ARAP AHMET ALİ 08 Eylül 2019
İzmir’in yakın tarihine bakıldığında; enterasan kişilikler kazandıracak entellektüel birikimi olan bir şehir olarak bizi şaşırtmaya devam edecektir. Osmanlı İmparatorluğu bünyesinde çok çeşitli milletlerden insanlar barındırmıştır. Bunların arasında ilginç simalardan biri de Nijerya kökenli Türk bir aileden olan 1883 İzmir doğumlu Ahmet Ali Çeliktendir.
Arap Ahmet Ali Dünya havacılık tarihinin ilk siyahi pilotudur. 1916 Yılında ilk uçuşunu yaptığında çağdaşı siyahi Eugene jack Bullard’ın ırkçılık nedeni ile ülkesi Amerikada uçmasına izin verilmedi. Bu gün özgürlükler ülkesi ve demokrasi timsali olarak Dünyanın jandarmalığını yapmaya çalışan Amerika Siyahi pilot Bullard’ın uçmasına engel oldu. 1917 yılında Fransız Lafayette filosunda uçabildi. 1900 lü yılların başlarında Amerika’da siyah tenli insanların eğitimi ve sosyal yaşam kaliteleri çok düşüktü. Aynı devirde Osmanlı’da Siyahiler hoşgörü ile karşılanıyor ve sempati ile bakılıyordu.
Ahmet Ali,askeri eğitim veren Haddehane mektebine girer. 1908 yılında Mülazımı Evvel (Bugün üsteğmenliğe karşılık gelen rütbe) rütbesi ile mezun olur. 1914 de Yeşilköy deniz tayyare mektebine girer. Fransaya Ecole Bleriot uçak fabrikası ve okuluna uçuş eğitimi almak için gönderilir. Arap Ahmet I.Dünya savaşında başarılar gösterir. David Nicolle’ün “The Ottoman Army”1914-1918 ( Osprey Military yayınevi 1995) kitabında övgü ile bahsedilmiş ve Dünyanın ilk siyahi pilotu olduğu belirtilmiştir. 1915 te Çanakkalede görev almıştır. 1917-1918 yıllarında Almanyada uçuş ve teknik eğitim görür,1922 yılında uçağı ile Amasya’dan havalanan Ahmet Ali Bey Ankarada teşkil olan
Milli mücadele saflarına katılmış ve yararlılıklar göstermiştir.
Ahmet Ali 1897 yılında evlenmiş ve 5 çocuğu olmuştur. İki oğlu,eniştesi ve yeğeni Onu takip ederek havacılığı aile mesleği haline getirmişlerdir. 1948 tarihine kadar Türk hava kuvvetlerinde görev yapan Ahmet Ali Bey “Kahraman pilot” ünvanı ile emekliye ayrılmıştır. Türk hava kuvvetlerinin kuruluşundan 1948 yılına kadar önemli rol oynadığını belirtmek adil olur. 1969 yılında ölen Ahmet Ali Bey için çok özel resmi tören yapılmıştır.
1911 Yılında kurulmaya başlanan Türk hava kuvvetleri kendi tarihi kadar Dünya havacılık tarihinde de ilklere imza atar.
*İtalyanlar 1911 yılında Trablusgarp savaşında Libya’da ilk defa uçak kullandılar.
*1911 yılında İtalyan pilot ilk defa Türk cepheleri üzerinde keşif uçuşu yapmıştır.
*1911 Kasım ayında Türk cephelerine Dünyada ilk defa havadan sahaya atış yapılmıştır.
*Yukarıda yazılanlara karşılık Osmanlı askeri Dünyada savaş uçağı düşüren ilk ordu olarak kayıtlara geçmiştir.
*Havacılık tarihinde ilk olarak Osmanlı ordusu bir pilotu esir almıştır.
*İlk kadın pilotumuz Bedriye Tahir Gökmendir.
*1 Aralık1913 tarihinde Belkıs Şevket Hanım İlk uçan(Yolcu olarak) Türk kadını ünvanını kazandı.
Kaynaklar:
Güntay Şimşek, Ahmet Ali Effendi: “World’s First Black Pilot in the Ottoman Muslim Empire,”
Vecihi Hürkuş, 2000 Bir Tayyarecinin Anıları s.142 Istanbul