TAPDUK EMRE VE YUNUS EMRE TÜRBESİ

TAPDUK EMRE VE YUNUS EMRE TÜRBESİ

İpek AKGÜL

      Taptuk  Emre  , Yunus Emre’nin Hocası  olan Tabduk  Emre’nin türbelerinden biri Kula’nın Emre Köyü’ndedir.Türk mutasavvıflarının büyüklerinden olan ,Tabduk Emre Hacı  Bektaş-ı Veli’nin  halifelerinden  birisidir.Tabduk Emre Miladi  1200’lü yıllarda  Manisa ili Kula ilçesi sınırlarında bir süre yaşamıştır.Hoca Ahmet Yesevi yolundadır.

    Tabduk Emre ile ilgi  bilgiler oldukça azdır. Yunus Emre gibi bir Ulu şahsiyeti yetiştirmiştir. Bu manada o bir  dergah sahibi  ,  pir  , rehber ve mürşittir. Büyük ihtimalle Yunus Emre kadar olmasada  o başka gönül erenleri  başka aydınlatıcılar yetiştirmiştir. Ehlibeyt öğretisiyle onlarca derviş  yetiştirmiştir.

Onun silsilesi  Şeyhi Barak Baba  vasıtasıyla Sarı Saltuk’a  ulaşır. Barak Baba’nın bir Haydari dervişi olduğu bilinmektedir. Bu durum Taptuk  Emre’nin  bir Haydari dervişi olabileceğini n delilidir.Baba ünvanı taşıması da bunu  desteklemektedir.Baba aynı zamanda  Abdalan-ı  Rum  zümresiyle  bir ilginsin olabileceğini  düşündürmektedir.Taptuk Emre’nin kızının  Yunus Emre ile evlendiği   rivayet  edildiyse de  bu rivayet gerek Yunus’un divanında  gerekse  diğer çağdaş kaynaklarda  yer almamaktadır.

     Tapduk Emre’nin   ölüm tarihi ve mezarı kesin bilinmemektedir. Ancak Yunus Emre’nin  XIII. yüzyılın sonları  ve  XIV.  Yüzyılın  ilk  çeyreğinde  yaşadığı dikkate alındığında   bir şiirinde öldüğünü haber veren  mürşidinin  XIII. Yüzyılın sonlarında  vefat etmiş olma ihtimali yüksektir .Bursada  ,   Manisa da,   Kula ile  Salihli  ilçesi   arasındaki  Emre adlı bir köyde  Afyon-Sandıklı , Karaman , Sivas , Erzurum ,  Aksaray ,Isparta -Keçiborlu  gibi yerlerde Tapduk  Emre’nin mezarları vardır. Bunlardan bazıları hem Yunus Emre’ye hem Tapduk   Emre’ye   ait kabul  edilmektedir. Bununla birlikte en muhteber  görüş   , Taptuk Emre’nin   mezarı’nın  Ankara’nın Nallıhan  ilçesine bağlı  Emresultan  köyünde bulunduğu  şeklindedir. Nitekim bu bilgiler   birçok  kaynağın yanı sıra  Afyonkarahisar    sicillerinde yer  almaktadır. B  köydeki türbede ailesine mensup birçok kişinin mezarı vardır.Taptuk Emre’nin  ve  müridleri’nin   faaliyet sahasının  Anadolu  ile  sınırlı  kalmayıp  Balkanlar’a  ulaştığı  bazı köy adlarının  onun  adıyla anılmasıyla anlaşılmaktadır.Mesela  Anadolu’da  ve Edirne’nin  Havsa ilçesi ne bağlı  birer köy  , ayrıca Varna’ya  bağlı bir köy  Tapduk adını  taşımaktadır. Bu bilgi  Tapduk Emrenin  sözü  edilen  bölgelere  gittiğini   doğrulamasa bile  müridleri’nin  yayılma sahasının  tahmini  konusunda   önem  arz etmektedir.

Yunus Emre  1238 yılında    Eskişehirde  doğmuştur.Doğduğu   dönem Anadoluda düzenin bozulduğu  , Moğol akınlarının Türk yerleşkelerini   tehdit ettiği  , kıtlık-kurallık  gibi birçok doğal afetin yaşandığı  zamandır.B u olaylar  Yunus Emre’nin  hayata bakış  açısına yansımıştır. Kendisi  Tapduk  Emre’nin  dervişidir. Hayatının  bir  kısmını Hacı Bektaş-ı Veli’nin  yanında geçirmiştir. İki büyük eseri vardır:Divan ve Risalet-ün  Nushiyye.     “Yaratılanı sevdik , yaratandan ötürü “  diyerek   hoşgörünün   önemini vurgulamıştır.1321 yılında öldüğü bilinmektedir ve mezarının yeri kesin neresi olduğu bilinmemektedir.

Tapduk Emre  Türbesi’nin  Durumu

        Tabduk   Emre Türbesi olarak  anılan  yapı tarz  olarak Manisa’daki  Saruhan Bey  Türbesi  ile büyük benzerlik  taşımaktadır.Türbe  içinde  ortadaki  Tabduk Emreye  diğerleri ise ;  aile fertlerine ait olduğu  söylenen  on  mezar  bulunmaktadır. Türbe kapısının  hemen önünde taşında  balta tasviri bulunan  mezarın ise ; Yunus Emre’ye ait olduğuna  inanılmakta ve her yıl binlerce  kişi tarafından  ziyaret edilmektedir .

         Türbe dilek için ziyaret edilir . Tübenin içinde namaz kılınp  adaklar kesilmektedir. Her yıl düzenli olarak Yunus Emreyi Anma Şenlikleri düzenlenmektedir.

Türbe Manisanın Kula ilçesinin Emre köyündedir.Emre Köyü  Tabduk Emre tarafından    günümüzden 700 yıl kadar önce  Saruhanoğulları  Beyliğine bağlı  olarak kurulmuş  olup  , Batı  Anadolu da kurulan ilk  köylerindendir.  Köyün burada kurulmasının en önemli nedeni  türbenin kuzeyinden geçen  ticaret (kervan)  yoludur. Emre Köyü  uzun yıllar çevrenin merkezi konumunda bulunmuştur. Bu nedenle cami  , hamam ,medrse , pazaryeri ve konaklar bulunmaktadır.Günümüzde Yunus Emre ve hocası Tapduk Emre’nin  mezarının bulunması önemini bir kat daha arttırmıştır.