MEKÂN VE İNSANIYLA SİVAS
Osmanlı Arşivi uzmanı Salih ŞAHİN dostumuzun yazdığı, “Mekân ve İnsanıyla Sivas” isimli kitaptan bahsetmek istiyorum.
Sivas Belediyesinin sponsorluğunda bastırılan bu kitap; Sivas ilinin 500 yıllık anatomisini ortaya koymaktadır. Belediyelerin; asli unsurlarından birisi ve belki de en önemlisi, hizmet verdikleri şehirlerin kültür ve sosyal mirasını ortaya koyan bilgi ve belgelerin, bir şekilde de olsa artık gelecek neslin bilgisine sunmalarıdır. İşte bu hizmetlere emsal olarak gördüğüm ve çok önemsediğim bu kitap, diğer kadim Anadolu şehirlerine de örnek ve emsal olmalıdır. Böylesine önemli bir hizmeti gören Sivas belediyesi bu çalışma ile çok önemli bir görevi üstlenmiş bulunmaktadır. Kitabın yazarı olan Sevgili dostumuz Salih ŞAHİN beyefendi, gönlü Sivas sevgisi ile dopdolu bir insan… Hizmet için adeta varını yoğunu ortaya koymaktan çekinmeyen bir gönül dostu… Bu kitap için verdiği emek, gerçekten de her türlü takdirin üzerindedir. On yıldan fazla süren bir emeğin ürünü olan bu kitabı, tarih çalışmaları ile iştigal eden herkesin kütüphanesinde olması, adeta bir zarurettir diyebilirim.
850 sayfalık bu kitabın birinci bölümü; Sivas Nüfus Defterleri ile ilgili bir değerlendirme ile başlamaktadır. İkinci Bölümde ise Sivas Tarihi, kuruluşu, Sivas adı, siyasi Tarihi ile Danişmendliler-Selçuklular- İlhanlılar- Eratnalılar-Kadı Burhanettin Ahmet Dönemi, Osmanlı Dönemi ve Cumhuriyet dönemi olarak, devam etmektedir.
Üçüncü Bölümde ise; Sivas’ta, 1455 yılından itibaren kurulan bütün mahallelerin tarihçeleri, Sivas Nüfus Yapısı, Tapu Tahrir Defterleri, 1455 yılı Tahriri ile birlikte 1844 yılından itibaren, nüfus sayımı ve temedduat sayımları ile birlikte, 2007 yılına kadar olan bütün nüfus sayımları gösterilmektedir.
1455 yılından itibaren Sivas’ta yaşayan ailelerin soyağacı, tıpkıbasım olarak, hem Osmanlıca ve hem de Türkçe olarak belirtilmiş. Ayrıca yaklaşık 100 yıllık eski Sivas resimleri ile de adeta bir nostalji havası verilmiş… Osmanlı döneminde bir eyalet merkezi olan ve idari olarak Sivas’a bağlı bulunan, ancak şimdiki haliyle başka şehirlerin hizmet alanında görünen, birçok sancak, ta bu kitapta detaylı bir şekilde belirtilmiş…
Sivas’ın geçmişinde görünen ve ayrıca Evliye Çelebi seyahatnamesinde 40 mahallesi bulunduğu belirtilen Sivas iline ait 58 adet mahallenin tek tek tarihçeleri, o mahallede yaşayan nüfusu ile iştigal ettikleri meslekleri özenle anlatılmış. Bir şehrin artık unutulmuş, isimleri değiştirilmiş mahallelerini, bu mahallelerin kuruluş gerekçeleri, sebepleri ve niteliklerini açık açık belirten bu çalışma, adeta 1455 yılından bu güne kadar, Sivas’ta yaşayan bütün ailelerin bir şekilde de olsa şecerelerini ortaya koymaktadır.
Bir iki bölüme küçük te olsa katkı sunduğum bu çok kıymetli kitabı, hafta sonu Sivas’ta başlayacak olan ve birçok yayınevi ile birlikte çok önemli yazarların katılacağı, Kitap Fuarında, meraklılarının mutlaka temin etmelerini tavsiye ediyorum.