Soğuk savaş gerçekten de bitti mi?

Dönemin Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in, Avrupa Birliği ile nihai ortaklık ve ticaret anlaşmasını imzalamaktan vazgeçmesi; Rusya ile ticari, siyasi ve askeri alanlarda yakınlaşma kararı alması üzerine başlayan Ukrayna krizi, geride kalan yaklaşık 16 aya rağmen sıcaklığını halen koruyor.

Sıcaklığını koruyan bu kriz birçok platformda soğuk savaşın yeni bir temsili olarak adlandırılıyor ve tartışılıyor. Nitekim Macaristan ziyaretinde mevkidaşı ile basın toplantısına katılan Başbakan Ahmet Davutoğlu, 90’lı yıllarda Sovyetler Birliği’nin yıkılması ve sonrasında yaşananlarla soğuk savaşın bittiğinin zannedildiğini ancak Ukrayna krizinin, soğuk savaşın bitmediğini bize acı bir şekilde gösterdiğini ifade etti.

Ankara Strateji Enstitüsünden Doç. Dr. Haluk Özdemir, Avrupa’nın Ukrayna krizi kapsamında Rusya’ya yönelik tepkilerini sınırlı tutmasının nedenini Avrupa’nın Rusya’ya olan enerji bağımlılığı olarak gösteriyor. Özdemir’e göre, “Rusya, uzun zamandır petrol ve doğalgaz borularıyla ördüğü ağları kullanarak çevresindeki ülkeleri kendisine bağımlı hale getirdi. Bu bağlamda Rus tarafı, Rusya’ya yönelik her türlü yaptırımın aynı zamanda Avrupa ekonomisini de olumsuz etkileyeceğini biliyor.”

Bu sınırlı tepkilere rağmen İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Garcia-Margallo, Ukrayna krizi nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımların Avrupa Birliği’ne 21 milyar euroluk ihracat kaybı getirdiğini açıkladı. Yaptırımların Rus ekonomisine maliyetinin ise yılda 40 milyar dolar olduğu belirtilmişti. Nitekim petrol varil fiyatlarının 60 doların altını görmesi ve ardından rublenin dolar karşısında aşırı değer kaybetmesi Rusya’yı 1998’den beri karşılaştığı en büyük ekonomik krize doğru sürüklüyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre ise, AB ülkelerinin 2013 yılında Rusya’ya ihracatı 119 milyar euroyu bulmuştu.

BBC’de yayınlana bir haberde, Ukrayna krizi soğuk savaşın sona ermesinden beri Avrupa’nın en büyük krizi olarak değerlendiriliyor. Avrupa Birliği, Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılmasından beri siyasi istikrarın bir türlü sağlanamadığı Ukrayna ile yakın ilişkiler sürdürmeye çalışıyordu. Bunun en büyük sebebi ise Ukrayna’nın Doğu ile Batı arasındaki sınırın tam ekseninde bulunması olarak gösteriliyor.

trttürk