ON YILDA BİR DİL DEĞİŞİRSE...
Dili bilenler bu duruma düşmez ama yaygınlaşınca yazanlar da ona mecbur kalırlar. En acı duyacağımız husus budur.
Yazarlarımızın çoğu, yazarken eserlerinin yeni baskılarını sâdeleştirmek veya kelimelerini değiştirmek zorunda kaldılar. Meselâ Hâlid Ziyâ Uşaklıgil bu dönemi görecek kadar uzun yaşadı. Hâtıralarını yazdığı 40 Yıl isimli eserin başında her baskıda dilini değiştirmek zorunda kalışını acıyla söyler.
Necati Cumalı, yeni dile yakın ve yatkın bir yazarken, eserlerini, dilinin eskimesinden dolayı üç kere değiştirdiğini anlatır. Destek verdiği cinnetin kendini boğduğunu görür ve anlar.
Örnek yüzlercedir.
Târık Buğra’nın hikâyelerindeki kelime değişikliklerinin neler kaybettirdiğini kendisiyle konuşmuştum. Devlet Geçti Bu Yollardan kitabımda bu acıyı anlattım. Olacak iş değildir. 40-50 yıllık bir yazarlık ömrünüz var ve bu kısa sürede eserinizin dilini defalarca değiştirmek mecbûriyeti hissediyorsunuz. Bu değişme değildir, kıyımdır.
Biz bu kıyımı yaşadık. Buna rağmen dilimiz ve kültürümüz ayakta demekle geçiştiremeyiz. Bilecek ve bu tabiat dışı duruma tekrar düşmemek için uyanık olacağız. Târihî mîrâsa bütünüyle sâhip çıkacağız. Kendimizi bulmanın, kendimiz olmanın ve kendimiz kalmanın en kısa formülü budur.
A. Yağmur Tunalı
İki Gözüm Türkçe, 41-42. sayfalar.