Sivas Kongresi - Cumhuriyete giden yol

Milli devlet ve tam bağımsızlık yolunda atılmış en önemli adımlardan Sivas Kongresinin yıl dönümü. Kutluyoruz.

"Hakimiyet Milletindir."

4-11 Eylül 1919

YENİ MECLİS’İN YOLUNU AÇTI

Prof. Dr. İlber Ortaylı: Sivas’ta Anadolu’da direnişi örgütleyen Erzurum ve Sivas kongrelerini tertip ederek Ankara’nın ve yeni Meclis’in yolunu açtı. Sivas’ta milli bir kongre toplanacaktı ancak öncesinde daha evvel planlanmış olan bir başka kongre daha vardı. Erzurum’da temmuz ayında toplanan bu kongreye katılmak için yola çıkıldı. Kongre, toplanma amacı bakımından bölgeseldi ancak alınan kararlarla milli bir kongreye dönüşecekti. Erzurum’dan sonra toplanacağı Amasya Tamimi’nde ilan edilen milli kongre için eylül ayında Sivas’a geçildi. Ülkenin dört bir yanından delegeler Sivas’a geliyordu. İstanbul hükümeti ise kongrenin basılması ve Mustafa Kemal’in tutuklanması emrini vermişti. Kongre bu şerait içinde toplanmıştı. Yeni bir heyet teşekkül ederken başkan yine Mustafa Kemal idi. Manda ve himaye kati suretle reddedildi. Paşa, Sivas’ta 108 gün geçirdi. 30’u aşan delegenin toplandığı yerin sadece bir meclis değil bir toplantı mahfeli görüntüsünde olduğunu belirtmek gerekir. Ama Anadolu mücadelesi burada düzenlendi; malzemenin niteliği, etraftaki asker ve sivillerle olan ilişki savaşı tayin edecekti. Sivas Kongresi kararları içindeki en önemli ifade yeminde vardı. Buna göre ‘Vatanın bu hale gelmesindeki rolleri nedeniyle İttihat Terakki ricalini tedib edeceğim. Ben İttihatçılığın ihyasına çalışmayacağıma, İttihatçı yollarla ve siyasetle ilişki kurulamayacağı ve vallahi ve billahi...’ Bu arada Mustafa Kemal Paşa yılın son günlerinde Ankara’ya geldi ve 27 Aralık’ta Anadolu’nun o küçük ama tarihi bakımından önemli merkezi olağanüstü bir karar verdi. Bir şehrin halkı ilk defadır ki toptan bir siyasi karar veriyordu. Karara çok geniş zümreler ve kalabalık sayıdaki temsilcilerin katıldığı anlaşılıyor, şehrin tüccarları, uleması, tarikat şeyhleri gelen askeri heyete bağlılık bildirmiştir. Bu siyasi bakımdan da önemli bir gelişmeydi. Mücadelenin merkezi Ankara olacaktı. Amasya görüşmelerinin de etkisiyle Osmanlı Mebusan Meclisi çalışmaya başladı. Meclis, 12 Ocak 1920’de İstanbul’da toplandı.”Anadolu’da ulusal bir iktidar merkezinin çıkmasını sağladı" 

Kaynak: 
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/cumhuriyete-giden-yol-sivas-kongresi-41320713