CHE GUEVARA VE SMİRNOFF VOTKA -Dünyanın en ünlü fotoğrafının öyküsü 10.09.2019
Ernesto Che Guevara (Gevara olarak telaffuz edilir). 1928 Arjantin Doğumludur. 1958 yılında Buenos Aieres üniversitesinden Tıp doktoru olarak mezun olmuştur. İngilizce ve Fransızcayı akıcı şekilde konuşan Che 1939 yılında Norton 500 marka Motorsikleti ile Güney Amerika ülkelerini gezme kararını aldı. Bu ülkelerde hastalık, açlık ve fakirlik Guevara’yı çok ekiledi. Eşitsizlik karşısında harekete geçerek halkın silahlanmasını düşünmeye başladı. Meksika’da iken Fidel Castro ile tanıştı. Birlikte Küba’ya giderek diktatör Figencio Batistayı devirmek için silahlı mücadeleye girerler. Batista hükümeti devrildikten sonra Küba Sanayi bakanı olarak ülkenin gelişmesine katkı sağladı. 1967 yılında Bolivya’ya giderek orada silahlı bir gruba katıldı. Bolivya ordusu ile çatışmada esir alındı ve askerler tarafından bir okulda öldürüldü.
Buraya kadar Che’nin yaşamını kısaca özetledikten sonra nasıl ticari meta haline getirilmeye çalışıldığının hikayesini aktaracağım.
Che’nin oğlu Ernesto Guevara Dünyada ikonik bir devrimci olarak milyonlarca hayranı olan babasının bu ününden nemalanmak için La Poderosa adında seyahat acentası kurdu. La Poderosa (Güçlü anlamında) Che’nin Güney amerika seyahatine çıktığı Norton 500 marka motora takmış olduğu isimdir. Seyahat acentasında Küba devrim mücadelesindeki önemli yerler seyahat destinasyonu olarak kullanılmaktadır. Bu turlara Motorsiklet günlükleri adını vermiştir. Bu isim 2004 yılında Walter Salles yönetiminde çekilen Che ve arkadaşı Alberto’nun seyahatini konu alan filmden alınmıştır. Turlarda, sol tandanslı devrimci olan Che’nin kemiklerini sızlatacak ABD yapımı Harley Davidson motor kullanılmaktadır. Altı günlük tur için 3.000-USD, Dokuz günlük tur için 5.800-USD Talep ediliyor. Che Guevara gibi efsanevi liderin oğlunun babasının kahramanlık öyküsünden para edinmeye çalışması çok hazindir.
Alberto korda ismini fotoğraf sanatı ile ilgilenenler hatırlayacaklardır. Che Guevara’nın çok bilinen ikon haline gelmiş; tabak, bardak, tişört, şapka, poster, afiş, bayrak olmak üzere yaklaşık milyar adet basılan fotoğrafını çeken isimdir.
Giangiacoma Feltrinelli isimli İtalyan tarafından Alberto Korda’dan parasız alınan bu kare Dünya üzerinde basılan en ünlü ve en bilinen en çok baskısı yapılan fotoğraftır. Che öldürüldükten sonra 6 ay içinde tanesi
5-USD fiyatla bir Milyon adet sattı. Feltrinelli fotoğrafı kimin çektiğini hiç belirtmedi. Korda bu fotoğraftan hiç para kazanmadı. Ancak F. Castro Havana’da Devrim meydanında bir bina üzerine bastırınca araştırıp
A. Korda’nın ismini fotoğrafın altına yazdırıyor. Feltrinelli 1969 yılında bir terör saldırısında hayatını kaybetmiştir.
Smirnoff Dünyanın en ünlü votkalarından biridir. Pyotr Smirnoff tarafından Çarlık Rusyasında imalata başlamış ve İmparatorluk tedarikçisi olmuştur. Bolşevik ihtilali sırasında iki kere idamdan dönünce birçok Beyaz Rus gibi selameti İstanbula kaçmakta bulmuştur. Galata semtindeki meyhanelere satmak üzere votka üretimine başlamış 4 yıl İstanbulda üretim yaptıktan sonra Fransaya gitmiştir. Dünyanın en ünlü votka imalatçısının bir zamanlar Osmanlıya sığınarak İstanbul’da üretim yapması çok ilginç değil mi? Daha sonra el değiştiren ve Amerikaya taşınan firma 2001 yılında Alberto Korda’nın çektiği fotoğrafı izinsiz olarak Smirnoff şişelerinde kullanınca, Korda açtığı davayı kazandı ve aldığı 70.000-USD parayı Küba’da çocuk sağlığı alanında kullanılmak üzere bağışladı. A. Korda; ”Hiç içki içmeyen Che’nin resminin votka satışında kullanılmasının politik görüşü ile alakası olmadığını ve imajını basitleştirdiğini” söylemiştir.
http://www.theflorentine.net/lifestyle/2008/03/giangiacomo-feltrinelli/
The King of Vodka: The Story of Pyotr Smirnov and the Upheaval of an Empire/ By Linda Himmelstein
http://www.djibnet.com/photo/ernesto+guevara/la-poderosa-ii-2382209007.html
http://maviboncuk.blogspot.com/2013/02/1920-smirnoff-found-second-life-in.html