın oğulları: Abdullah (?-1482), Şehinşah (1490? -1503), Korkut (1503-1507), Âlemşah (1503-1504), Mahmud (1505-1507), Korkut (1511-1513)[6]

-Yavuz Sultan Selim’in oğlu Kanuni Sultan Süleyman[7]( I) (512-1520),  

-Kanuni Sultan Süleyman’ın oğulları Mustafa (1533-1541), Mehmet[8] (1542-1543), Selim (II. Selim-1549-1558)

-II. Selim’in oğlu III. Murat (1562-1574),

  III. Murat’ın oğlu III. Mehmet[9] (1564-1595) Saruhan Sancağında görev yapmışlardır.[10]

1595 sonrası şehzadelerin sancaklara gönderilme usulü kaldırılmış sancak verilen şehzadeler ismen sancaklara gönderilmiştir. “Bu gibi usul mucibince Sultan İbrahim’in oğlu Mehmed, beş yaşında iken Manisa sancağına tayin edilüb sancağın idaresi için bir mütesellim gönderilmiştir.”[11]

Böylece Manisa sancağına ismen de olsa gönderilen son şehzade Sultan İbrahim (1640-1648)’in oğlu Şehzade Mehmet’tir.

Manisa’dan tahta çıkan Osmanlı padişahları şunlardır:

1-II. Murat, 2-Fatih Sultan Mehmet, 3-Kanuni Sultan Süleyman, 4-II. Selim, 5-III. Murat, 6-III. Mehmet, 7-Manisa’da doğan Sultan Mustafa.

Ayrıca 1444-1446 yılları arsında Manisa’ya gelen II. Murat’ın Osmanlı’yı Manisa’dan yönettiğini, Manisa’dan 1446’da tahta çıktığını söylememiz gerekmektedir.

Ayrıca Yirmi İki Sultanlar (Şehzadeler) Türbesi’nde sekiz şehzade, on dört sultan sandukası bulunmaktadır. Türbede medfun olan şehzade ve sultanların hangi şehzade ya da hükümdar çocuklarına ait olduğu bilinmemektedir.

Naci YENGİN


[1] Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1975) Sancağa Çıkarılan Osmanlı Şehzâdeleri, Belleten, XXXIX,s.156 (Ekim 1975), Ankara, s. 661;  Doğan, Mehmet (2018) Manisa'da Sancakbeyliği Yapan Osmanlı Tahtının Bahtsızları, Geçmişten Günümüze Manisa: Şehzade II. Mehmet ve Manisa Tarihi-Kültürü- Ekonomisi, MCBÜ Yay. s.323

[2] Manisa’ya şehzade olarak gelen ya da ismen görevlendirilen şehzade sayısı on yedidir. Manisa sanca beyliğine gelen ve görevlendirilen şehzadelerin isimleri zikredilmiştir.

[3] Doğan, agm, s.323

[4] Uzunçarşılı, agm, s.662

[5] Uzunçarşılı, agm, s.662

[6] Doğan, Mehmet, agm, s.324

[7] Uzunçarşılı, agm, s.663

[8] Uzunçarşılı, agm, s.663

[9] Uzunçarşılı, agm, s.666

[10] Uluçay, M Çağatay (1941) Manisa’daki Saray-ı Amire ve Şehzadeler Türbesi, Manisa Halk Evi Yay. Resimli Ay Matbaası, İstanbul. 1941, s.5; Pehlivan, Gürol (2012) Manisa Şehrinde Evliya Kültü, Manisa İl Özel İdare Yay. Manisa, s.49,50; Uzunçarşılı, agm, s.663

[11] Uzunçarşılı, agm, s.666